Khu du lịch nghỉ dưỡng Mai Châu Hideaway, xã Sơn Thủy (Mai Châu) view hồ hấp dẫn du khách quốc tế.

Khám phá văn hóa đa dạng

Trên hành trình "du sơn, ngoạn thủy” ngắm nhìn những hòn đảo xanh mướt, tổ hợp nuôi cá lồng bè, du khách nhớ dừng chân ghé thăm các bản làng ven hồ để hiểu thêm cuộc sống đồng bào các dân tộc tỉnh Hòa Bình.

Cũng như một số bản làng trên hồ Hòa Bình, bản Ngòi, xã Suối Hoa (Tân Lạc) từng di dân theo hình thức chuyển vén phục vụ công cuộc đắp đập, ngăn sông công trình thủy điện Hòa Bình. Hơn 100 hộ dân nơi đây đều là người Mường, sống hài hòa với thiên nhiên, làm nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản là chủ yếu. Bà con còn giữ được những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình, như: nếp nhà sàn, chiêng Mường, trang phục, tiếng nói… Đặc biệt, từ sau khi tỉnh đầu tư xây dựng bến cảng Ngòi Hoa, khoảng cách từ cảng đến bản rất gần nên thu hút càng nhiều sự chú ý của du khách. Năm 2016, với sự hỗ trợ của Công ty CP Du lịch Hòa Bình, bản Ngòi bắt đầu triển khai hoạt động du lịch cộng đồng (DLCĐ). Đối tượng khách là những người yêu thích tìm hiểu văn hóa, trải nghiệm các hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp. Khách thăm bản sẽ nghỉ tại nhà dân, trải nghiệm cuộc sống vùng sông nước, trekking hệ thống hang động, thắng cảnh đẹp.

Trên vùng hồ còn có bản Sưng thuộc xã Cao Sơn (Đà Bắc) là bản của đồng bào dân tộc Dao Tiền, nhờ sự hỗ trợ, định hướng của tổ chức phi chính phủ mà nơi đây hình thành điểm DLCĐ. Bản có 78 hộ sinh sống trong những ngôi nhà trệt có mái lợp bằng lá cọ theo kiến trúc truyền thống. Chị Lý Sao Mai, điều phối viên DLCĐ tại bản cho biết: "Bà con chủ yếu giao tiếp với nhau bằng tiếng dân tộc. Về trang phục, phụ nữ có khăn đội đầu, áo chàm đen, không có cúc mà chỉ xẻ tà. Cổ áo đằng sau được trang trí bằng cách xâu một số đồng bạc trắng tạo nên điểm nhấn. Trang phục nam giới gồm quần, áo ngắn và khăn đội đầu với gam màu tối là chủ đạo. Vào ngày lễ, Tết, gia đình có việc hay dịp khách đến chơi nhà, người dân thường xuyên mặc trang phục truyền thống".

Bản của người Dao Tiền cũng giữ gìn được nhiều nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình, như: chữ viết, nghề truyền thống, làn điệu dân ca và màn múa chuông, các nghi lễ cấp sắc… Đồng thời, biến những di sản này thành sản phẩm du lịch hấp dẫn. Chị Julia đến từ đất nước Đan Mạch chia sẻ: "Trong nhịp sống hiện đại, hiếm có nơi nào còn bảo tồn được gần như nguyên vẹn những giá trị văn hóa bản địa như điểm đến này. Đó là lý do chúng tôi mong muốn được đến, được tìm hiểu và trải nghiệm".

Hộ làm du lịch cộng đồng xóm Ké, xã Hiền Lương (Đà Bắc) chuẩn bị các điều kiện dịch vụ đón khách lưu trú.

Có 2 yếu tố giúp điểm đến DLCĐ "kéo” khách là cảnh quan thiên nhiên và văn hóa. Chính bởi vậy, bên cạnh việc giữ gìn, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, các điểm đến đang tích cực khai thác, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Với 3 dân tộc Mường, Dao, Tày cùng sinh sống, trên khu du lịch (KDL) hồ Hoà Bình có một số điểm DLCĐ hoạt động thuộc địa bàn các huyện: Cao Phong, Tân Lạc, Đà Bắc và TP Hòa Bình. Trong đó, bản DLCĐ Đá Bia đạt danh hiệu DLCĐ ASEAN năm 2019 và tiêu chuẩn OCOP 4 sao; bản Ngòi được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Các điểm DLCĐ bản Ké, xã Hiền Lương (Đà Bắc); bản Mỗ, xã Bình Thanh (Cao Phong)… cũng tập trung xây dựng, không ngừng làm mới các sản phẩm, cải thiện dịch vụ du lịch trên cơ sở khai thác văn hóa bản địa.

Điểm đến du lịch nghỉ dưỡng lý tưởng

Tỉnh Hòa Bình ưu tiên huy động nguồn lực đầu tư phát triển du lịch hồ Hòa Bình, phấn đấu đưa KDL hồ Hòa Bình trở thành KDL cấp quốc gia vào năm 2030. Cùng với đó, trên KDL đang kiến tạo, hình thành "thiên đường” nghỉ dưỡng chất lượng cao.

Mai Châu Hideaway ở xã Sơn Thủy (Mai Châu) là khu nghỉ dưỡng đầu tiên được đưa vào hoạt động trên KDL nhưng cho đến nay vẫn chưa hết "hot”. Minh chứng vào các kỳ nghỉ cuối tuần, lễ, Tết, KDL luôn trong tình trạng "cháy” phòng lưu trú. Đại diện đơn vị kinh doanh khu nghỉ dưỡng cho biết, ngoài sức nóng của những ngày cao điểm, KDL có lượng khách ổn định, tệp khách chủ yếu là người nước ngoài.

Bên cạnh các điểm đến đã có thương hiệu trên KDL, như: Mai Châu Hideaway, Ba Khan Village (Mai Châu), một số khu nghỉ dưỡng trên vùng lòng hồ thuộc địa phận huyện Đà Bắc bắt đầu đi vào hoạt động đã tạo được sức hút, như: Maida Logde, xã Tiền Phong; Mơ Village, xã Hiền Lương; Vayang Retreat, xã Vầy Nưa... Thị trường khách du lịch chủ yếu ở các điểm đến này là khách nội địa có khả năng chi tiêu cao.

Du khách tham quan, khám phá văn hóa dân tộc Mường ở bản Ngòi, xã Suối Hoa (Tân Lạc).

Hiện nay, trên KDL có một số dự án nghỉ dưỡng sinh thái tầm cỡ, chất lượng cao với tiêu chuẩn 4 - 5 sao đang triển khai đầu tư. Trong đó có thể kể đến dự án KDL nghỉ dưỡng Robinson tọa lạc tại đảo Sung thuộc xã Tiền Phong (Đà Bắc) với quy mô 150 ha; dự án KDL sinh thái Ngòi Hoa thuộc xã Suối Hoa (Tân Lạc) với quy mô 146 ha, tọa lạc tại điểm giao thoa của hành trình du lịch tâm linh - văn hóa hồ Hòa Bình; dự án KDL nghỉ dưỡng sinh thái Bình Thanh và dự án KDL nghỉ dưỡng Paraahill thuộc xã Bình Thanh (Cao Phong)… Trong tương lai không xa, KDL hồ Hòa Bình sẽ trở thành một trong những trung tâm nghỉ dưỡng lớn nhất miền Bắc với tổ hợp nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí cao cấp. Hiện nay, điểm đến đang phát huy tiềm năng, thế mạnh, thúc đẩy xây dựng thương hiệu cùng hoạt động du lịch và thu hút đầu tư cho KDL bước đầu sôi động.

Lạc Bình