Chung quanh giải thưởng thơ của báo Văn Nghệ: Cần những ứng xử nhân văn

Thứ tư, 14/4/2021 | 4:26:40 Chiều

Thời gian qua, giải thưởng từ cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ tổ chức đã tạo nên những tranh cãi về chất lượng tác phẩm đoạt giải.

Tác giả Tòng Văn Hân (thứ hai từ trái sang).

Từ quý II-2019, Ban Biên tập báo Văn nghệ đã quyết định mở Cuộc thi Thơ 2019-2020 trên báo Văn nghệ với mục đích góp phần nâng cao chất lượng thơ, đáp ứng yêu cầu phát triển văn học trong tình hình mới; đồng thời tìm kiếm, phát hiện những tài năng văn học trẻ. Cuộc thi Thơ của báo bắt đầu từ tháng 6-2019 và ban đầu dự kiến sẽ khép lại vào giữa tháng 6-2020, nhưng theo Ban tổ chức, do nhiều lý do khách quan và bất khả kháng, trong đó có đại dịch Covid-19, cuộc thi đã phải lui lại đến cuối năm 2020.

Ban tổ chức cho biết, đã nhận được hơn 7.500 tác phẩm của hơn 1.000 lượt tác giả tham dự (qua hộp thư điện tử và đường bưu điện), đã lựa chọn và giới thiệu được hơn 400 tác phẩm của gần 200 tác giả trên 50 số báo Văn nghệ.

Kết thúc cuộc thi, Ban tổ chức đã trao hai giải B, bốn giải C và sáu giải khuyến khích cho các tác phẩm. Theo đánh giá của Ban tổ chức, không tác phẩm nào đoạt giải A.

Tác giả Tòng Văn Hân (Điện Biên) đoạt giải B với ba bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm”, "Làm rể” và "Nhà dưới nhà trên”. Và chính giải B cho bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm” là nguyên nhân làm bùng nổ cuộc tranh cãi, thậm chí có những lúc quá đà trên mạng xã hội những ngày qua.

Nhận xét về bài thơ, Ban tổ chức cho biết, bài "Mẹ tôi chửi kẻ trộm” của tác giả Tòng Văn Hân, có cái ngô nghê, thật thà của một người miền núi, nhưng qua đó lại là hình ảnh rất đẹp về con người nói chung mà chỉ tư duy của người miền núi mới có được. Về sâu xa, chửi này là chửi có tính triết lý. Nguồn gốc của bài thơ bắt đầu là sự đói kém, nhưng nhân văn, cao thượng vô cùng. Gốc của nó không phải đánh kẻ trộm, hay hình sự hóa vấn đề, mà là phải xóa tận gốc đói nghèo. Phải trả cho đời sống sự lương thiện… Tứ thơ và tư duy đó dễ gây thiện cảm cho người đọc... Chủ đề nhân văn và hợp với tư duy của người dân tộc, bên cạnh cái tứ cũng mới.

Tuy nhiên, ngay sau khi giải thưởng được công bố, trên mạng xã hội đã xuất hiện những tranh luận gay gắt về bài thơ. Nhiều ý kiến cho rằng, bài thơ thể hiện còn khá ngây ngô, chưa ra vần điệu và ngôn từ không đắt giá. Thậm chí còn xuất hiện những bài thơ nhái "Mẹ tôi chửi kẻ trộm”, đẩy vấn đề đi xa hơn, hoặc quy kết nhà thơ Tòng Văn Hân "đạo thơ”. Nhiều người nhân kết quả Cuộc thi Thơ này còn mạt sát cả tác giả, Ban tổ chức và Ban giám khảo.

Nhận xét về bài thơ, nhiều người trong nghề cho rằng, bài thơ có được sự hồn hậu, chân thật và nhân hậu của người miền núi, lại toát lên tính nhân văn. Sự hồn hậu chất phác này đã từng được thấy trước đây ở một số nhà thơ dân tộc thiểu số và cũng đã lâu chưa thấy lại. Cái chưa được của bài thơ là về ngôn ngữ biểu đạt còn thô sơ và chưa tới. Cách biểu đạt còn yếu, hơi nôm na. Đã từng có nhiều tác phẩm thơ của các tác giả người dân tộc thiểu số nhưng ngôn ngữ có tầng sâu về ngữ nghĩa của đồng bào dân tộc, được chắt lọc. Nhưng ở đây bài thơ này tứ rất lộ, lại được thể hiện bằng ngôn ngữ chưa được tinh lọc. Ý kiến chung của nhiều người trong nghề đều cho rằng cho bài thơ này đạt giải cao sẽ dễ gặp phải phản ứng của dư luận. Nếu chỉ là giải khuyến khích hay mức tương tự sẽ phù hợp hơn. Về mặt vần điệu, cũng không thể nói bài thơ này "như văn xuôi”, bởi vì mỗi thể loại có một giá trị riêng, chưa kể trong thực tế có cả thể loại thơ văn xuôi.

Quyết định về giải thưởng là của Ban giám khảo. Ở mỗi cuộc thi, Ban giám khảo đều có những tiêu chí riêng nhất định để căn cứ vào đó chấm giải. Ở một cuộc thi mang tính nghệ thuật như thi Thơ, những tiêu chí có thể không thể đem cân đong đo đếm rõ ràng như những cuộc thi khác, nhưng Ban giám khảo hoàn toàn có quan điểm riêng của mình đối với tác phẩm đoạt giải. Điều quan trọng là nếu như giải thưởng đó chưa phù hợp với số đông, thì cần có sự lắng nghe, cầu thị bên cạnh cách giải thích hợp lý.

Về phía người đọc, việc có những ý kiến trái chiều và phản ứng lại kết quả chưa hợp lý của mỗi cuộc thi là hết sức bình thường. Tuy nhiên, ở góc độ nhận xét về cuộc thi liên quan đến văn chương, nên lựa chọn cách hành xử nhân văn và văn minh để thể hiện quan điểm của mình.

Và cuối cùng, như một nhà thơ đã nói, giá trị lớn nhất của tác phẩm được đo bằng thời gian. Hãy để thời gian trả lời cho những giải thưởng như vậy.

Theo Nhandan

Nâng cao kiến thức văn hóa truyền thống cho học sinh tại huyện Lạc Sơn

Thưởng thức ẩm thực Hòa Bình ở ngã ba bãi Sang

(HBĐT) - Khu vực ngã ba Bãi Sang (trước thuộc xã Đồng Bảng, nay thuộc xã Đồng Tân, huyện Mai Châu) từ lâu đã được biết đến là điểm dừng chân ăn uống quen thuộc của những lái xe đường dài trên tuyến đường Hà Nội, Hòa Bình – Sơn La. Thực phẩm tươi sống, chế biến theo cách truyền thống cộng với những gia vị đặc trưng cùng với giá cả phải chăng khiến cho ẩm thực ngã ba bãi Sang ngày càng hấp dẫn thực khách. Giờ đây, không chỉ có lái xe đường dài, ngã ba bãi Sang đã trở thành điểm dừng chân không thể thiếu của khách du lịch trên cung đường khám phá Tây Bắc. Nhiều nhà hàng mới được xây dựng, kiến trúc đẹp, chất lượng phục vụ sang trọng càng làm cho ẩm thực ngã ba bãi Sang thêm nức tiếng.

Mê mẩn Trà sư trong vũ khúc hoàng hôn

(HBĐT) - Du lịch để chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên chính là một cách tận hưởng cuộc sống trọn vẹn. Hoàng hôn cũng là khoảnh khắc chuyển giao như một phép màu kỳ lạ, Trà Sư duyên dáng khoác lên mình chiếc "phượng bào” đỏ rực kiêu sa hòa quyện cùng sắc vàng quý tộc dệt nên thước lụa tinh tế lấp lánh nắng chiều. Tác phẩm nghệ thuật được chế tác công phu từ bàn tay tạo hóa, toát lên vẻ đẹp lộng lẫy đồng điệu trong không gian chẳng khác chi cảnh vật "địa đàng trần gian”. Nếu bạn đang cảm thấy mỏi mệt, một buổi chiều thư giãn và chìm trong khung cảnh lãng mạn, đắm mình trong không gian ảo diệu của ánh hoàng hôn ở Trà Sư sẽ là gợi ý tuyệt vời dành cho bạn.

Chính phủ hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm báo chí, văn học nghệ thuật chất lượng cao

Ngày 8/4/2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định số 558/QĐ-TTg về Chương trình hỗ trợ hoạt động sáng tạo tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật, báo chí ở Trung ương và các Hội Văn học nghệ thuật địa phương; hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao ở các Hội Nhà báo địa phương giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình).

Huyện Yên Thủy: Xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh

(HBĐT) - Đó là một trong những nội dung lớn của phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được Ban Chỉ đạo phong trào huyện Yên Thủy tích cực triển khai. Qua đó, tác động mạnh mẽ đến đời sống văn hóa, xã hội, góp phần quan trong hoàn thành nhiệm vụ phát triển KT-XH, AN-QP của địa phương, củng cố, tăng cường hệ thống chính trị ở cơ sở.

Ngày hội Phiên chợ vùng cao Mai Châu

(HBĐT) - Ngày 4/4, trong chuỗi sự kiện hướng tới dịp kỷ niệm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30 /4/1975- 30/4/2021), ngày Quốc tế lao động 1/5, UBND huyện Mai Châu tổ chức Ngày hội Phiên chợ vùng cao với việc mở lại Phiên chợ vùng cao được diễn ra vào Chủ nhật hàng tuần tại thị trấn Mai Châu và chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ đặc sắc. Đây cũng là hoạt động khởi động kích cầu du lịch trên địa bàn.