(HBĐT) - "Đã hơn 2 tháng trôi qua kể từ khi cơn bão số 2 gây mưa lớn trong nhiều ngày khiến lượng đất, đá lớn trên đồi sạt lở xuống nhà tôi làm cột nhà bị gãy đổ, rất may không có thương vong. Hiện nay, gia đình tôi phải dựng tạm lán để ở, chờ khắc phục hậu quả thiên tai. Cuộc sống của gia đình bị đảo lộn. Chúng tôi tha thiết đề nghị chính quyền địa phương xem xét, hỗ trợ nơi ở mới an toàn để yên tâm sinh sống”. Đây là nguyện vọng của ông Hà Công Liền ở xóm Bách 1 cũng như gần 30 hộ dân tại xã Lũng Vân (Tân Lạc) trước thực trạng sạt lở đất, đá tại xã vào mùa mưa bão.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Hà Văn Khuê, Chủ tịch UBND xã Lũng Vân cho biết: "Từ năm 2012 đến nay, tình trạng sạt lở đất, đá vào mùa mưa bão thường xuyên xảy ra trên địa bàn xã, đe dọa đến tính mạng và tài sản của nhân dân. Nguyên nhân chính là do diễn biến thời tiết phức tạp, thường xuyên xảy ra các trận mưa lớn trong nhiều ngày khiến nền đất không được vững chắc. Nguyên nhân khác là địa hình xã Lũng Vân nằm ở khu vực nhiều đồi, núi cao, diện tích đất ở hạn hẹp. Theo thống kê, toàn xã có 2.105,6 ha, trong đó, đất ở có 24 ha. Chính vì vậy, nhiều hộ dân phải sinh sống tại khu vực chân đồi, thậm chí là trên đỉnh đồi. Hiện nay, trên địa bàn xã có khoảng 30 hộ dân thuộc các xóm Bách 1, Bách 2, Nghẹ 1, Hượp 1 nằm trong khu vực nguy cơ sạt lở cao. Trung bình mỗi năm có khoảng 15 - 20 hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sạt lở đất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống dân sinh. Rất may chưa có thương vong xảy ra. Đặc biệt, tháng 9/2015, tại khu vực xóm Chiềng đã xảy ra hiện tượng sạt lở đất, đá với khối lượng lớn từ sườn núi cao đổ xuống khuôn viên trường tiểu học Lũng Vân làm hư hỏng 1 phòng học và ảnh hưởng đến toàn bộ khu nhà 2 tầng của nhà trường.

Trước thực trạng trên, cấp ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo lực lượng PCTT&TKCN xã nhanh chóng kiểm tra, rà soát lại những khu vực tiềm ẩn nguy cơ sạt lở để có biện pháp xử lý kịp thời. Tuyên truyền, vận động nhân dân di dời người và tài sản có giá trị đến nơi an toàn khi xảy ra mưa bão. Lực lượng PCTT&TKCN tổ chức trực 24/24h nhằm ứng phó với các tình huống đột xuất, bất ngờ, kịp thời hỗ trợ các hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm. Năm 2016, chính quyền xã đã tạo điều kiện giúp đỡ 4 hộ dân tại xóm Nghẹ 1 được di chuyển đến nơi an toàn.    

Cùng cán bộ UBND xã, chúng tôi đi khảo sát thực tế tại xóm Bách 1, khu vực tiềm ẩn nguy cơ sạt lở cao nhất trên địa bàn xã. Qua quan sát cho thấy, sau nhiều ngày tháng mưa lớn kéo dài khiến nhiều gốc cây to bị bật gốc, xuất hiện nhiều vết rạn, nứt to. Địa hình khu vực xóm Bách 1 chủ yếu là đồi núi có độ dốc cao, do đó, các hộ dân phải xây dựng nhà sát với khu vực chân đồi. Hiện nay, toàn xóm có 15/32 hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở. Để khắc phục tạm thời tình trạng sạt lở đất khi xảy ra mưa bão, nhiều hộ phải nắn dòng chảy, tránh không để nước từ trên đồi xối thẳng vào trụ nhà. Ngoài ra, một số người dân phải sử dụng cọc tre, mái tôn để gia cố nhà cửa. 

Ông Đinh Văn Tuyên, hộ dân sinh sống tại xóm Bách 1 chia sẻ: "Cứ mùa mưa đến chúng tôi lại sống trong thấp thỏm, lo âu trước viễn cảnh sập nhà do sạt lở đất. Vì vậy, mong muốn chính quyền xã có phương án giải quyết hỗ trợ chúng tôi có nơi ở mới để yên tâm làm ăn, phát triển kinh tế”. 

Bên cạnh việc nằm trong vùng nguy hiểm có nguy cơ sạt lở đất, đá, các hộ dân các xóm Bách 1, Nghẹ 1, Hượp 1 thuộc trong Chương trình 135, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê năm 2016, thu nhập bình quân tại các xóm trên chỉ đạt từ 7 - 9 triệu đồng/người/năm, thấp hơn mức thu nhập bình quân chung toàn xã 13 triệu đồng/người/năm. Nguyên nhân chính là người dân không có đất để canh tác, chủ yếu là phát triển chăn nuôi nhỏ lẻ và đi làm thuê. Chính vì vậy, người dân mong muốn được chuyển xuống sinh sống tại  khu vực bằng phẳng để thuận tiện phát triển kinh tế, lưu thông hàng hóa và cải thiện chất lượng cuộc sống. 

"Việc di dời các hộ dân đến nơi ở mới là việc làm cấp thiết đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản của nhân dân, tuy nhiên, chính quyền xã còn gặp nhiều khó khăn do quỹ đất hạn hẹp. Hiện nay, cấp ủy, chính quyền xã đang kiểm tra, rà soát lại những khu vực có nguy cơ sạt lở cao để báo cáo UBND huyện có phương án giải quyết, xử lý kịp thời. Qua đó, trong thời gian sớm nhất sẽ di dời các hộ dân nằm trong khu vực nguy hiểm đến nơi ở mới an toàn”, đồng chí Chủ tịch UBND xã cho biết thêm.