Trở lại khu căn cứ cách mạng Cao Phong - Thạch Yên
Thứ sáu, 16/4/2021 | 9:25:51 Sáng
(HBĐT) - Chúng tôi trở lại khu căn cứ cách mạng Cao Phong - Thạch Yên (địa điểm tại đồi Chùa Khánh, thuộc địa bàn xã Thạch Yên) trong một ngày tháng 4 nắng vàng rực rỡ. Đồng chí Bùi Văn Thi, Chủ tịch UB MTTQ xã Thạch Yên phấn khởi giới thiệu: Năm 2020, hai xã Yên Lập và Yên Thượng được sáp nhập, lấy tên là xã Thạch Yên. Như vậy, sau 66 năm, cái tên "Thạch Yên” đã hồi sinh trên đất Cao Phong để tiếp tục nối dài truyền thống vẻ vang của quê hương cách mạng.
Tại nhà truyền thống thuộc khu căn cứ cách mạng Cao Phong - Thạch Yên hiện lưu giữ nhiều hình ảnh, tư liệu quý về giai đoạn lịch sử của chiến khu Thạch Yên xưa.
Trước năm 1945, Thạch Yên là xã thuộc tổng Cao Phong, châu Kỳ Sơn. Đến tháng 8/1954, Ủy ban Kháng chiến hành chính Liên khu III quyết định chia xã Thạch Yên thành 2 xã Yên Thượng và Yên Lập. Năm 2001, huyện Cao Phong được thành lập, các xã Yên Thượng, Yên Lập trực thuộc huyện Cao Phong. Năm 2020, xã Thạch Yên được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của 2 xã Yên Lập, Yên Thượng. Sau khi thành lập, xã Thạch Yên có diện tích khoảng 40,01 km2, quy mô dân số 4.674 người, phân bố ở 12 xóm.
Đồng chí Chủ tịch UB MTTQ xã Thạch Yên tự hào cho biết: Thời kỳ tiền khởi nghĩa (tháng 8/1945), khu căn cứ cách mạng Cao Phong - Thạch Yên là 1 trong 4 khu căn cứ cách mạng của tỉnh, nằm trong hệ thống chiến khu Hòa - Ninh - Thanh do Xứ ủy Bắc Kỳ xây dựng và trực tiếp chỉ đạo hoạt động. Với những giá trị lịch sử đặc biệt được lưu giữ trọn vẹn đến nay, nơi đây đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) công nhận là di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia năm 1996.
Lịch sử ghi rõ, trong thời kỳ tiền khởi nghĩa, xã Thạch Yên thuộc vùng Cao Phong - Thạch Yên có địa hình hiểm trở và vị trí quân sự chiến lược. Vị trí này có thể khống chế được đường 12 (nay là quốc lộ 6), uy hiếp trực tiếp cơ quan đầu não của địch ở thị xã Hòa Bình (nay là TP Hòa Bình). Nhận thấy tầm quan trọng của địa bàn này, cuối năm 1944, Xứ ủy Bắc Kỳ đã phân công đồng chí Vũ Thơ đến tuyên truyền, giác ngộ cách mạng đồng bào dân tộc các xã trong vùng, mở đầu cho sự chuẩn bị thành lập khu căn cứ cách mạng Cao Phong - Thạch Yên.
Đầu tháng 7/1945, đồng chí Vũ Thơ - Bí thư Ban Cán sự Đảng tỉnh đã tuyển chọn 30 tự vệ trẻ, khỏe, hăng hái ở thị xã vào vùng Cao Phong - Thạch Yên để mở lớp huấn luyện quân sự. Lúc đầu, lớp học được đặt tại xóm Ngái, do điều kiện địa hình nên sau đó chuyển về đồi chùa Khánh như vị trí ngày nay. Với sự giác ngộ và giúp sức nhiệt tình của bà con nhân dân trong vùng, chỉ trong một thời gian ngắn, lực lượng cách mạng tại chiến khu Cao Phong - Thạch Yên đã phát triển mạnh, làm chủ hoàn toàn khu căn cứ và chờ đợi thời cơ khởi nghĩa. Sáng 23/8/1945, đoàn quân khởi nghĩa của căn cứ địa Cao Phong - Thạch Yên phối hợp với cánh quân ở Lạc Sơn xuôi dốc Cun tiến vào Phương Lâm, vượt sông Đà cùng các lực lượng cách mạng trong toàn tỉnh chiếm tỉnh lỵ, giành chính quyền về tay Nhân dân, góp phần to lớn vào cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền của quân và dân toàn tỉnh.
Đó là dấu ấn lịch sử đã thắp sáng niềm tự hào trong trái tim những người con yêu nước, trở thành truyền thống cách mạng được tiếp nối từ đời này sang đời khác, làm rạng danh mảnh đất Thạch Yên suốt 76 năm qua. Đồng chí Bùi Đăng Nhị, Bí thư Đảng ủy xã Thạch Yên cho biết: Phát huy truyền thống quê hương cách mạng anh hùng, những năm qua, Thạch Yên đã không ngừng phát triển. Đảng bộ, chính quyền và người dân nơi đây chung sức, đồng lòng trên hành trình xây dựng NTM, quyết tâm tháo gỡ những khó khăn, thách thức để vươn lên. Từ một xã vùng cao, vùng sâu đặc biệt khó khăn, Thạch Yên đang phấn đấu tạo thêm động lực phát triển KT-XH. Đến nay, xã đã hoàn thành 11/19 tiêu chí xã NTM, diện mạo nông thôn khang trang hơn, các hạng mục đầu tư hạ tầng được vận hành hiệu quả, bước đầu triển khai các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị để nâng cao thu nhập cho người dân… Với sự phát triển hiện có, diện mạo NTM của xã đang có những khởi sắc đáng mừng, đời sống Nhân dân có chuyển biến tích cực, đặt nền tảng quan trọng để xã đề ra mục tiêu phấn đấu đạt chuẩn NTM vào năm 2024.
Cứ mỗi dịp tháng 4 hằng năm, những cựu binh tham gia kháng chiến chống Mỹ lại cùng tề tựu để nhớ về thời hoa lửa lên đường đi chiến đấu với nhiệt huyết và khát vọng cháy bỏng vì độc lập và thống nhất đất nước. Mỗi người một hoàn cảnh, người gác việc học hành, tạm biệt người yêu lên đường kháng chiến, người là con độc nhất trong gia đình viết đơn tình nguyện đi bộ đội, thanh niên xung phong… với tâm thế được tận hiến cho Tổ quốc.
Phương châm "nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ” được nhắc đi nhắc lại trong suốt hành trình triển khai Đề án ổn định dân cư, phát triển KT-XH vùng chuyển dân sông Đà. Cùng với những chính sách thiết thực, hiệu quả, những điều chỉnh kịp thời phù hợp với tình hình thực tế, đời sống nhân dân vùng tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện từng bước ổn định.
Đến thăm Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, chúng tôi được chị Ngô Thị Lai, cán bộ Bảo tàng giới thiệu tham quan, tìm hiểu khá nhiều hiện vật quan trọng, độc đáo, góp phần làm nên chiến thắng lừng lẫy năm châu 70 năm về trước. Một trong những hiện vật ấy là chiếc xe đạp thồ huyền thoại.
Cho đến nay, sau 52 năm, trận chiến khốc liệt nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, được mệnh danh là "mùa hè đỏ lửa” với sự huy động lực lượng lớn chưa từng có trong 81 ngày đêm giằng co từng mét đất, ngôi nhà giữa bom rơi, đạn nổ vẫn còn in đậm trong ký ức quân và dân cả nước cũng như lớp thanh niên tỉnh Hòa Bình lên đường đến với chiến trường Quảng Trị, góp phần tô thắm trang sử hào hùng của dân tộc trong hành trình giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trong bối cảnh hiện nay, việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng miền, dân tộc là nhiệm vụ rất quan trọng, vừa góp phần củng cố nền tảng tinh thần của xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết, khơi dậy khát vọng phát triển, vừa quảng bá du lịch, thúc đẩy phát triển KT-XH.
Sinh năm 1932, năm nay cựu chiến binh (CCB) Vũ Trọng Thuận ở tổ 3, phường Thống Nhất (TP Hòa Bình) đã ngoài 90 tuổi, nhưng khi kể về một thời binh lửa nơi chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa, giọng ông vẫn sang sảng. Thời điểm đó ông tham gia với vai trò là chiến sỹ quân y của trạm thu dung điều trị thương binh dưới tán rừng Mường Phăng. 70 năm đã trôi qua, ký ức thời thanh niên của người cựu binh như ùa về khi hoa ban nở trắng những cánh rừng Tây Bắc.
