Hai tác giả thơ của Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh thể hiện tuyệt phẩm âm nhạc "Mùa xuân đầu tiên” tại Ngày thơ - nhạc Nguyên tiêu 2022.
Trong không gian thoáng rộng nên thơ của gia đình họa sĩ, nhạc sĩ Văn Thao (con trai cố nhạc sĩ Văn Cao) nằm riêng một góc đồi thuộc xã Mông Hóa (TP Hòa Bình), các văn, nghệ sĩ như được hun đúc thêm miền xúc cảm. Bởi vậy, mặc dù đã xuất bản tới vài tập thơ, chung có, riêng có với vài trăm bài thơ thuộc nhiều thể loại, nhưng trong khoảnh khắc ấy, không gian, thời gian ấy, nhà thơĐinh Đăng Lượng chọn bài thơ "Nguyên tiêu" của Bác Hồ để đọc. Với chất giọng trầm ấm khi ông cất giọng: "Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên/ Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên/ Yên ba thâm xứ đàm quân sự/ Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền”. Bản dịch nôm: "Rằm xuân lồng lộng trăng soi/ Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân/ Giữa dòng bàn bạc việc quân/ Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền”, từng câu, từng chữ như thấm vào hồn khán, thính giả vốn là những văn, nghệ sĩ.
Tiếp nối những vần thơ đẹp đó, họa sĩ, nhạc sĩ Văn Thao giới thiệu về xuất xứ bài thơ, bài hát do chính mình sáng tác và phổ nhạc mang tên "Người đi tìm lá diêu bông" viết về cố nhà thơ Hoàng Cầm khi ông ở tuổi 75. Lời đề từ đó giúp cho các văn, nghệ sĩ lắng lòng để cảm nhận những ca từ mộc mạc viết về một tâm hồn thơ lãng mạn, luôn chứa ẩn những giấc mơ khi đã ở tuổi xế chiều. Bài hát "Người đi tìm lá diêu bông" do ca sĩ Thùy Liên, Đoàn Nghệ thuật các dân tộc tỉnh thể hiện có sự bổng trầm, luyến láy, du dương: "… Bảy mươi lẻ bóng thanh tao/ Nhà thơ chống gậy đi tìm diêu bông/ Bảy mươi lẻ bóng thanh tao/ Nhà thơ chống gậy khua vào hoàng hôn”.
15 tiết mục thơ - nhạc trong chương trình thơ - nhạc hầu hết là các tác giả "tự biên, tự diễn” tạo nên một sân chơi thật đặc biệt, thật "chất”, theo cách nói của các văn, nghệ sĩ. Qua lời giới thiệu của nhạc sĩ Huy Tâm, các văn, nghệ sĩ thuộc lĩnh vực thơ, họa, văn xuôi… biết đến nhạc sĩ Phạm Quang Dụ, một trong những "nhạc sĩ phòng thu” đã hòa âm, phối khí cho rất nhiều tác phẩm âm nhạc nổi tiếng viết về đất và người Hòa Bình. Trong không khí mùa xuân ấm tình nghệ sĩ, nhạc sĩ Phạm Quang Dụ tự đệm đàn ghi ta và cất cao giọng hát với tác phẩm "Xuân trên đảo”, một ca khúc hay về người lính đảo canh giữ vùng trời, vùng biển Trường Sa. Xen ghép giữa những bài thơ, họa sĩ, nhạc sĩ Hoàng Tâm đem đến chương trình thơ - nhạc một ca khúc mang đậm chất ví Mường: "Rượu cần ngọt mát làn môi/ Vít cần gợi nhớ những lời yêu thương/ Rượu cần giọt mật quê hương/ Một lần cùng uống vấn vương tâm tình…” - bài hát "Hương say rượu cần” phổ thơ Trần Quốc Dũng.
Đến với ngày thơ ai cũng muốn đọc, ngâm để chia sẻ những sáng tác của mình, nhưng đứng trước không gian và những hiện vật gợi nhớ nhạc sĩ Văn Cao - "Cây cổ thụ 3 ngọn" của nền nghệ thuật Việt Nam, nhà thơ Lê Thanh Hồng và Lê Mai Thao đã chọn ca khúc "Mùa xuân đầu tiên”, một tuyệt phẩm âm nhạc được sáng tác vào mùa xuân 1976, năm đầu tiên đất nước hoàn toàn độc lập, Bắc Nam sum họp một nhà để thể hiện. Những ca từ bay bổng "Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về/ Mùa bình thường mùa vui nay đã về/ Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên/ Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông/ Một trưa nắng vui cho bao tâm hồn…” đã làm sáng lên không gian thơ, nhạc ngày xuân.
Trong niềm cảm xúc dâng tràn, nhà thơ Lê Mai Thao chia sẻ: Ngày thơ - nhạc năm nay diễn ra trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt. Do tình hình dịch bệnh phức tạp nên quy mô tổ chức nhỏ hẹp, không khí không xôm tụ, rực rỡ tiếng chiêng ngân như mọi năm. Nhưng bù lại, Ban tổ chức đã chọn chốn điền viên của gia đình họa sĩ, nhạc sĩ Văn Thao, nơi không gian thoáng đãng với cây cối, hồ nước, nếp nhà sàn mái lá đặc trưng của văn hóa Mường khiến cho các nghệ sĩ hết sức xúc động. Bởi, trong ngày đầu xuân mới được gặp nhau, cùng chia sẻ những câu thơ, bản nhạc. Hy vọng năm 2022 dịch bệnh sẽ hết để các văn, nghệ sĩ có những cuộc dã ngoại thật ý nghĩa, tổ chức Ngày thơ Việt Nam trong năm tới thực sự xôm tụ với sự góp mặt đông đảo các văn, nghệ sĩ của tỉnh. Qua đó khơi nguồn sáng tạo các tác phẩm thi ca, để văn hóa, nghệ thuật Hòa Bình tiếp bước thăng hoa.
Lam Nguyệt
(Hội Nhà báo tỉnh)