Việc giảm giá bán lẻ các mặt hàng dầu hôm 3.3 của TCty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) được giới chuyên môn nhận định là động thái tích cực nhằm kiềm chế tốc độ tăng giá của nhiều loại hàng hoá tiêu dùng thiết yếu.
Tuy nhiên, nhìn lại cách ứng xử với giá xăng dầu thời gian qua (kể từ khi Nghị định 84 có hiệu lực, cho phép doanh nghiệp quy định giá) tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 2 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan cần xem xét lại cơ chế điều hành giá xăng, dầu, đảm bảo tuân theo nguyên tắc thị trường, nhưng phải tính toán về khoảng cách thời gian của mỗi lần điều chỉnh và mức độ điều chỉnh, không để xảy ra tình trạng tăng giá dày đặc.
|
5 đợt tăng giá xăng dầu từ khi NĐ 84 có hiệu lực: |
Chọn thời điểm tăng chưa hợp lý
Thừa nhận là đã có sự điều chỉnh tăng giá xăng dầu chưa phù hợp, hôm 3.3, lãnh đạo Bộ Công Thương- Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú chủ trì cuộc họp với các doanh nghiệp xăng dầu, có sự tham gia của các thành viên tổ giám sát liên ngành về giá xăng dầu nhằm đánh giá lại việc điều chỉnh giá xăng dầu theo Nghị định 84- đã khẳng định: Mức tăng 590đ/lít xăng vào ngày 21.2 (tức mùng 8 Tết Canh Dần) là “chưa khéo” đã gây tâm lý không tốt cho người tiêu dùng.
Theo đại diện Bộ Tài chính, từ khi Nghị định 84/NĐ-CP có hiệu lực từ 15.12.2009, cho phép DN được tự điều chỉnh giá xăng dầu theo thị trường, đã có 5 lần điều chỉnh giá mặt hàng này. Trong đó có 4 lần tăng, 2 lần giảm (1 lần giảm giá xăng, tăng giá dầu). Tuy nhiên, đợt tăng giá xăng gần đây nhất (tăng 590 đ/lít xăng) được dư luận cho là bất ngờ và tăng ở mức cao, trong khi chiểu theo các mức giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giới tại cùng thời điểm thì đều hạ nhiệt.
Theo thẩm định của tổ giám sát liên ngành, việc điều chỉnh giá bán lẻ xăng của DN đã đi chậm một nhịp so với giá thế giới. Ông Võ Văn Quyền, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thị trường trong nước (Bộ Công Thương), tổ phó tổ giám sát liên ngành cho biết: Lần tăng giá xăng gần nhất hôm 14.1, thì 10 ngày sau, giá xăng dầu thành phẩm vẫn diễn biến theo đà tăng lên, khiến các mặt hàng xăng dầu lỗ từ 300-700 đg/lít/kg.
20 ngày tiếp theo, xăng dầu vẫn lỗ 100-350 đ/lít/kg, lẽ ra DN phải tăng giá, nhưng thời điểm này là áp tết, các DN quyết định cầm cự để giữ giá bán lẻ. Đến thời điểm ngày 21.2, tức sau 38 ngày so với quy định, do các biến động đầu vào khiến giá cơ sở vượt giá bán lẻ đối với mặt hàng xăng tới 2,9% (tương đương cao hơn 476đ/lít), các DN mới buộc phải tăng giá xăng để đảm bảo hoạt động kinh doanh.
Như vậy là đi chậm một nhịp, lẽ ra DN phải tăng giá ngay từ trong năm, lại để ra sau tết, nhưng thời điểm này lại chịu tác động mạnh bởi biến động giá cả theo đà tăng cao, NHNN điều chỉnh tỉ giá ngoại tệ... đã khiến các DN không tăng không được.
Với mức giá bán lẻ xăng hiện nay (xăng A95: 17.490đ/lít; A92: 16.990đ/lít), theo ông Vũ Ngọc Hải- Chủ tịch HĐQT TCty Xăng dầu: “Chỉ tính riêng mặt hàng xăng, tại thời điểm tăng giá chúng tôi vẫn chưa có lợi nhuận. So với giá thành phẩm xăng dầu thế giới bình quân 30 ngày qua của mặt hàng xăng A92 (lấy giá giao dịch tại thị trường Singapore) là trên 84,01USD/thùng, tại thời điểm hiện nay giá lên tới 86,81USD/thùng.
Giá NK này còn phải cộng thêm các loại thuế NK, thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT, phí xăng dầu, trích quỹ bình ổn giá, chi phí kinh doanh... theo quy định thì so với giá bán, doanh nghiệp đang lỗ khoảng 500đ/lít xăng. Đó là chưa kể từ trước Tết Nguyên đán, tỉ giá USD/VND đã tăng lên 3% (tương ứng khoảng 600 đồng). Vì vậy tăng giá 590đ/lít, thì bù lỗ tỉ giá đã hết 600đ/lít, DN làm gì có lãi.
Các bộ sẽ giám sát chặt chẽ
Bà Nguyễn Thanh Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) trao đổi với phóng viên Báo Lao Động chiều ngày 4.3 cũng chung ý kiến với ông Võ Văn Quyền, việc giám sát của liên bộ đối với giá xăng là khá chặt chẽ, đảm bảo DN tuân thủ đúng các quy định của NĐ 84, tuy nhiên, bà cũng đồng tình với quan điểm: Đối với mặt hàng nhạy cảm như xăng dầu, việc chọn thời điểm tăng giá trong dịp tết cần được cân nhắc, bởi sau tết là lúc nhiều hàng hoá tiêu dùng chưa trở về mặt bằng chung, gây tâm lý hoang mang trong nhân dân về giá cả tăng vọt, thậm chí cộng cả yếu tố “té nước theo mưa”.
Tuy nhiên, sau khi tăng giá xăng, động thái giảm giá các loại dầu của Petrolimex ngày 3.3 theo bà Hương là phù hợp. Căn cứ vào các mức giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giới mà Cục Quản lý giá cập nhật hàng ngày, giá các mặt hàng này chưa hẳn đã giảm nhiều, nhưng DN đã chủ động giảm giá cho tiêu dùng cho thấy đây là một cố gắng lớn.
Bà Hương cho biết, trên thực tế, giá xăng chỉ có tác động chủ yếu đến người tiêu dùng, trong khi giá các mặt hàng dầu (như dầu mazut, diesel) tỉ trọng sử dụng đối với các ngành sản xuất là vô cùng lớn, từ đó sẽ có hiệu ứng dây chuyền kéo giá xuống.
Bà Hương cho hay, đợt tăng giá xăng gần đây nhất (tăng 590 đồng/lít xăng), theo tính toán của Bộ Tài chính, chỉ làm tăng chỉ số CPI khoảng 0,001%, chủ yếu tác động vào người tiêu dùng, không ảnh hưởng mạnh đến việc sản xuất như dầu.
Cùng quan điểm phải đảm bảo thực hiện giá xăng dầu theo cơ chế thị trường, nhưng không làm tăng giá quá cao, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Tú khẳng định, cơ quan quản lý nhà nước sẽ giám sát, đảm bảo không có chuyện các doanh nghiệp xăng dầu lợi dụng quyền tự định giá theo Nghị định 84 để tăng giá bất hợp lý.
Theo Báo Laodong
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đánh giá Việt Nam là một trong những nền kinh tế đóng góp phần lớn vào mức tăng trưởng tích cực của khu vực.
Phát triển bởi ICT GROUP.
