(HBĐT) - Nằm trên vùng biển Tây Nam, nơi có đường biên giới Việt Nam - Campuchia chạy qua là quần đảo Hải Tặc nổi tiếng. Quần đảo có 16 hòn đảo lớn nhỏ, trong đó, Hòn Đốc là đảo lớn nhất, còn có tên gọi khác là Hòn Tre lớn, thuộc xã Tiên Hải, thành phố Hà Tiên (Kiên Giang) là trung tâm của quần đảo Hải Tặc, cách bờ biển Hà Tiên 7 hải lý, cách đảo Phú Quốc 16 hải lý.

"Tương truyền đảo Hòn Đốc cũng như toàn thể quần đảo Hải Tặc trước đây nạn cướp biển tràn lan. Đỉnh điểm là thời kỳ cha con Mạc Cửu - Mạc Thiên Tích (1706 - 1780) cai quản vùng đất này đã áp dụng một số chính sách tự do, coi trọng thương mại, tàu thuyền buôn bán qua lại rất nhiều nên bọn cướp biển tìm đến. Một số hậu duệ của những người tham gia cướp biển vốn còn sinh sống ở đây nhưng qua thời gian đã lưu lạc ít nhiều” - ông Ngọc, người có thâm niên sống trên đảo cho hay. Hòn Đốc có chiều dài khoảng 7km. Quanh đảo, cát trắng phẳng lỳ và mặt nước xanh thẳm như gương. Cảnh trí ấy mời gọi, quyến rũ đã tạo nên thương cảng, nơi giao lưu hàng hóa sầm uất trước đây. Trong mênh mông của sóng biển bất tận và đỉnh đồi cao ngất, Hòn Đốc mang dáng vẻ hùng vĩ đến kinh ngạc. Màu đen của đá, màu xanh thẫm của biển và cả tiếng ầm ào của những con sóng bạc đầu như khứa sâu vào mọi giác quan khiến tôi lặng người đi như mộng mị. Ngày nay, Hòn Đốc vẫn tráng lệ, tàu thuyền đánh cá vẫn vào ra thường xuyên. 

Ở đảo Hòn Đốc còn lưu lại cột mốc chủ quyền được xây bằng bê tông cốt thép đã hoen gỉ, sứt mẻ theo mưa nắng thời gian. Nét chữ cũng dần nhòa theo năm tháng. Chúng tôi đọc những dòng chữ: "Quần đảo Hải Tặc. Hải đồ số: 3686 S.H; VT 10 độ 10’8; KT 104 độ 20’0”. Ở phần đế của trụ bê tông có dòng chữ ghi rõ: "Quần đảo Hải Tặc gồm có các đảo sau: Hòn Kèo Ngựa, Hòn Kiến Vàng, Hòn Tre Lớn, Hòn Tre Vinh, Hòn Gùi, Hòn Ụ, Hòn Giang, Hòn Chơ Rơ, Hòn Đước, Hòn Bờ Đập, Hòn Đồi Mồi. Quần đảo trực thuộc tỉnh Kiên Giang”. Cuối các dòng chữ có chú thích: "Phái bộ quân sự thị sát và nghiên cứu đến viếng quần đảo này ngày 26 tháng 7 năm 1958 dưới sự hướng dẫn của Hải quân Việt Nam”. Từ thời Việt Nam Cộng hòa đến nay, cột mốc chủ quyền vẫn sừng sững nơi đất trời biển đảo, trở thành niềm tự hào của người dân đảo và là điểm đến cho du khách khi đến Hòn Đốc.

Từ quần đảo Hải Tặc năm nào, hiện, người dân xã Tiên Hải sinh sống rải rác ở các đảo Hòn Tre, Hòn Giang, Hòn Ụ, Hòn Đồi Mồi, nhưng tập trung đông ở Hòn Tre Lớn (tức Hòn Đốc). Người dân đất đảo được biển vàng ban tặng, hậu đãi nhiều loại hải sản có giá trị kinh tế như cá, tôm, ghẹ, mực, ốc... nên từ bao đời nay, ngư dân sống nhờ vào nguồn tài nguyên này. Không giống như Phú Quốc hay Nam Du, mặc dù là một quần đảo xinh đẹp nhưng du lịch ở đảo Hải Tặc vẫn rất hoang sơ. Trên đảo chỉ có một số nhà nghỉ kiểu homestay mới được xây dựng. Về phương tiện, du khách đến đảo có thể thuê xe đạp tự đi, hoặc thuê xe ôm sẽ có cơ hội tìm hiểu nhiều hơn về đảo qua các bác tài kiêm hướng dẫn viên. Ngoài ra, khách cũng có thể thuê thuyền đi thăm một số đảo xung quanh, theo thuyền ngư dân đi câu cá, bắt nhum, lặn ngắm san hô hay câu mực ban đêm. Môi trường biển xung quanh đảo Hòn Đốc cũng như quần đảo Hải Tặc rất sạch sẽ, ra xa bờ hơn chục mét vẫn nhìn rõ đáy. Có được điều đó, một phần người dân đảo có ý thức giữ gìn, một phần do trên đảo đã có khu xử lý rác thải. Du khách cũng có thể mua đồ hải sản khô về làm quà, giá rẻ chỉ bằng 1/3 trên đất liền.

Một đột phá trong phát triển KT-XH và đời sống người dân đảo là cuối năm 2019, điện lưới quốc gia đã được kéo ra đảo, tạo nên sức sống mới tại nơi đảo xa xôi của Tổ quốc.