Trong những năm qua, tỉnh Hòa Bình đã nhận được sự hỗ trợ kinh phí từ Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) của Bộ Y tế để triển khai các hoạt động PCTHCTL trên địa bàn tỉnh. Nhờ đó, nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc, cũng như các quy định của Luật PCTHCTL và các văn bản hướng dẫn được nâng cao đáng kể. Tỷ lệ người dân biết đến Luật PCTHCTL trong cộng đồng tăng từ 54,2% năm 2018 lên 85,1% năm 2022.

Cán bộ Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo giám sát chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá Tại trường TH&THCS Văn Nghĩa, huyện Lạc Sơn.

Thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra trong Kế hoạch số 204, ngày 11/10/2023 của UBND tỉnh về việc triển khai "Chiến lược quốc gia về PCTHCTL đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh, với sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh và sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành, địa phương, hoạt động PCTHCTL được triển khai đồng bộ, hiệu quả, từng bước xây dựng môi trường không khói thuốc tại nơi làm việc, trường học, bệnh viện và các địa điểm công cộng. Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh giao Sở Y tế (cơ quan thường trực) ban hành kế hoạch PCTHCTL trên địa bàn tỉnh. Theo đó, năm 2024, thực hiện công tác tuyên truyền đã đăng tải 50 tin, bài về PCTHCTL trên website của ngành Y tế; tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc ngày 31/5/2024 tại huyện Lạc Sơn với sự tham dự của 200 đại biểu; tổ chức 10 cuộc giám sát tại 40 trường học trên địa bàn tỉnh nhằm kiểm tra việc thực hiện mô hình trường học không khói thuốc, có 39/40 trường đảm bảo thực hiện tốt mô hình; tổ chức 30 buổi nói chuyện trực tiếp cho 1.200 người dân về chuyên đề PCTHCTL, truyền thông trực tiếp 20 buổi cho 600 nhân viên y tế, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh; tổ chức 10 lớp tập huấn cho 250 cán bộ y tế thôn và cộng tác viên y tế về tư vấn cai nghiện tại cộng đồng; 10 lớp tập huấn cho 300 cán bộ Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể tại các xã, phường, thị trấn về truyền thông PCTHCTL; 10 lớp tập huấn cho 250 cán bộ thuộc các ban, ngành, đoàn thể của 10 huyện, thành phố về xây dựng môi trường không thuốc lá tại cơ quan, đơn vị; 10 lớp tập huấn cho 250 cán bộ công an và tổ dân phòng thuộc các xã, phường, thị trấn về PCTHCTL; 10 lớp tập huấn cho 400 giáo viên, cán bộ quản lý, tổng phụ trách đội (đầu mối làm công tác PCTHCTL tại trường học) tại 10 huyện, thành phố.

Dù đạt nhiều kết quả, song công tác PCTHCTL tại tỉnh vẫn còn không ít khó khăn. Sự tiếp cận dễ dàng với thuốc lá. Thuốc lá vẫn được bán rộng rãi với giá rẻ, dễ mua. Các hình thức bán lẻ, bán online, bán qua mạng xã hội chưa được kiểm soát chặt chẽ. Hệ thống phân phối thuốc lá còn phức tạp, khó kiểm soát việc buôn lậu và bán hàng trái phép. Việc thực thi luật pháp chưa nghiêm, một số quy định về cấm hút thuốc tại nơi công cộng chưa được thực hiện nghiêm túc. Xử phạt vi phạm còn lỏng lẻo, chưa có cơ chế giám sát chặt chẽ. Việc dán cảnh báo sức khỏe trên bao bì chưa thực sự       phát huy hiệu quả do người dân ít để ý. Bên cạnh đó, doanh nghiệp thuốc lá tìm cách lách luật để tiếp thị sản phẩm, nhất là đối với giới trẻ. Cùng với đó là khó khăn trong việc kiểm soát thuốc lá thế hệ mới. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được kiểm soát đầy đủ, dẫn đến nguy cơ gia tăng người sử dụng, đặc biệt là giới trẻ. Các sản phẩm này được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội mà chưa có biện pháp kiểm soát hiệu quả.

Theo đồng chí Đào Quốc Việt, Phó Giám đốc Sở Y tế, với mục tiêu tăng cường thực thi nghiêm Luật PCTHCTL và xây dựng môi trường không khói thuốc lá tại tỉnh, Sở Y tế đã ban hành Kế hoạch số 1022, ngày 3/4/2025 về PCTHCTL tỉnh Hòa Bình năm 2025. Kế hoạch đề ra các mục tiêu cụ thể như: Tiếp tục truyền thông nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các quy định pháp luật về PCTHCTL. Nâng cao năng lực về PCTHCTL, tổ chức thực hiện môi trường không khói thuốc, tư vấn cai nghiện thuốc lá, tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình thực thi Luật PCTHCTL. Thực hiện các nghiên cứu, đánh giá để đưa ra các bằng chứng phục vụ công tác PCTHCTL. 

Để thực hiện mục tiêu đề ra, kế hoạch cũng đề ra nhiệm vụ cụ thể, phân công công việc cho các sở, ban, ngành liên quan để tổ chức thực hiện. Với quyết tâm và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác PCTHCTL tại Hòa Bình trong năm 2025 tiếp tục được đẩy mạnh, góp phần tích cực vào mục tiêu xây dựng một xã hội khỏe mạnh, văn minh và không khói thuốc.