(HBĐT) - Đến năm 2020, trên 40% lực lượng lao động trong toàn tỉnh tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH), trên 30% lực lượng lao động tham gia Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và 93,8% dân số tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT)… đó là cái đích mà ngành BHXH tỉnh đang vươn tới. Tuy nhiên, chặng đường còn lắm gian nan mà nguyên nhân nội tại là còn nhiều khúc mắc trong thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT và BHTN.
Lãnh đạo BHXH tỉnh giới thiệu với các đại biểu HĐND tỉnh quy trình làm việc tại bộ phận “một cửa” BHXH tỉnh.
Đồng chí Nguyễn Minh Hải, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Trong những năm qua, BHXH tỉnh và huyện luôn chủ động phối hợp với chính quyền các cấp trong việc tuyên truyền pháp luật về BHXH tới người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ). Phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh tuyên truyền, phổ biến, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH. Cụ thể, trong năm 2015, BHXH tỉnh phối hợp với Công an tỉnh thành lập đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH tại 78 đơn vị. Đồng thời, thành lập tổ đôn đốc, thu tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN đối với 42 đơn vị có biên bản cam kết trả nợ theo lộ trình năm 2015. Phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Cục Thuế tỉnh thành lập tổ đôn đốc thu tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN đối với 7 đơn vị. Phối hợp kiểm tra tại 20 đơn vị, trong đó có 5 cơ sở khám, chữa bệnh và 15 đơn vị SDLĐ. Năm 2016, BHXH tỉnh cũng đã phối hợp với Sở LĐ-TB&XH kiểm tra việc thực hiện các quy định của Luật BHXH, BHYT tại 20 đơn vị SDLĐ . Phối hợp với Công an tỉnh đôn đốc, thu nợ BHXH, BHYT, BHTN tại 65 đơn vị SDLĐ. Đồng thời phối hợp với Cục Thuế tỉnh thực hiện thanh, kiểm tra 103 đơn vị tham gia BHXH và yêu cầu các đơn vị đóng BHXH theo quy định ( số liệu tính đến tháng 6/2016).
Mặc dù đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền và kiểm tra, giám sát đều đặn, tuy nhiên, việc chấp hành pháp luật về thu, nộp BHYT, BHXH, BHTN trên địa bàn tỉnh vẫn còn lỏng lẻo. Theo kết quả rà soát của BHXH tỉnh, hiện tại có 1.952 DN trên địa bàn tỉnh chưa tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, đặc biệt là các đơn vị SDLĐ khối DN ngoài quốc doanh. Một số DN đóng BHXH, BHYT với mức tiền lương, tiền công của NLĐ thấp hơn mức lương thực tế, chưa xây dựng thang, bảng lương theo Nghị định số 49/2013/NĐ-CP ngày 14/5/2013 của Chính phủ. Nhiều DN đóng không đủ số người thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Có DN trích tiền lương, tiền công của NLĐ để đóng BHXH, BHYT, BHTN nhưng không đóng hết cho cơ quan BHXH mà lại sử dụng vào mục đích khác. Tổng hợp những yếu tố trên đã làm cho tình hình nợ BHXH, BHYT, BHTN ngày càng gia tăng. Tính đến ngày 30/7/2016, số DN nợ BHXH, BHYT, BHTN có 762 đơn vị với tổng số tiền nợ 95.913 triệu đồng.
Qua quá trình thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN trong những năm qua, BHXH tỉnh chỉ rõ về cơ bản là thuận lợi và đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên vẫn còn khá nhiều khó khăn, vướng mắc chưa thể giải quyết. Hiện vẫn còn nhiều đơn vị nợ BHXH với số tiền lớn, thời gian nợ kéo dài. Tỷ lệ NLĐ thuộc các DN tư nhân, hộ kinh doanh cá thể tham gia BHXH, BHYT còn thấp. Một số DN có khả năng tài chính nhưng cố tình trốn đóng, lạm dụng tiền BHXH, BHYT. Tỷ lệ người tự nguyện tham gia BHYT còn thấp. ý thức chấp hành chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của các đơn vị, doanh nghiệp chưa cao dẫn đến tình trạng trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ và ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với chính sách của Đảng, Nhà nước, đi ngược lại với mục đích an sinh xã hội. Một quy định mới thêm khó cho ngành bảo hiểm từ ngày 1/1/2016, TAND không tiếp nhận các hồ sơ khởi kiện đòi tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN. Hiện nay cơ quan BHXH chưa thực hiện được chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN, muốn xử lý vi phạm phải kiến nghị với cơ quan quản lý nên chưa tạo được sự răn đe đối với các DN trốn, chây ỳ, nợ tiền bảo hiểm…
Nguyên nhân của những khó khăn, vướng mắc trên được ngành bảo hiểm chỉ rõ: Các DN đóng BHXH, BHYT, BHTN chủ yếu là DN vừa và nhỏ nên dễ chịu ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế, thiếu vốn, lãi suất vay cao… dẫn đến không kịp xoay xở để đóng bảo hiểm. Một số chủ SDLĐ ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế, trốn tránh trách nhiệm hoặc chưa quan tâm đến quyền lợi NLĐ. Cố tình lợi dụng kẽ hở của pháp luật để ký kết hợp đồng lao động theo hình thức thử việc mùa vụ (dưới 3 tháng) để trốn đóng BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, lãi suất phạt chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN thấp hơn lãi suất của ngân hàng. Sự phối hợp với các cấp, ngành trong công tác thu, nộp tiền BHXH chưa được thường xuyên, liên tục nên các đơn vị SDLĐ còn nợ tiền BHXH, BHYT.
Để từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên, ngành BHXH đã đề nghị với UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành thực hiện nghiêm Chỉ thị số 05 ngày 2/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện chính sách BHXH và BHYT. Huy động mọi nguồn lực tiếp tục hỗ trợ cho người thuộc hộ cận nghèo, người thuộc hộ nông nghiệp, lâm nghiệp có mức sống trung bình tham gia mua BHYT. Chỉ đạo UBND các cấp tăng cường công tác truyền thông về BHXH, BHYT, tập huấn cho cán bộ của UBND xã nắm chắc về chính sách BHYT để tổ chức thực hiện có hiệu quả. Đồng thời, mong có sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành hữu quan trong tuyên truyền, kiểm tra, giám sát… nhằm thực hiện có hiệu quả các chính sách pháp luật về BHXH, BHYT và BHTN trên địa bàn.
Thúy Hằng
Phát triển bởi ICT GROUP.
