(HBĐT) - Vừa qua, trên phương tiện thông tin đại chúng đăng tải thông tin về 33 hộ dân "vô thừa nhận" ở Hòa Bình, phản ánh tình trạng 33 hộ dân tại xã Ân Nghĩa (Lạc Sơn) bị thu hồi sổ hộ khẩu. Để nắm rõ vụ việc, Cục C06 - Bộ Công an đã phối hợp với Công an tỉnh Hòa Bình, các đơn vị liên quan trực tiếp kiểm tra thực tế, hồ sơ, tài liệu về vụ việc. 

Qua xác minh cho thấy, nhà ở của 33 hộ dân được xây dựng trên đất quốc phòng. Cụ thể: Ban CHQS huyện Lạc Sơn được Bộ CHQS tỉnh Hòa Bình giao quản lý 83,2 ha đất quốc phòng, thuộc địa bàn 2 xã Ân Nghĩa, Tân Mỹ (Lạc Sơn). Ngày 30/11/1996, Ban CHQS huyện Lạc Sơn ký Hợp đồng số 01/HĐKT với Ban chỉ đạo liên doanh trồng cây ăn quả, do ông Phạm Đức Vượng, xã Vũ Lâm cũ (Lạc Sơn) là chủ đầu tư liên doanh, giao 30/83,2 ha đất đang quản lý cho Ban chỉ đạo liên doanh để trồng cây ăn quả trong thời hạn 30 năm. Đến ngày 1/1/1998, Ban CHQS huyện Lạc Sơn tiếp tục ký Hợp đồng số 02/HĐKT bổ sung bản hợp đồng liên doanh và giao toàn bộ diện tích 83,2 ha đất quốc phòng cho Ban chỉ đạo liên doanh sử dụng trong thời hạn 30 năm. Theo hợp đồng đã ký, các cá nhân được làm nhà ở, nhà trông coi, nhà chế biến sản phẩm (nhà cấp 4). Ban CHQS huyện Lạc Sơn đã có tờ trình báo cáo và được sự phê duyệt của Bộ CHQS tỉnh. 

Ban chỉ đạo liên doanh do ông Phạm Đức Vượng là Trưởng ban, sau đó đã ký cam kết và giao đất cho 32 công nhân ở các huyện Bình Lục, Lý Nhân (Hà Nam), Thọ Xuân (Thanh Hóa) trồng vườn cây ăn quả trên diện tích 83,2 ha đất nói trên. Các hộ dân chỉ ký bản cam kết với ông Vượng về vấn đề giao đất sản xuất (không có bất kỳ hợp đồng nào được ký giữa hộ dân với Ban CHQS huyện). Ban CHQS huyện Lạc Sơn không có văn bản hoặc chỉ đạo gì liên quan đến việc làm thủ tục đăng ký thường trú.

Theo khoản 3, Điều 6, Nghị định số 09/1996/NĐ-CP, ngày 12/2/1996 của Chính phủ quy định về chế độ quản lý, sử dụng đất QP-AN quy định: "Đơn vị vũ trang nhân dân được Nhà nước giao đất QP-AN sử dụng có nghĩa vụ: không chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp, góp vốn liên doanh và phải tuân theo quy định của pháp luật về đất đai". Vì vậy, việc Ban CHQS huyện Lạc Sơn ký hợp đồng liên doanh, cấp đất sản xuất cho các hộ liên doanh trồng cây ăn quả trên đất quốc phòng là chưa đúng quy định. 

Về việc thu hồi sổ hộ khẩu đã cấp đối với 33 hộ dân, theo báo cáo của Công an tỉnh: Ngày 8/11/2000, UBND huyện Lạc Sơn đã có Thông báo số 436/TB-UBND thông báo ý kiến kết luận của Chủ tịch UBND huyện Lạc Sơn. Tại mục 3, thông báo nêu rõ: "Các hộ dân nói trên đến địa bàn mục đích làm kinh tế có thời hạn theo hợp đồng, không nằm trong kế hoạch dãn dân, tái định cư của địa phương nên không được nhập khẩu". Tuy nhiên, sau khi Luật Cư trú có hiệu lực thi hành, theo quy định mới, công tác đăng ký thường trú được giao cho Công an xã thực hiện. Vì vậy, từ năm 2008 đến ngày 25/4/2011, Trưởng Công an xã Ân Nghĩa là ông Bùi Minh Ky (hiện đã nghỉ công tác), đã đăng ký thường trú cho 17 hộ dân liên doanh đang canh tác trên đất quốc phòng (không phải 33 hộ như phương tiện thông tin đại chúng đã phản ánh, tính đến năm 2017 có 4 hộ đã chuyển đi nơi khác, hiện có 13 hộ với 25 nhân khẩu), đồng thời, tự lấy địa chỉ chỗ ở của các hộ dân nêu trên là "xóm Mới", thuộc xã Ân Nghĩa, huyện Lạc Sơn. Trên thực tế, địa bàn xã Ân Nghĩa không có đơn vị hành chính nào tên là "xóm Mới" được công nhận theo quy định của pháp luật. 

Sau khi phát hiện sự việc, Công an huyện Lạc Sơn đã kiểm tra việc thực hiện quy trình đăng ký thường trú, cấp, thu hồi sổ hộ khẩu của các hộ dân nói trên. Kết quả, đã phát hiện 14 hồ sơ đăng ký thường trú có giấy chuyển hộ khẩu, nhưng trong sổ theo dõi giải quyết hộ khẩu không có thông tin, số đăng ký thường trú, không ghi kết quả giải quyết đăng ký thường trú cho các hộ dân nêu trên. Công an huyện Lạc Sơn cũng đã ra Quyết định số 376-QĐ/CALS, ngày 12/10/2011 về việc hủy bỏ kết quả đăng ký thường trú của Công an xã Ân Nghĩa đối với 17 hộ dân, vì không đủ điều kiện về chỗ ở hợp pháp để đăng ký thường trú. Đồng thời chấn chỉnh, nhắc nhở Công an xã Ân Nghĩa, vận động, thu hồi toàn bộ 17 sổ hộ khẩu đã cấp không đúng theo quy định và đã thông báo cho hộ dân. Từ khi Công an xã Ân Nghĩa thu hồi sổ hộ khẩu, hiện nay, tại khu đất liên doanh còn 30 hộ, 114 nhân khẩu tiếp tục cư trú, trong đó, gồm cả 13 hộ, 25 nhân khẩu bị thu hồi sổ hộ khẩu nêu trên). Tuy chưa có hộ khẩu thường trú, nhưng thực tế con em các hộ này vẫn được tạo điều kiện thuận lợi để đi học tại các điểm trường gần nơi ở. Việc Công an huyện Lạc Sơn hủy bỏ kết quả đăng ký thường trú của Công an xã Ân Nghĩa đối với 17 hộ dân trên là kịp thời, đúng theo quy định của Luật Cư trú và các văn bản hướng dẫn thi hành. 

Như vậy, như phản ánh trên phương tiện thông tin đại chúng về 33 hộ dân "vô thừa nhận" ở Hòa Bình tại địa bàn xã Ân Nghĩa (Lạc Sơn) có những nội dung chưa chính xác với tình hình thực tế tại địa phương.