Nhà văn, nhà thơ Lê Va, Chủ tịch Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh nghiên cứu tư liệu quý về mảnh đất và văn hóa Hòa Bình.
"Văn hóa và tình người Hòa Bình đã giữ tôi ở lại”
Năm 1976, tỉnh Hòa Bình sáp nhập với tỉnh Hà Tây (cũ) thành tỉnh Hà Sơn Bình. Một năm sau, tức năm 1977, Lê Va - khi đó là một chiến sỹ Công an nhân dân người Hà Tây (cũ) được điều lên Hòa Bình, nhận công tác tại Công an huyện Đà Bắc, đơn vị đóng tại khu vực Chợ Bờ. Lúc mới nhận nhiệm vụ thì rất hoang mang, chỉ mong hết 3 năm nghĩa vụ được về quê với điều kiện công tác thuận lợi hơn rất nhiều so với ở Hòa Bình. Nhưng rồi càng ở lâu càng gắn bó không muốn rời xa…
"Đưa tôi đến với Hòa Bình là quyết định của tổ chức, nhưng giữ tôi ở lại Hòa Bình là văn hóa, là tình người…” - nhà văn Lê Va tâm sự: "Càng gắn bó với mảnh đất này, tôi càng cảm nhận sâu sắc nghĩa tình mộc mạc, trong sáng của con người miền núi, càng yêu nếp sống yên bình, hạnh phúc nơi đây, càng trân trọng và muốn tìm hiểu nhiều hơn về các giá trị của nền văn hóa Hòa Bình…”.
Thời gian công tác tại Đà Bắc là khoảng thời gian có nhiều trải nghiệm quý giá đối với người chiến sỹ Công an nhân dân Lê Va. Ông tiếp xúc nhiều với bà con, tìm hiểu nhiều về bản sắc văn hóa của người Đà Bắc và "bén duyên” với nghề viết. Chính tình yêu với mảnh đất và văn hóa Hòa Bình đã giữ chân người chiến sỹ công an ở lại quê hương thứ hai và đưa duyên để ông trở thành nhà văn, nhà thơ chuyên viết về Hòa Bình.
Ông kể về cơ duyên đến với nghề viết bắt đầu từ năm 1978, khi ông viết một bài báo kể chuyện một người đàn ông Mường đã cứu sống 4 em bé bị đắm đò trên sông Đà vào mùa nước lũ. Bài báo được in trên Báo Hà Sơn Bình và giành giải nhất trong cuộc thi viết về "Gương người tốt - việc tốt”. Với phần thưởng là một chiếc bút máy Kim Tinh, nghiệp viết bắt đầu từ đó. Càng viết, càng thấy say mê và yêu tha thiết hơn mảnh đất, con người, văn hóa Hòa Bình. Tính đến nay, ông đã có 16 cuốn sách riêng và 4 tập bản thảo hoàn chỉnh viết về Hòa Bình. Đúng như ông nói: "Hòa Bình không phải nơi tôi sinh ra nhưng Hòa Bình là nơi tôi lớn!”. Một chữ "lớn” với trọn vẹn ý nghĩa, bao gồm cả tình yêu, tâm huyết, trí tuệ dành cho mảnh đất Hòa Bình.
Trọn tình yêu trong từng trang viết về Hòa Bình
Nhà văn Lê Va sinh năm 1959, quê quán tại Phú Lương, Hà Đông (Hà Nội), thường trú tại TP Hòa Bình. Sinh sống tại "quê hương thứ hai" đã 45 năm nay, nên ông dành trọn tình yêu cho mảnh đất này và thể hiện sinh động qua từng trang viết. Trong các sáng tác của ông, đã có 3 bài thơ được đưa vào chương trình ngữ văn địa phương tỉnh Hòa Bình do Bộ GD&ĐT xuất bản. Bài thứ nhất là "Người vùng cao đón khách”, ghi lại những trải nghiệm từ khi ông vừa đặt chân tới vùng núi cao Đà Bắc (năm 1977). Hai bài còn lại có tên: "Vẫn ngoài bàn tay” và "Tản bước sông đêm”, đều là những bài thơ thấm đẫm tình yêu với mảnh đất và văn hóa Hòa Bình.
Ngoài ra, Lê Va từng đạt nhiều giải thưởng trong vai trò là nhà báo, nhà văn, nhà thơ… Quá trình công tác, ông có nhiều hoạt động tích cực khi trở thành hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam. Điển hình như: Giải thưởng Cây bút vàng của Bộ Công an năm 2018; giải thưởng của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam năm 2020…
Đáng ghi nhận, một trong những hoạt động nổi bật của nhà văn Lê Va trong vai trò là hội viên Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam là việc tham gia thực hiện bộ sách thuộc đề án "Bảo tồn, phát huy giá trị tác phẩm văn học, nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam”. Tập ký "Như chưa hề có thác”, hay bộ sách ảnh "Bờ xưa” của ông được đánh giá cao, trở thành một phần quan trọng của đề án, góp phần quảng bá di sản văn hóa các dân tộc thiểu số ở Hòa Bình, hòa vào dòng chảy chung của văn hóa các dân tộc Việt Nam.
Đặc biệt, sau khi hoàn thành nhiệm vụ của ngành công an, Đại tá Lê Va được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh. Trên cương vị Chủ tịch Hội 2 nhiệm kỳ 2012 - 2017 và 2017 - 2022, ông đã có nhiều đóng góp quan trọng để phát triển Hội lớn mạnh. Trong đó, dấu ấn nổi bật là thu hút thêm nhiều hội viên trẻ người Mường và tạo môi trường thuận lợi để hội viên sáng tác được nhiều tác phẩm hay về văn hóa Hòa Bình. Cá nhân ông tiếp tục có những ấn phẩm, những trang viết lay động lòng người liên quan đến lịch sử, văn hóa Hòa Bình. Gần đây, với tình yêu vô bờ với con người và mảnh đất xứ Mường Hòa Bình, nhà văn Lê Va đã tập trung tìm tòi và viết về thời kỳ trung đại của xứ Mường. Tâm huyết này đã được định hình qua các bản thảo công phu, tới đây sẽ xuất bản thành các ấn phẩm sách, ký sự rất đáng để độc giả đón đọc, điển hình như: Họ Quách tìm về (tập 1); Khớp phả (tập 1); Bờ xưa - Kỳ quan từ ký ức...
Thu Trang
Phát triển bởi ICT GROUP.
