Rác thải tồn đọng, không được phân loại, xử lý ở bãi rác thuộc xã Cao Sơn (Đà Bắc).
"Nóng” vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt
Xử lý, thu gom rác thải sinh hoạt, rồi những vấn đề phát sinh do rác thải tồn đọng chưa được xử lý đã tồn tại nhiều năm trên địa bàn tỉnh, nhất là TP Hòa Bình. Qua các cuộc tiếp xúc với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và đại biểu HĐND các cấp, vấn đề ô nhiễm môi trường, nhất là liên quan đến rác thải sinh hoạt được nhiều cử tri quan tâm, thậm chí kêu cứu đến ngành chức năng. Trong những năm gần đây, nhiều lần các đại biểu dân cử đã chất vấn lãnh đạo ngành TN&MT về giải pháp, tiến độ giải quyết những điểm nóng liên quan đến rác thải sinh hoạt. Tại Kỳ họp thứ 18, HĐND tỉnh khóa XVI (diễn ra vào tháng 12/2020), đại biểu đã chất vấn nhiều vấn đề cử tri và Nhân dân quan tâm. Như vấn đề quy hoạch đất đai khu vực xử lý rác thải của tỉnh và TP Hòa Bình với những câu hỏi đặt ra về thời gian TP Hòa Bình có địa điểm, nhà máy đủ công suất, công nghệ phù hợp để xử lý hết rác thải của thành phố; các phương án, giải pháp cụ thể của UBND tỉnh trong việc vận chuyển, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh và TP Hòa Bình...
Dù đã có những giải pháp đưa ra, những lý giải được người đứng đầu Sở TN&MT trả lời ngay tại phiên chất vấn. Và thực tế thời gian qua, việc thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn TP Hòa Bình, cũng như ở một số địa phương trong tỉnh đã có những chuyển biến nhất định. Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố, việc tập kết rác thải vẫn còn nhiều điều đáng bàn. Ở khu vực nông thôn, những bãi rác tự phát, những con suối ngập rác vẫn còn khá phổ biến. Đồng chí Nguyễn Thị Hoa, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT) cho biết: Hiện nay, công tác triển khai các điểm chôn lấp, xử lý chất thải rắn (CTR) đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm, tạo mọi nguồn lực để thực hiện. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2436/QĐ-UBND, ngày 22/10/2018 về việc phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch quản lý CTR tỉnh đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050.
Trên địa bàn tỉnh quy hoạch 16 khu xử lý CTR cấp vùng huyện. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 20 bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt, 3 lò đốt rác thải sinh hoạt cỡ nhỏ đang hoạt động, gồm: 1 khu xử lý CTR hoạt động (khu xử lý rác tại thị trấn Lương Sơn (Lương Sơn) có 2 lò đốt với công suất khoảng 50 tấn/ngày đêm, hiện tiếp nhận và xử lý rác thải sinh hoạt cho huyện Lương Sơn), 1 khu xử lý CTR xã Thịnh Minh (TP Hòa Bình) do Công ty TNHH năng lượng môi trường Bắc Việt làm chủ đầu tư, công suất giai đoạn 1 là 100 tấn/ngày; 1 nhà máy xử lý rác thải tại thôn Đồng Phú, xã Đồng Tâm (Lạc Thủy) do Công ty CP công nghệ cao Hòa Bình làm chủ đầu tư.
Theo đồng chí Nguyễn Thị Hoa, các bãi chôn lấp CTR hợp vệ sinh cấp vùng huyện đã được UBND huyện quan tâm đầu tư xây dựng. Tuy nhiên chưa đáp ứng các yêu cầu về kỹ thuật và hạ tầng. Nhiều bãi chôn lấp chưa được xây dựng thành các ô chôn lấp hợp vệ sinh, chưa có hệ thống thu gom, xử lý nước rỉ rác, còn tồn tại các bãi chôn lấp tự phát.
Lỡ hẹn về đích nông thôn mới vì... bãi rác
Năm 2020, xã Cao Sơn (Đà Bắc) phấn đấu về đích NTM. Với sự nỗ lực của các cấp chính quyền và Nhân dân, Cao Sơn đã có bước tiến nhanh trong hành trình xây dựng NTM. Tuy nhiên, xã đã không về đích theo lộ trình vì vướng tiêu chí số 19 về môi trường. Mà vướng nhất là vấn đề thu gom, xử lý chất thải và xây dựng bãi rác đạt chuẩn. Năm 2021, xã tập trung tháo gỡ tiêu chí này để có thể hoàn thành về đích. Theo chia sẻ của lãnh đạo xã thì đây là nhiệm vụ khó. Ngoài yếu tố ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến gần 400 người dân đi làm xa phải trở về nhà nên thu nhập bị ảnh hưởng nhiều, thì khó nhất vẫn là tiêu chí về môi trường vì thực tế tồn tại nhiều năm qua.
Đồng chí Bàn Văn Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Cao Sơn cho biết: Xã có 9 xóm nhưng chỉ có bãi rác rộng khoảng 2.000 m2 đặt tại xã Sơn Phú. Những năm qua, mới 4/9 xóm (Sơn Phú, Nà Chiếu, Sèo, Tằm) được thu gom rác thải, các xóm khác bà con tự thu gom, đốt, nhiều hộ vẫn vứt rác bừa bãi ra môi trường. Trong những năm gần đây, lượng rác ngày một tăng nên bãi rác đã quá tải mà chưa có bãi rác mới để giảm tải cho bãi rác cũ. Lượng rác được thu gom hàng ngày chưa được 50% tổng lượng rác thải trong ngày. Đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã cho biết thêm: Bãi rác hiện cũng ở gần khu dân cư nên gây ra ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Bãi rác nằm quá gần khu dân cư, đó là điều đầu tiên chúng tôi có thể khẳng định khi đến ghi nhận thực tế tại bãi rác xã Cao Sơn thuộc địa bàn xóm Sơn Phú. Từ bãi rác đến hộ dân gần nhất chỉ cách khoảng vài chục mét, đó là hộ ông Đỗ Tiến Dũng. Gia đình ông Dũng đã phải "chung sống” với bãi rác này hơn chục năm qua. Ông Dũng cho biết, đây là bãi tập kết rác nên mùi hôi thối nồng nặc. Nhiều năm trước đây, rác được xử lý bằng cách đốt khiến gia đình ông và những hộ dân xung quanh chìm trong làn khói dày đặc. Ông Dũng bức xúc: "Thật không hiểu tại sao lại xây dựng một bãi rác quá gần khu sinh sống của người dân như vậy. Gia đình tôi thường xuyên phải đưa các cháu nhỏ vào nhà họ hàng trong xã để tránh mùi hôi thối nồng nặc từ bãi rác thổi lên. Ngoài rác thải sinh hoạt còn có cả xác động vật nên lúc nào gia đình tôi cũng phải sắm hàng tệp bẫy ruồi nhặng. Rất mong các cấp chính quyền quan tâm, chuyển bãi rác ra khỏi khu dân cư để tránh ô nhiễm môi trường”.
Đúng như chia sẻ của các hộ dân xóm Sơn Phú, quan sát thực tế có thể thấy, rác được tập kết khá nhiều nhưng không được phân loại, xử lý. Rác thải thu gom được đổ ngay gần cổng bãi rác, dù phía trong còn không gian trống khá rộng nên rác càng gây ảnh hưởng lớn hơn đến đời sống dân sinh. Việc di dời bãi rác ở xóm Sơn Phú là cấp thiết bởi vị trí nằm quá gần khu dân cư. Thực trạng thu gom, xử lý rác thải, hay bãi rác được quy hoạch không đảm bảo khoảng cách với khu dân cư không phải là vấn đề chỉ xảy ra ở xã Cao Sơn (Đà Bắc).
Chưa từng có một bãi rác nào được xây dựng trên địa bàn nên vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt luôn là nỗi trăn trở của chính quyền và người dân xã Quyết Thắng (Lạc Sơn). Sau sáp nhập các xã Phú Lương, Phúc Tuy, Chí Thiện thành xã Quyết Thắng, hiện xã có diện tích khá rộng, dân số đông nhưng xã chưa được xây dựng bãi rác nào. Đồng chí Bùi Văn Âu, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Những năm qua, cấp ủy, chính quyền luôn chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân trong việc thu gom, xử lý rác thải. Thế nhưng, thực tế vẫn còn nhiều hộ chưa có ý thức, còn xảy ra tình trạng xả rác bừa bãi, nhiều bãi rác tự phát hình thành ở các xóm trên địa bàn, tình trạng xả rác ra sông, suối dù đã giảm so với trước nhưng vẫn xảy ra. Một vấn đề đáng ngại là hiện nay ở các khu vực giáp ranh, nhất là giáp ranh với xã Thượng Cốc thường xuyên xảy ra tình trạng người dân vứt rác với số lượng lớn gây ô nhiễm môi trường. Xã đã quy hoạch địa điểm xây dựng bãi rác. Rất mong các cấp chính quyền quan tâm sớm xây dựng bãi rác để đảm bảo môi trường, bởi hiện nay lượng rác thải sinh hoạt càng ngày càng nhiều hơn so với trước.
Giải pháp xử lý rác thải sinh hoạt
Để nâng cao hiệu quả quản lý CTR nói chung và xử lý rác thải sinh hoạt nói riêng, đồng chí Nguyễn Thị Hoa cho biết: Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh thực hiện các giải pháp như: Tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân hiểu và ủng hộ việc thu gom, xử lý rác thải. Xây dựng văn bản hướng dẫn các đơn vị, cơ sở, doanh nghiệp; tuyên truyền, giới thiệu nội dung về quản lý chất thải quy định tại Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2014 và Nghị định số 38/2015/NĐ-CP, ngày 24/4/ 2015 về quản lý chất thải và phế liệu rộng rãi tới các cấp, các ngành, cộng đồng dân cư, tổ chức, cá nhân. Xây dựng cơ chế khuyến khích các thành phần kinh tế tư nhân tham gia đầu tư xây dựng và trực tiếp quản lý, khai thác, vận hành dự án xử lý chất thải đảm bảo tính hiệu quả, ổn định và bền vững của dự án xử lý chất thải. Tăng cường công tác xã hội hóa về BVMT, huy động tối đa các nguồn lực xã hội tham gia vào công tác quản lý, xử lý chất thải.
Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý Nhà nước về môi trường của các địa phương trong việc quy hoạch khu xử lý rác thải, kiểm soát chặt chẽ hoạt động tại các khu xử lý chất thải, bãi chôn lấp chất thải, vận chuyển chất thải liên tỉnh. Đẩy mạnh xã hội hoá công tác thu gom, vận chuyển và vận hành cơ sở xử lý chất thải rắn; tăng dần nguồn thu phí vệ sinh, giảm dần hỗ trợ từ ngân sách cho hoạt động thu gom, vận chuyển chất thải rắn; rà soát sửa đổi, bổ sung và ban hành đơn giá xử lý chất thải rắn có thu hồi năng lượng. Cùng với đó tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn để phòng ngừa cũng như kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm. Kiện toàn hệ thống tổ chức phục vụ công tác BVMT tại địa phương theo Luật BVMT năm 2014. Đào tạo và bổ sung nguồn nhân lực phục vụ cho công tác quản lý chất thải.
Viết Đào
Cần loại bỏ bãi tập kết rác, trả lại mỹ quan cho đô thị
Nguyễn Văn Sáng
Phường Thịnh Lang, TP Hòa Bình
Những năm qua, trên địa bàn thành phố vẫn tồn tại nhiều bãi tập kết rác thải gây mất mỹ quan đô thị. Trong đó, có những điểm tập kết rác ở ngay gần khu dân cư sinh sống hay trên tuyến đường giao thông có lưu lượng người qua lại hằng ngày rất cao. Đặc biệt, trên tuyến đường Trương Hán Siêu, tình trạng tập kết rác thải gây ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của người dân. Đây là tuyến đường hàng ngày rất đông người dân đi tập thể dục vì đường đẹp, gần sông Đà nên khí hậu trong lành. Tuy nhiên, nhiều tháng qua, trên tuyến đường này (thuộc địa phận phường Tân Hòa) có một đoạn đường trở thành nơi tập kết rất nhiều rác thải. Mỗi khi chúng tôi đạp xe đi thể dục qua đều phải bịt khẩu trang, có người không chịu nổi mùi hôi thối bốc lên đành phải quay xe trở lại.
Với khối lượng rác lớn như vậy, lại để qua thời gian dài không chỉ gây mùi hôi thối, ảnh hưởng đến việc lưu thông của người dân mà nước rỉ rác còn chảy vào khu sản xuất của người dân, ngày mưa thì chảy ra sông Đà gây ô nhiễm nguồn nước. Do đó, chúng tôi đề nghị phải xử lý sớm bãi rác tồn tại trong thời gian dài để trả lại mặt đường Trương Hán Siêu. Đồng thời, loại bỏ các điểm tập kết trong lòng thành phố để không ảnh hưởng đến đời sống dân sinh. Từ đó, xây dựng đô thị ngày càng xanh - sạch - đẹp và văn minh hơn.
Mỗi người nêu cao ý thức trong việc thu gom, xử lý rác thải của gia đình
Bùi Văn Đượng
Xóm Gia Phú, xã Gia Mô (Tân Lạc)
Do trên địa bàn xã Gia Mô (Tân Lạc) chưa được xây dựng bãi rác nên những năm qua, người dân tự thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt hàng ngày. Đối với gia đình tôi có 5 người (trong đó 2 người đi làm ăn xa) thì lượng rác mỗi ngày không nhiều. Để giữ gìn vệ sinh, gia đình tôi thu gom rác và phân loại các loại rác khác nhau để xử lý. Hằng tuần, chúng tôi tiến hành đốt rác nên không có rác bị tồn đọng. Tuy nhiên, tôi nhận thấy còn nhiều người chưa có ý thức trong bảo vệ môi trường chung, đơn giản như việc vứt chai lọ, túi nilon bừa bãi. Nhiều người thu gom rác thải vào các bao tải rồi vứt ra sông, suối hoặc đồi rừng, thậm chí ngay ven đường giao thông gây mất thẩm mỹ và ô nhiễm môi trường. Trên địa bàn xóm có con sông chảy qua, thi thoảng chúng tôi vẫn bắt gặp xác lợn, gà thối rữa trôi nổi do các hộ dân ở đầu nguồn vứt xuống. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn là nguyên nhân lây lan dịch bệnh.
Chính vì thế, để bảo vệ môi trường thì mỗi người cần có ý thức tự thu gom, xử lý rác thải của gia đình mình. Việc làm này không chỉ góp phần bảo môi trường, xây dựng nếp sống văn minh mà cũng chính là để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân và gia đình.
Nhiều quận huyện ở Hà Nội và Hòa Bình xuất hiện mưa giông lớn kèm mưa đá, hạt đá to bằng đầu ngón tay, nhanh chóng tan khi tiếp đất.
Phát triển bởi ICT GROUP.
