Theo thống kê tính đến hết năm 2016, trên địa bàn huyện Mai Châu có 27 đơn vị nợ BHXH trên 3 tháng, đến quý III/2017, số doanh nghiệp nợ BHXH giảm còn 16 đơn vị với tổng số nợ hơn 626 triệu đồng, trong đó nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ kéo dài nhiều tháng như Công ty CP đầu tư Lâm Thắng (nợ 41 triệu đồng) 92 tháng; Công ty Phú Lộc (nợ 101 triệu đồng) 68 tháng; Công ty TNHH Xuân Thấu Hòa Bình (trên 98 triệu đồng) 71 tháng… Nguyên nhân dẫn đến nợ của các đơn vị sử dụng lao động chủ yếu là hoạt động sản xuất - kinh doanh không hiệu quả, một số đơn vị ngừng hoạt động hay trường hợp của Công ty Xuân Thấu Hòa Bình, chủ doanh nghiệp đã chết, chưa kịp ủy quyền cho người khác, gây chậm trễ cho việc thu BHXH.
Một vướng mắc nữa trong việc thu BHXH, BHYT, BHTN của các doanh nghiệp trên địa bàn huyện, do người lao động không muốn trích lương đóng bảo hiểm, chưa hiểu rõ về quyền lợi, ý nghĩa, tầm quan trọng của bảo hiểm nên chưa đăng ký tham gia mặc dù doanh nghiệp, BHXH huyện đã tuyên truyền, vận động. Cụ thể như Công ty Hapaco Đông Bắc, Công ty Quốc Đại đã phải làm cam kết riêng với người lao động không tham gia bảo hiểm. Để khi các cơ quan chức năng đến kiểm tra có bằng chứng đối chiếu.
Để giải quyết tình trạng trên, song song với việc đốc thu, giảm nợ đọng theo chỉ đạo của BHXH tỉnh, BHXH huyện Mai Châu đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể. Trước hết là phối hợp, tham mưu UBND huyện xây dựng kế hoạch đôn đốc, thu nợ, kiểm tra liên ngành về thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT của các đơn vị sử dụng lao động nhằm xác định được các đơn vị nợ đọng, vi phạm thực hiện đóng nộp BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, theo đó phải chủ động nắm bắt, theo dõi riêng các đơn vị nợ đọng, nợ kéo dài, nợ khó đòi. Hàng tháng phân tích tình trạng nợ, nhất là đối với các đơn vị nợ kéo dài, chủ động làm việc trực tiếp với chủ sử dụng lao động đơn vị nợ đọng để nắm được nguyên nhân, tìm giải pháp để có các biện pháp đôn đốc hợp lý. Bên cạnh đó, theo dõi thường xuyên, cập nhật tiến độ thu, tiến độ khai thác đối tượng, các bất cập và khó khăn trong quá trình thực hiện thu nợ để báo cáo lãnh đạo UBND huyện, các ngành liên quan có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả.
Đồng chí Hà Thị Dương, Giám đốc BHXH huyện Mai Châu cho biết: Để hạn chế nợ đọng và các vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN, hiện nay, BHXH huyện đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về quyền lợi và nghĩa vụ tham gia BHXH, BHYT cho người lao động. Chỉ đạo các bộ phận chức năng quyết liệt thực hiện đôn đốc, thu nợ, đặc biệt là đơn vị nợ đọng số lượng nhiều và kéo dài. Phối hợp chặt chẽ với phòng, ban liên quan triển khai kế hoạch đôn đốc thu nợ đối với các doanh nghiệp. Phối hợp với các ngành chức năng tiến hành thanh tra các đơn vị sử dụng lao động việc thực hiện pháp luật BHXH, BHYT; kiên quyết xử phạt và truy thu đối với những đơn vị trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động.
Đồng Hương