(HBĐT) - Những ngày tháng tư lịch sử, chúng tôi thăm lại xã Hợp Hòa (Lương Sơn) và chiến trường đồi Bù năm xưa, nơi từng ghi dấu chiến công của quân dân xã Hợp Hòa bắt sống giặc lái và bắn rơi máy bay Mỹ. 46 năm trôi qua, nhưng trong ký ức của các chiến sĩ trực tiếp tham gia chiến đấu vẫn vẹn nguyên khí thế của những năm tháng hào hùng.

Đưa chúng tôi đến thăm các cột mốc cao điểm 833, các chiến sĩ trực tiếp chiến đấu, lập chiến công năm xưa là các ông, bà: Đinh Ngọc Bài, Đinh Công Sý, Hoàng Thị Xô, Hoàng Thị Bướm bồi hồi nhớ lại ký ức về một thời hoa lửa. Là người phụ trách thông tin liên lạc của Xã đội lúc đó, ông Đinh Ngọc Bài tâm sự: Khoảng 22h, ngày 21/12/1972, chúng tôi đang say giấc thì bỗng có tiếng nổ vang trời, tóe lên tia sáng và một vật thể từ trên trời rơi xuống. Đó là chiếc máy bay F111 của không quân Mỹ đã bị tự vệ Thủ đô bắn rơi xuống xóm Suối Cỏ, thuộc địa bàn xã Hợp Hoà. Tiếng trống báo động của dân quân lập tức vang lên, quân và dân cả xã bừng tỉnh, tập trung trong đêm. Tiến đến gần vật thể lạ rơi từ máy bay ra cách chừng 5 - 6 m, thấy tiếng động, chúng tôi tưởng là thú rừng nên hô mọi người quay lại. Sau đó, xác định lại hướng rơi rồi tìm đến đúng điểm trước đó, chúng tôi tiến sát vào thì phát hiện buồng lái và dù của lính Mỹ, nhưng người thì đã chạy trốn, lúc đó khoảng 1h sáng. Ngay lập tức, đồng chí Xã đội trưởng Hoàng Văn Thọ phát lệnh điều động lực lượng triển khai nhiệm vụ bắt sống giặc lái và chiến đấu chống máy bay địch đến ứng cứu.

Hồi tưởng lại quãng thời gian đó, bà Hoàng Thị Bướm tiếp lời: Ngay hôm sau, ngày 22/12 là ngày cưới của tôi và anh Vũ Văn Trang cũng là chiến sĩ trong đội dân quân xã. Tối hôm đấy, mọi thứ đã chuẩn bị xong, chỉ còn chờ đến ngày là tổ chức lễ cưới. Dù vậy, chúng tôi đã quyết định dừng việc nhà lại, lấy lương thực chuẩn bị tiệc cưới phục vụ quân và dân tìm kiếm, chiến đấu với địch. Toàn bộ lực lượng tỏa ra khắp vùng kiên trì tìm kiếm, đến 16h45’ ngày 24/12, tên giặc lái đầu tiên bị bắt sống.

Quyết tâm bắt sống tên thứ 2, lực lượng chiến đấu gặp phải sự tấn công dữ dội của địch. Ngày 26/12, trên bầu trời xuất hiện 8 chiếc máy bay F8 di chuyển xuống vị trí tên phi công thứ nhất bị bắt hòng giải cứu. Và tiếp tục là 4 chiếc phản lực F4, F8 ném bom, xả đạn liên tiếp vào ngày 27/12. Toàn bộ lực lượng đã chiến đấu ngày đêm, thậm chí đến cơm cũng không kịp ăn. Bà Hoàng Thị Xô nhớ lại: "Khi xảy ra chiến sự, tôi được giao nhiệm vụ canh gác trên một mỏm đá cao có thể nhìn bao quát. Trên người khi đó chỉ có 1 cây súng trường, 1 bao đạn và mảnh dù của địch xé ra choàng vào người để bớt cái lạnh thấu xương. Sau đó, tôi được giao nhiệm vụ thứ 2 là thông tin liên lạc với đồng chí Tiến ở Tỉnh Đội. Tôi và anh Tiến chiến đấu quyết liệt với địch, trên người chỉ còn một miếng lương khô, hai anh em đùn đẩy nhường nhau ăn vì cả làng, cả xã mải quyết chiến quên ăn, quên ngủ, lấy đâu ra cơm mà ăn”. Nói đến đây, mắt bà dưng dưng, giọng trầm xuống không nén được nỗi xúc động của tình đồng chí, đồng đội khi ấy.

Chiều 28/12/1972, phát hiện 1 chiếc trực thăng của địch đến ứng cứu. Khi chiếc trực thăng hạ thấp độ cao để thả thang dây, lập tức Đại đội 115 và 3 dân quân tập trung hoả lực nã đạn xối xả khiến trực thăng bị cháy và rơi tại biên giới Việt - Lào. Ngày 29/12 tiếp tục có 2 chiếc phản lực F8 vẫn quần thảo trên bầu trời tại cao điểm 833 thả đồ vật, lương thực hòng duy trì sự sống cho tên phi công. Xác định vị trí, các đơn vị đã khép chặt vòng vây và đến khoảng 9 - 10h ngày 29/12, tên địch thứ 2 bị bắt khi đang ẩn nấp tại một khe núi.

Như vậy, qua 8 ngày đêm liên tục, các chiến sĩ đã dũng cảm vượt qua bom đạn, kiên trì truy bắt được 2 tên phi công Mỹ và bắn rơi 1 chiếc máy bay trực thăng, lập lên chiến công vang dội.

Phát huy truyền thống cách mạng hào hùng, ngày nay, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Hợp Hòa đoàn kết, nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội, giúp "bức tranh” nông thôn ngày càng khởi sắc. Hệ thống trường học, trạm y tế của xã được đầu tư xây dựng khang trang; đường liên thôn, liên xóm được mở rộng và đổ bê tông; nhiều nhà xây cao tầng; cuộc sống ngày càng ấm no. Đồng chí Đinh Công Hoan, Phó Chủ tịch UBND xã Hợp Hòa cho biết: Toàn xã có 6 xóm với trên 600 hộ và hơn 2.800 nhân khẩu. Những năm qua, Đảng bộ, chính quyền đã lãnh đạo nhân dân phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao. Năm 2017, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 27,5 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3%; 100% xóm có nhà văn hóa, sân thể thao, trên 80% hộ đạt gia đình văn hóa, 100% hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh; tỷ lệ phổ cập giáo dục mầm non, tiểu học, THCS đạt 100%… Đặc biệt, trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, với phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm, nhiều công trình được xây dựng, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân. Đến nay, xã đã đạt 14 tiêu chí và đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí còn lại, dự kiến đến cuối năm 2018 sẽ cán đích theo đúng lộ trình đề ra.