(HBĐT) - Chùa Tác Đức, xã Lạc Thịnh (Yên Thủy) nổi tiếng linh thiêng không chỉ đối với người dân trong vùng mà cả các địa phương lân cận. Theo người dân, đến với Tác Đức sẽ thấy thanh thản trong tâm thức. Chúng tôi có dịp trở lại thăm chùa Tác Đức toạ lạc dưới chân núi Khạ. Chùa là ngôi nhà ba gian, mái lợp ngói rất đơn sơ, bốn bề bao bọc bởi đồi và núi cao. Phía trước ngôi chùa cổ kính có một cây táo cổ thụ hàng trăm năm tuổi, bên cạnh đó là bàn thờ thánh Mẫu giản dị. Phía sau là dòng suối trong mát, quanh năm chảy từ trên núi xuống. Phong ảnh yên lành và bình yên đến lạ.

Theo người dân và các bậc cao niên kể lại: Ngày xưa có hai anh em lên núi để đốn cột gỗ về làm nhà sàn. Khi lao gỗ từ trên đỉnh núi xuống thì đột nhiên phát ra một tiếng động lớn, vang vọng cả cánh rừng. Lúc hai anh em chạy lại thì nhìn thấy một bức tượng phật được đúc bằng đồng đen nằm cạnh cột gỗ. Biết đây là vùng đất thiêng, họ đưa báu vật xuống chân núi Khụ Khà đặt am thờ. Am thờ đó là chùa Tác Đức ngày nay. Trước kia, khu vực ngôi chùa tọa lạc trên địa danh Tác Đức nên Nhân dân trong vùng đã lấy tên địa danh vùng để đặt tên cho ngôi chùa. Trước kia, ngôi chùa chỉ dựng bằng tranh tre, mái lợp gianh, thờ duy nhất một cột đá (người Mường gọi là bụt mọc). Chùa được dựng với mục đích dùng giáo lý đạo Phật để khuyên thiện, trừ ác, giáo dục lòng nhân nghĩa của con người. Trải qua thời gian, mưa nắng, ngôi chùa cổ hư hỏng. Đến những năm giữa thế kỷ XX, chùa được dựng lại bằng gỗ, mái lợp ngói. Kiến trúc bộ vì và cột đều được làm bằng gỗ lim. Các chân cột được chôn xuống đất như kiểu chân cột nhà sàn người Mường. Xung quanh được thưng bằng gỗ ván, nền bằng đất nện. Trong chùa có một ban thờ trên thờ cột đá và các đồ thờ tự khác. Sau hòa bình lập lại, chùa bị mai một theo thời gian. Nhiều hiện vật cổ và đồ thờ tự của chùa bị hỏng, thất lạc. Đến năm 1990, Nhân dân trong vùng đã đóng góp, xây dựng lại ngôi chùa như hiện nay trên nền cũ để làm nơi thờ tự. Chùa có kết cấu kiểu chuôi vồ, gồm nhà tiền đường và thượng điện.

Năm 2016, chùa Tác Đức được cấp bằng xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Chùa góp phần tích cực trong việc duy trì, củng cố mối quan hệ xóm giềng làng xã, làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân địa phương. Hàng năm, vào những ngày lễ Phật Đản, Vu lan báo hiếu, đầu năm…, chùa Tác Đức trở thành điểm đến của nhiều phật tử. Thiện nam, tín nữ trong và ngoài tỉnh đến lễ Phật, cầu bình an, cầu cho quốc thái, dân an, dân khang vật thịnh. Mới đây, UBND tỉnh đã đã quyết định phê duyệt Dự án Tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa chùa Tác Đức, xã Lạc Thịnh, huyện Yên Thủy. Qua đó nhằm giữ gìn, phát huy giá trị của di tích; tạo điều kiện cho địa phương trong việc thu hút khách tham quan, định hướng đối với công tác quản lý Nhà nước về tín ngưỡng theo quy định, bài trừ các hủ tục mê tín dị đoan; góp phần phát triển KT-XH của địa phương. Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 25 tỷ đồng, bằng nguồn vốn xã hội hoá và các nguồn vốn hợp pháp khác, được triển khai từ năm 2022 - 2026. Khi công trình được hoàn thành sẽ là di tích có vốn cổ quý giá trong giáo dục và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp tục là nơi thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến hành hương.