Từ Dự án “Máy bơm áp lực cao dùng sức nước” đã đoạt giải nhất tại hội thi Khoa học kỹ thuật toàn quốc. Ảnh: Thầy Phạm Đình Mẫn và 2 học trò: Nguyễn Tuấn Hùng (bên trái), Trần Ngọc Vũ (bên phải) đã chế tạo thành công phiên bản ứng dụng.
(HBĐT) - Đó là dự án “Máy bơm áp lực cao dùng sức nước” của 2 học sinh Nguyễn Tuấn Hùng và Trần Ngọc Vũ (lớp 11 chuyên lý - trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) đã đạt giải nhất tại hội thi KH-KT toàn quốc vừa qua. Dự án được đánh giá có tính ứng dụng thực tế, giải quyết được nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt của người dân vùng cao khi các con sông, suối nhỏ ít nước và thấp so với nơi ở.
Từ ý tưởng đến hoàn thiện
Chia sẻ về ý tưởng ban đầu, Trần Ngọc Vũ bộc bạch: “Với tính chất nghề nghiệp, mẹ em thường xuyên phải đi công tác về địa bàn vùng sâu, vùng cao. Trong những lần được cùng mẹ đi làm, cảnh bà con phải gánh từng thùng nước từ suối, sông lên nhà, nương, đồi để sử dụng cho sinh hoạt, sản xuất. Nhận thấy những hộ gia đình, KDC có địa thế cao hơn so với mực nước, hàng ngày phải vất vả để có nguồn nước dùng em đã nuôi ý tưởng từ đó. Trong quá trình học tập, em thi vào chuyên lý để thỏa nguyện ước mơ sáng tạo, lắp ráp từ nhỏ của mình”. Được học tập trong môi trường sáng tạo, Vũ đã phát huy được khả năng và em được trường tuyển chọn tham gia hội thi KHKT cấp tỉnh, quốc gia. Trong lớp, Nguyễn Tuấn Hùng là một học sinh năng nổ và có niềm đam mê khoa học như Vũ. Hai em đã cùng “bắt tay” để biến ý tưởng thành hiện thực.
Từ ý tưởng, các em xây dựng nguyên lý hoạt động, mô hình thiết bị và lắp ráp hoàn thiện. Phải mất trên 5 tháng từ khi có ý tưởng đến hoàn thiện mô hình. Trong khoảng thời gian đó đã có nhiều khó khăn, trắc trở khi triển khai. Là người hướng dẫn trực tiếp cho dự án, thầy giáo Phạm Đình Mẫn, giáo viên chủ nhiệm lớp 11 chuyên Lý trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ cho biết: “Để hoàn thành được dự án, thầy và trò đã mất nhiều công sức, chi phí trong quá trình lắp ráp. Có những bộ phận phải thử nghiệm, thay thế rất nhiều lần như việc lắp bộ phận đầu bơm tưởng như bó tay khi không có thiết bị nào phù hợp. Trong những đêm không ngủ, “lang thang” trên mạng Internet, thầy Mẫn đã biết về đầu bơm mini được sản xuất tại Đồng Tháp có nguyên lý hoạt động phù hợp với dự án. Thầy, trò quyết định đặt mua và sửa đổi từ máy bơm nước mini dùng điện sang chạy cơ cho phù hợp. Sau bao đêm thức trắng tìm tòi, thử nghiệm, cuối cùng, thiết bị đưa nước lên vùng cao sử dụng sức nước đã hoàn thành và cho kết quả như mong muốn.
Hùng và Vũ đã rất may mắn khi được gia đình luôn ủng hộ và đồng hành trong suốt quá trình thực hiện. Không chỉ ủng hộ về kinh phí, các bậc phụ huynh luôn động viên, chia sẻ khi các em gặp khó khăn. Đồng thời, để có được kết quả đó, tập thể cán bộ, giáo viên trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ đã có những bước chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo. Cuộc thi Khoa học kỹ thuật toàn quốc đã diễn ra được 3 năm. Năm đầu, nhà trường không tham gia nhưng cử cán bộ xuống học tập kinh nghiệm để định hướng cho học sinh. Năm 2014, trường tham dự lần đầu tiên và đã giành được 1 giải nhì, 1 giải ba. Năm 2015, trường tham dự 2 dự án và giành được 1 giải nhất và 1 giải ba.
Dự án mang tính ứng dụng cao
Tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật toàn quốc, dự án của Hùng và Vũ được Ban giám khảo đánh giá cao về tính ứng dụng thực tế và đây cũng là phần “ăn điểm” tại cuộc thi. Thầy giáo Phạm Đình Mẫn cho biết: ý tưởng của dự án không phải mới. Trước đây, người dân vùng cao đã sử dụng guồng để thực hiện nhưng guồng chỉ được sử dụng tại những suối lớn, nhiều nước và đưa nước lên ở độ cao hạn chế. Còn dự án của các em có tính ưu việt khi sử dụng được ở suối nhỏ, ít nước và độ cao dẫn nước lên 60 m.
Ngay sau khi cuộc thi kết thúc, đã có nhiều người ở các tỉnh Thanh Hóa, Bắc Cạn, TP Hà Nội gọi điện hỏi thông tin và muốn đặt hàng. Hiện tại, thầy Mẫn và gia đình các em đã phối hợp với 1 công ty cơ khí sản xuất sản phẩm ứng dụng máy bơm áp lực cao dùng sức nước. Giá bán ra thị trường khoảng trên 2 triệu đồng/máy mini (dùng cho sinh hoạt gia đình) với công suất 0,65 lít/phút và trên 4 triệu đồng/máy, 5 lít/phút (dùng cho sinh hoạt gia đình và sản xuất). Phiên bản ứng dụng được lắp đặt đã đưa nước lên cao gần 200 m so với địa điểm đặt máy. Tới đây, máy bơm áp lực cao dùng sức nước sẽ được lặp đặt và vận hành thực tế tại một trang trại ở huyện Kim Bôi và một số điểm ngoại tỉnh.
Thầy Mẫn chia sẻ: Mong muốn lớn nhất của thầy và trò khi thực hiện dự án đó nhằm giúp đỡ người dân vùng cao cải thiện cuộc sống. Thầy và các em luôn mong có tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư sản xuất thiết bị để lắp đặt miễn phí phục vụ người dân tại các xã vùng cao trong tỉnh.
Hồng Nhung
Phát triển bởi ICT GROUP.
