Sau nhiều đợt giảm kể từ đầu năm đến nay, mức lãi suất huy động đang được niêm yết phổ biến từ 8%/năm đến dưới 9,5%/năm. Dựa trên tiền đề giảm lãi suất huy động, nhiều tổ chức tín dụng cũng lên kế hoạch tập trung nguồn vốn, giảm lãi suất cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Ðáng chú ý, để giúp khơi thông thị trường bất động sản đang gặp nhiều khó khăn, các ngân hàng thương mại đã nỗ lực tiết giảm chi phí nhằm kéo giảm mặt bằng lãi suất, cơ cấu lại nợ, triển khai nhiều gói tín dụng ưu đãi với lãi suất thấp để hỗ trợ doanh nghiệp, từ đó giúp khơi thông hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.

Bất động sản được xem là lĩnh vực "đầu kéo" trong nền kinh tế khi đóng góp khoảng 8% GDP và có khả năng lan tỏa đến hơn 40 ngành kinh tế quan trọng khác như xây dựng, công nghệ chế biến chế tạo, du lịch, lưu trú-ăn uống và tài chính-ngân hàng,... Tuy nhiên thời gian qua, thị trường này gần như bị "đóng băng" bởi lãi suất tăng mạnh, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp cũng gặp khó, gây ảnh hưởng không nhỏ tới việc huy động vốn. Chính vì vậy, sau khi nhóm họp với bốn ngân hàng thương mại nhà nước (gồm Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết: Các ngân hàng này đã thống nhất dành một gói tín dụng cho lĩnh vực nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp trị giá 120.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay (cho cả người xây dựng và người mua nhà) thấp hơn từ 1,5% đến 2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho hay, NHNN sẽ thông báo cho các ngân hàng khác để cùng tham gia. Trong quá trình triển khai, nếu các ngân hàng thiếu hụt về thanh khoản, NHNN sẵn sàng tái cấp vốn.

Về phía các ngân hàng thương mại, Agribank cũng đã có những động thái đầu tiên về việc giảm lãi suất cho vay trong lĩnh vực bất động sản nhằm hỗ trợ khách hàng vượt qua khó khăn. Theo đó, những khách hàng có dư nợ vay kinh doanh bất động sản tại thời điểm 31/1/2023 gặp khó khăn do ảnh hưởng của Covid-19 hoặc do ảnh hưởng bởi kinh tế vĩ mô sẽ được Agribank xem xét áp dụng chính sách hỗ trợ lãi suất. Cụ thể, khoản vay kinh doanh bất động sản có thể được điều chỉnh giảm lãi suất tối đa 3%/năm so lãi suất cho vay đang áp dụng nhưng không thấp hơn mức lãi suất cho vay ngắn hạn 12 tháng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường theo quy định của Agribank trong từng thời kỳ. Thời gian thực hiện điều chỉnh lãi suất tối đa đến 31/12/2023 và thời gian áp dụng lãi suất điều chỉnh kéo dài từ 31/1/2023 đến hết ngày 31/12/2024. Dự kiến trong năm 2023, Agribank tiếp tục dành hơn 100.000 tỷ đồng để triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi lãi suất đối với khách hàng doanh nghiệp, khách hàng xuất, nhập khẩu, ngành y tế, ngành giáo dục; giảm lãi suất đối với các đối tượng khách hàng thuộc lĩnh vực ngành nghề gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh;…

Trong khi đó, theo Tổng Giám đốc Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng, trong năm 2023, Vietcombank tiếp tục có định hướng tăng trưởng đối với lĩnh vực tín dụng bất động sản và phân theo từng lĩnh vực cụ thể để có chính sách cơ chế riêng đối với từng lĩnh vực. Ðơn cử đối với lĩnh vực bất động sản cho khu công nghiệp, khu chế xuất, dư nợ tại Vietcombank đã tăng gấp bốn lần trong năm 2022 do tiềm năng của ngành nghề này và sẽ tiếp tục được ưu tiên trong năm 2023. Ðây cũng là lĩnh vực mà Vietcombank quan tâm, luôn áp dụng chính sách về nới rộng tín dụng cũng như lãi suất ưu đãi. Ðối với lĩnh vực bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng với sự phục hồi của du lịch trong nước cũng như thu hút dần du lịch nước ngoài vào Việt Nam, dự báo trong năm 2023 sẽ có tăng trưởng tín dụng, tuy nhiên Vietcombank cũng sẽ có chọn lọc vào các nhà đầu tư bất động sản uy tín, bảo đảm hiệu quả trong cấp tín dụng. Ðặc biệt, Vietcombank sẽ tăng tín dụng hỗ trợ với chính sách hợp lý cho số đông khách hàng cá nhân vay mua nhà để ở. Ðối với phân khúc bất động sản có giá trị lớn và cao cấp thì sẽ thận trọng hơn,…

Có thể nói, gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hướng tới giảm lãi suất cho vay cho người mua nhà, cùng với tín hiệu giảm lãi suất huy động tại hàng loạt các ngân hàng thương mại đang mở ra kỳ vọng mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà sớm hạ nhiệt. Theo nhìn nhận của PGS, TS Ðinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế, nếu lãi suất cho vay hạ, thị trường địa ốc sẽ đón nhận tín hiệu thanh khoản tốt. Ðây chính là cơ sở để thị trường bất động sản phục hồi và tăng trưởng trở lại. Thực tế suốt thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành đều rất tập trung để tháo gỡ khó khăn của thị trường bất động sản. Thống đốc NHNN Việt Nam Nguyễn Thị Hồng chia sẻ, đối với những khó khăn mà lĩnh vực bất động sản đang gặp phải, vướng mắc về mặt pháp lý là lớn nhất, chiếm 70% khó khăn các dự án. Khi chưa có đủ cơ sở pháp lý, chưa xác định được giá đất thì bản thân các dự án chưa chứng minh được tính khả thi, khả năng trả nợ của doanh nghiệp khi trình lên các tổ chức tín dụng, cho nên bản thân tổ chức tín dụng khó có thể cho vay. Do đó, nếu vướng mắc pháp lý được tháo gỡ, sẽ giúp khơi thông dòng vốn tín dụng của ngân hàng.

NHNN cũng đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục dành nguồn vốn cho dự án bất động sản đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thực đồng thời tích cực tiết giảm chi phí hoạt động để cho vay với lãi suất thấp hơn. "Quan điểm của NHNN, muốn hướng tới phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững thì phải phục vụ phần lớn người dân, nhất là người có nhu cầu thật về nhà ở, hạn chế tình trạng đầu cơ, thổi giá, trục lợi", đại diện lãnh đạo NHNN nêu rõ. Do đó, để triển khai các giải pháp tín dụng, tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp bất động sản, NHNN yêu cầu giảm chi phí hoạt động tối đa để có dư địa phấn đấu giảm lãi suất cho người mua nhà và các dự án đã hoàn thiện pháp lý, có khả năng trả nợ, đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Ngoài ra, NHNN cũng khuyến nghị Bộ Xây dựng rà soát, dự án nào mang tính đầu cơ, dự án gắn với sản xuất, kinh doanh, với thương mại và dịch vụ sẽ có phương án ứng xử riêng. NHNN sẽ chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục làm việc với doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường này.

TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng cho biết, với những khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp bất động sản và ngân hàng đang gặp phải, các bộ, ngành phải cùng xắn tay vào cuộc và có giải pháp triệt để, đồng bộ để tháo gỡ khó khăn. Ðồng thời, có giải pháp đưa thị trường trái phiếu doanh nghiệp trở lại tình trạng bình thường, phát triển bền vững; ổn định thị trường chứng khoán để trở thành một kênh dẫn vốn quan trọng cho doanh nghiệp có nhu cầu mở rộng đầu tư, tránh tình trạng bị thao túng hoặc bị ảnh hưởng bởi các tin đồn và sự mất niềm tin của nhà đầu tư…