(HBĐT) - Nguyên liệu đơn giản, cách làm không mấy cầu kỳ nhưng lại mang nhiều ý nghĩa. Bánh uôi cùng với những nét độc đáo trong ẩm thực người Mường từ lâu đã trở thành niềm tự hào của người dân.

 


Bà con Mường Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn) làm bánh uôi ngày Tết Độc lập.

Hằng năm, cứ đến Tết Độc lập, các gia đình ở Mường Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn) lại nghiền bột gạo nếp, hái lá bương, chuẩn bị lạc, vừng làm món bánh uôi, một loại bánh truyền thống độc đáo không thể thiếu trong ngày này. Cùng mế Quách Thị Khẹt, xóm Vó Giữa, xã Nhân Nghĩa ra vườn lấy lá bương gói bánh. Chọn chiếc lá bánh tẻ to, đẹp, không bị sâu, rách, mế Khẹt chia sẻ: Trong tiếng Mường, bánh uôi được gọi là "peẻng uôi" hay bánh vợ chồng hoặc bánh phu thê. Không ai biết bánh uôi có tự bao giờ, chỉ biết rằng rất nhiều thế hệ người con sinh ra trên đất Mường Vó này tuổi thơ đã gắn liền với cốp bánh uôi nóng hổi, nghi ngút khói đổ ra mâm toả mùi thơm phức. Trước đây, khi cuộc sống còn nhiều khốn khó, đám trẻ trong nhà chỉ mong đến Tết Độc lập để được thưởng thức bánh uôi. Dần dà, đây trở thành thức quà quý biếu khách phương xa khi đến với Mường Vó dịp này. 

Nguyên liệu chính để làm bánh uôi gồm có: gạo nếp, đậu nho nhe, lạc, vừng, lá bương (nhiều nơi làm bằng lá chuối). Thông thường, để bánh dẻo ngon thì gạo nếp phải ngon, dẻo. Trước khi gói, gạo nếp đem vo kỹ, ngâm qua đêm cho nếp mềm rồi xay thành bột mịn. Về nhân, mỗi vùng Mường trong tỉnh lại có một cách làm nhân khác nhau. Nếu người Mường ở các phường thuộc TP Hoà Bình thường làm bánh uôi nhân thịt lợn, đỗ xanh thì các mế, các chị ở vùng Cộng Hoà (Lạc Sơn) lại thích ăn bánh uôi có nhân lạc rang giã nhỏ bỏ thêm chút muối.  Còn ở Mường Động (Kim Bôi), Mường Thàng (Cao Phong), bà con thường nhào bột cùng chuối tây chín kỹ để bánh vừa có vị ngọt, vừa dậy mùi thơm của chuối. Sau khi các nguyên liệu được chuẩn bị kỹ, công đoạn gói bánh bắt đầu. Hai cục bột có nhân bên trong được đặt ở hai đầu đối xứng nhau trong tấm lá, nhanh tay cuộn lại, xoắn thật nhanh, gấp đôi và bánh được cố định lại bằng chiếc lạt buộc, hoặc tận dụng phần đuôi lá thừa để buộc bánh, tiếp đến là cắt gọt để bánh được đẹp mắt hơn. 

Đặt bánh vào cốp đồ khoảng hơn 1 tiếng sẽ cho ra được mẻ bánh thơm ngon. Hương vị lá chuối, lá bương hoà quyện cùng bột gạo nếp thơm dẻo, nhân đậu thịt bùi, ngậy tan trong miệng tạo nên ấn tượng khó quên. Anh Phạm Quốc Duyệt, xóm Đúng Thá, xã Thu Phong (Cao Phong) chia sẻ: Người Cao Phong thường có phong tục làm bánh uôi vào dịp Tết. Trên mâm cúng ông bà tổ tiên, bên cạnh đĩa xôi, con gà, cặp bánh chưng thì không thể thiếu đĩa bánh uôi. Cũng như bánh chưng, lũ trẻ ở đây mặc định rằng cứ nhìn thấy bà, thấy mẹ làm bánh uôi là thấy Tết. 

Bánh uôi đã đi vào tiềm thức những người con xứ Mường bình dị và nhẹ nhàng như thế. Ngày nay, ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh vẫn giữ phong tục thơm thảo vào ngày Tết. Đó là sau khi làm lễ cúng ông bà, tổ tiên, bà con sẽ treo một cặp bánh uôi và bánh chưng lên mỗi loại nông cụ, đồng thời bóc bánh cho con vật trong nhà ăn. Hành động đó như một lời cảm ơn chân thành vì đã cùng họ lao động, sản xuất, canh giữ nhà cửa trong năm qua. Đó cũng là một trong những nét đẹp văn hoá được người dân nỗ lực bảo tồn đến nay. 

Khánh Linh (TTV)

Các tin khác


Đặc sắc chương trình nghệ thuật "Bản hùng ca vang mãi"

Tối 29/4, tại phố đi bộ Nguyễn Huệ (Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh), Ban Tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 138 năm Ngày Quốc tế Lao động với chủ đề "Bản hùng ca vang mãi”.

Rộn ràng lời ca mừng ngày chiến thắng

Những ngày tháng Tư lịch sử, cùng với cả nước, từ thành thị đến nông thôn trên địa bàn tỉnh rực rỡ cờ hoa, sôi nổi các hoạt động văn hóa, văn nghệ chào mừng các ngày lễ lớn của đất nước. Lời ca, tiếng hát vang vọng mừng ngày chiến thắng.

Tác giả Vân Anh của tỉnh Hòa Bình được trao huy chương vàng tại Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc

Chiều 27/4, tại thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam và Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Điện Biên phối hợp tổ chức khai mạc Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 23, năm 2024.

Huyện Đà Bắc nâng cao hiệu quả xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở

Huyện Đà Bắc có 17 xã, thị trấn với 122 xóm, tiểu khu, 5 dân tộc chủ yếu Tày, Mường, Dao, Kinh, Thái cùng chung sống đoàn kết. Những năm qua, việc xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở được quan tâm. Qua đó nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, góp phần ổn định an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục