(HBĐT) - Nguyên liệu đơn giản, cách làm không mấy cầu kỳ nhưng lại mang nhiều ý nghĩa. Bánh uôi cùng với những nét độc đáo trong ẩm thực người Mường từ lâu đã trở thành niềm tự hào của người dân.

 


Bà con Mường Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn) làm bánh uôi ngày Tết Độc lập.

Hằng năm, cứ đến Tết Độc lập, các gia đình ở Mường Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn) lại nghiền bột gạo nếp, hái lá bương, chuẩn bị lạc, vừng làm món bánh uôi, một loại bánh truyền thống độc đáo không thể thiếu trong ngày này. Cùng mế Quách Thị Khẹt, xóm Vó Giữa, xã Nhân Nghĩa ra vườn lấy lá bương gói bánh. Chọn chiếc lá bánh tẻ to, đẹp, không bị sâu, rách, mế Khẹt chia sẻ: Trong tiếng Mường, bánh uôi được gọi là "peẻng uôi" hay bánh vợ chồng hoặc bánh phu thê. Không ai biết bánh uôi có tự bao giờ, chỉ biết rằng rất nhiều thế hệ người con sinh ra trên đất Mường Vó này tuổi thơ đã gắn liền với cốp bánh uôi nóng hổi, nghi ngút khói đổ ra mâm toả mùi thơm phức. Trước đây, khi cuộc sống còn nhiều khốn khó, đám trẻ trong nhà chỉ mong đến Tết Độc lập để được thưởng thức bánh uôi. Dần dà, đây trở thành thức quà quý biếu khách phương xa khi đến với Mường Vó dịp này. 

Nguyên liệu chính để làm bánh uôi gồm có: gạo nếp, đậu nho nhe, lạc, vừng, lá bương (nhiều nơi làm bằng lá chuối). Thông thường, để bánh dẻo ngon thì gạo nếp phải ngon, dẻo. Trước khi gói, gạo nếp đem vo kỹ, ngâm qua đêm cho nếp mềm rồi xay thành bột mịn. Về nhân, mỗi vùng Mường trong tỉnh lại có một cách làm nhân khác nhau. Nếu người Mường ở các phường thuộc TP Hoà Bình thường làm bánh uôi nhân thịt lợn, đỗ xanh thì các mế, các chị ở vùng Cộng Hoà (Lạc Sơn) lại thích ăn bánh uôi có nhân lạc rang giã nhỏ bỏ thêm chút muối.  Còn ở Mường Động (Kim Bôi), Mường Thàng (Cao Phong), bà con thường nhào bột cùng chuối tây chín kỹ để bánh vừa có vị ngọt, vừa dậy mùi thơm của chuối. Sau khi các nguyên liệu được chuẩn bị kỹ, công đoạn gói bánh bắt đầu. Hai cục bột có nhân bên trong được đặt ở hai đầu đối xứng nhau trong tấm lá, nhanh tay cuộn lại, xoắn thật nhanh, gấp đôi và bánh được cố định lại bằng chiếc lạt buộc, hoặc tận dụng phần đuôi lá thừa để buộc bánh, tiếp đến là cắt gọt để bánh được đẹp mắt hơn. 

Đặt bánh vào cốp đồ khoảng hơn 1 tiếng sẽ cho ra được mẻ bánh thơm ngon. Hương vị lá chuối, lá bương hoà quyện cùng bột gạo nếp thơm dẻo, nhân đậu thịt bùi, ngậy tan trong miệng tạo nên ấn tượng khó quên. Anh Phạm Quốc Duyệt, xóm Đúng Thá, xã Thu Phong (Cao Phong) chia sẻ: Người Cao Phong thường có phong tục làm bánh uôi vào dịp Tết. Trên mâm cúng ông bà tổ tiên, bên cạnh đĩa xôi, con gà, cặp bánh chưng thì không thể thiếu đĩa bánh uôi. Cũng như bánh chưng, lũ trẻ ở đây mặc định rằng cứ nhìn thấy bà, thấy mẹ làm bánh uôi là thấy Tết. 

Bánh uôi đã đi vào tiềm thức những người con xứ Mường bình dị và nhẹ nhàng như thế. Ngày nay, ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh vẫn giữ phong tục thơm thảo vào ngày Tết. Đó là sau khi làm lễ cúng ông bà, tổ tiên, bà con sẽ treo một cặp bánh uôi và bánh chưng lên mỗi loại nông cụ, đồng thời bóc bánh cho con vật trong nhà ăn. Hành động đó như một lời cảm ơn chân thành vì đã cùng họ lao động, sản xuất, canh giữ nhà cửa trong năm qua. Đó cũng là một trong những nét đẹp văn hoá được người dân nỗ lực bảo tồn đến nay. 

Khánh Linh (TTV)

Các tin khác


Nữ họa sĩ Israel "phải lòng" đất nước, con người Việt Nam

Tối 26/10 tại quán Hà Nội Café ở trung tâm thành phố Tel Aviv (Israel) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm tranh của nữ họa sĩ người Israel gốc Pháp, Jennifer Amouyal.

Ra mắt bản dịch tiếng Nga vở kịch “Chén thuốc độc”

Viện Đông phương học cổ điển và Văn minh cổ đại thuộc Đại học nghiên cứu quốc gia "Trường Kinh tế cao cấp” (LB Nga) vừa tổ chức trực tuyến buổi giới thiệu bản dịch tiếng Nga vở kịch nói "Chén thuốc độc” của nhà viết kịch Vũ Đình Long, do dịch giả Igor Britov chuyển ngữ.

Huyện Yên Thủy: Xây dựng 4 mô hình “Làng văn hóa - quốc phòng”

(HBĐT) - Từ năm 2009, khi bắt đầu thực hiện mô hình "Làng, bản văn hoá, QP-AN” ở địa bàn đặc biệt khó khăn trong khu vực phòng thủ huyện, đến nay, Ban CHQS huyện Yên Thủy đã tổ chức triển khai xây dựng được 4 mô hình, gồm: 2 mô hình "Làng, bản văn hoá - quốc phòng” tại xóm Tân Phúc, xã Bảo Hiệu và phố Khang Chóng, thị trấn Hàng Trạm; 2 mô hình "Làng, bản văn hoá, QP-AN” tại xóm Đại Đồng và xóm Thung, xã Ngọc Lương.

Họp báo phát động Cuộc thi ảnh báo chí “Nét đẹp Hòa Bình” trên Báo Hòa Bình

(HBĐT) - Sáng 25/10, Báo Hòa Bình tổ chức họp báo phát động Cuộc thi ảnh báo chí "Nét đẹp Hòa Bình” lần thứ I trên Báo Hòa Bình năm 2022. Đồng chí Nguyễn Mạnh Tuấn, Tổng Biên tập Báo Hòa Bình chủ trì họp báo. Tham dự có các cơ quan báo chí trong tỉnh.

"Ánh sáng tâm hồn" trong cuộc chiến chống dịch

Tối 20/10, tổ khúc múa đặc biệt mang tên "Ánh sáng tâm hồn" đã chính thức ra mắt công chúng trên nền tảng trực tuyến. Ðây là công trình nghệ thuật đầy tâm huyết được nghệ sĩ múa hai miền nam, bắc thực hiện trong suốt những ngày giãn cách xã hội vừa qua, như lời tri ân sâu sắc gửi tới lực lượng tuyến đầu, đồng thời ngợi ca tình người trong đại dịch.

Xã Nhân Nghĩa: Giữ bản sắc văn hóa nhà sàn Mường

(HBĐT) - Kiến trúc nhà sàn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mường với vật liệu truyền thống bằng gỗ, tuy nhiên, trải qua thời gian bị xuống cấp, mối mọt, cột kèo gỗ để dựng nhà cũng khan hiếm, không được khai thác. Với giá thành rẻ hơn, chất lượng bền, đẹp không kém những nhà sàn truyền thống, người dân xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn) đã lựa chọn xây nhà sàn bê tông thay nhà sàn gỗ, góp phần bảo vệ môi trường, gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục