Thủ
tướng Nhật Bản, Shinzo Abe gắn những bông hồng nhỏ bên cạnh tên của các ứng cử
viên thắng cử của Đảng LDP sau cuộc bầu cử Thượng viện ở Tokyo ngày 21/7. Ảnh:
Kyodo/TTXVN
Ở
chiều ngược lại, phe đối lập giành được tổng cộng 74 ghế, nâng tổng số ghế tại
Thượng viện lên 104 ghế. Riêng đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDPJ) - đảng đối
lập chính - đã giành thêm 17 ghế, nâng tổng số ghế lên 32, tăng 8 ghế so với
trước bầu cử.
Việc
LDP tiếp tục nhận được sự ủng hộ lớn của cử tri, trong khi đảng Công minh giành
được 14 ghế, tăng 3 ghế, cho thấy người dân Nhật Bản đã lựa chọn sự ổn định về
chính trị, bởi cuộc bầu cử Thượng viện luôn được coi là đợt "bỏ phiếu tín nhiệm”
đối với đảng cầm quyền.
Trong
tình hình hiện nay, khi chính sách đối nội và đối ngoại của Nhật Bản đều đối diện
với những thách thức mới, việc duy trì một chính phủ ổn định, liên tục là nhu cầu
tất yếu. Điều đó đã phần nào giúp liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe
vượt qua "cuộc kiểm tra toàn diện" lần này.
Bên
cạnh đó, chiến thắng của liên minh cầm quyền cũng là minh chứng cho sự ghi nhận
của cử tri đối với những thành tựu mà chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe đạt được.
Kể
từ khi ông Abe quay trở lại chiếc ghế thủ tướng vào năm 2012, ông đã lãnh đạo
liên minh cầm quyền giành thắng lợi lớn trong 5 cuộc bầu cử quốc hội liên tiếp,
trong đó có 3 cuộc bầu cử hạ viện và 2 cuộc bầu cử thượng viện.
Hiện
nội các của Thủ tướng Shinzo Abe vẫn đạt được tỷ lệ ủng hộ khá vững chắc. Chính
sách kinh tế Abenomics đã đem lại chu kỳ tăng trưởng kinh tế kéo dài mà Chính
phủ Nhật Bản khẳng định là dài nhất trong lịch sử thời hậu Chiến tranh Thế giới
thứ Hai. Chính sách đối ngoại chủ động và khôn khéo của Thủ tướng Shinzo Abe
giúp Tokyo gia tăng uy tín và ảnh hưởng trên trường quốc tế.
Phát
biểu sau cuộc bầu cử, Thủ tướng Abe, người cũng đang giữ chức Chủ tịch LDP, khẳng
định việc liên minh cầm quyền tiếp tục chiếm đa số ghế tại Thượng viện đã trao
cho ông quyền để thúc đẩy các chương trình nghị sự về chính trị và ngoại giao.
Tuy
nhiên, việc liên minh cầm quyền không thể nắm chắc 2/3 số ghế cần thiết tại Thượng
viện để có thể thông qua sửa đổi Hiến pháp, cũng phản ứng thực tế rằng các cử
tri chưa hoàn toàn hài lòng với tình hình chính trị hiện nay hay cũng như chưa ủng
hộ việc sửa đổi Hiến pháp. Điều đó sẽ tạo ra những khó khăn cho chính phủ của
Thủ tướng Abe trong thời gian tới.
Một
trong những chính sách đối nội ưu tiên sẽ là vấn đề thuế tiêu dùng. Theo kế hoạch,
ngày 1/10 tới, Chính phủ Nhật Bản sẽ tăng thuế tiêu dùng từ mức 8% hiện nay lên
10%, với mục đích tăng thu cho ngân sách, qua đó cải thiện cán cân thu - chi và
giảm tỷ lệ nợ công/GDP hiện ở mức cao nhất trong số các nền kinh tế phát triển,
trong bối cảnh các số liệu kinh tế mới nhất cho thấy đà tăng trưởng của nền
kinh tế nước này vẫn bấp bênh do tác động tiêu cực từ cuộc chiến thương mại Mỹ
- Trung và sự tăng giá của đồng yên trong thời gian gần đây.
Đây
là một trong những kế hoạch mà liên minh cầm quyền quyết tâm theo đuổi, bởi
theo Thủ tướng Abe, tăng thuế tiêu dùng là để đảm bảo nguồn thu ngân sách nhằm ứng
phó với tỷ lệ sinh giảm và đảm bảo quỹ an sinh xã hội. Nhưng các đảng đối lập đều
phản đối việc tăng thuế, nhận định hành động này sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế đất
nước.
Với
tâm lý "chiến thắng" đang lên khi giành thêm ghế tại Thượng viện,
CDPJ và các đảng đối lập khác chắc chắn sẽ cản trở Thủ tướng Abe thực hiện kế
hoạch này. Phát biểu sau cuộc bầu cử, ông Yukio Edano, Chủ tịch CDPJ, tuyên bố
rằng "một số lượng đáng kể cử tri đã nói không với việc tăng thuế",
vì vậy, đảng này sẽ xúc tiến các cuộc thảo luận tại quốc hội về tình hình kinh
tế hiện nay, về cơ cấu tổng thể của hệ thống thuế cũng như việc làm thế nào để
sử dụng nguồn thu từ thuế cho hệ thống an sinh xã hội.
Mặc
dù vậy, với việc tiếp tục chiếm đa số ghế tại Thượng viện, liên minh cầm quyền
có thể sẽ không gặp nhiều khó khăn trong thực hiện kế hoạch tăng thuế tiêu
dùng, bất chấp sự phản đối của phe đối lập. Tuy nhiên, LDP có thể sẽ phải đối mặt
với vô vàn thách thức khi theo đuổi mục tiêu sửa đổi Hiến pháp.
Sau cuộc bầu cử thượng viện, phe ủng hộ kế hoạch sửa đổi Hiến
pháp mà Thủ tướng Abe đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2020, bao gồm liên minh cầm
quyền, đảng Duy tân Nhật Bản (JIP) và một số nghị sỹ độc lập, chiếm 160 ghế thượng
viện, thiếu 4 ghế mới đủ 2/3 số ghế cần thiết để kế hoạch này có thể được thông
qua. Tất nhiên, 4 ghế là một con số không lớn, nhưng điều quan trọng là bản
thân đảng Công minh - đối tác của LDP trong liên minh cầm quyền - cũng không mặn
mà với kế hoạch này.
Một số nhà phân tích cho rằng dù có thêm sự ủng hộ của JIP tại
thượng viện, liên minh cầm quyền có thể cũng không hội đủ 2/3 số phiếu cần thiết,
và Thủ tướng Abe sẽ phải xây dựng một liên minh về sửa đổi Hiến pháp bao gồm cả
số nghị sỹ của các đảng đối lập, trong đó có các nghị sỹ của đảng Dân chủ vì
nhân dân (DPFP) hiện giữ 21 ghế thượng viện.
Theo Giáo sư Masahiro Iwasaki của Đại học Nihon, Thủ tướng
Abe có thể sẽ xây dựng lộ trình để hướng tới việc sửa đổi Hiến pháp, nhưng để
nhận được sự tán thành từ quốc hội sẽ không hề dễ dàng chứ chưa nói gì đến công
chúng.
Về chính sách đối ngoại, giới chuyên gia cho rằng do chính
quyền Nhật Bản không có nhiều biến động chính sách đối ngoại cũng sẽ không có sự
thay đổi lớn. Trong thời gian tới, Thủ tướng Abe sẽ tiếp tục thúc đẩy các nỗ lực
đạt được thỏa thuận thương mại mới với Mỹ, cải thiện quan hệ với Trung Quốc, tạo
ra bước đột phá trong các cuộc thương lượng với Nga về một hiệp ước hòa bình và
dàn xếp cuộc gặp trực tiếp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Nếu hai nhiệm vụ đối ngoại với Mỹ và Trung Quốc được đánh giá
là có thể hoàn thành, thì việc đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga và tiến
hành cuộc gặp thượng đỉnh Nhật - Triều sẽ rất khó khăn. Các cuộc thương lượng về
hiệp ước hòa bình với Nga vẫn đang bế tắc, trong khi tình hình bán đảo Triều
Tiên dù được cải thiện vẫn chưa thể tạo đà cho một nỗ lực ngoại giao để cải thiện
quan hệ giữa Nhật Bản với Triều Tiên.
Ngoài ra, trong ngắn hạn, trước mắt Thủ tướng Abe phải đương
đầu với việc xử lý quan hệ với Hàn Quốc, vốn đang căng thẳng do các vấn đề lịch
sử và các biện pháp siết chặt quản lý xuất khẩu của Tokyo đối với ba nguyên liệu
quan trọng cho ngành công nghiệp Hàn Quốc.
Có thể nói kết quả cuộc bầu cử thượng viện lần này cho thấy
chính quyền của Thủ tướng Abe đã một lần nữa "vượt ải" cuộc sát hạch
lòng tin của cử tri, nhưng có vẻ lòng tin này đã phần nào bị mai một sau những
diễn biến bất lợi cả trong và ngoài nước thời gian qua. Trọng trách nặng nề của
ông Abe là đưa Nhật Bản vượt qua các thách thức đối nội và đối ngoại hiện nay nếu
muốn khôi phục lại lòng tin của cử tri.
TheoBaotintuc
Phát triển bởi ICT GROUP.
