(HBĐT) - Trò chơi dân gian của các dân tộc tỉnh ta khá đa dạng, phong phú. Chính điều đó đã làm cho văn hóa các dân tộc thiểu số có nét riêng biệt, độc đáo góp phần vào bức tranh chung của cả tỉnh. Bên cạnh đó, do điều kiện tự nhiên, xã hội, trình độ phát triển tương tự nhau, sống trong môi trường sinh thái giống nhau cộng với sự giao lưu qua lại nên các dân tộc cũng có một số trò chơi dân gian giống nhau. Trò chơi dân gian của các dân tộc ở Hòa Bình gắn bó với môi trường tự nhiên bao quanh họ, gắn bó với cuộc sống thường nhật với những đồ vật trong sinh hoạt thường ngày của họ. Cũng như nhiều phong tục khác, trò chơi dân gian của người Mường cũng có nhiều nét giống trò chơi dân gian của người Việt.
Bài 22: Độc đáo các trò chơi dân gian ở Hòa Bình
Nhiều trò chơi của các dân tộc ở Hòa Bình là trò chơi của trẻ em. Còn những trò chơi của người lớn chủ yếu nhằm rèn luyện sức lực, tài năng, sự thông minh và khéo léo, đặc biệt là đối với đàn ông, trai tráng. Nét đặc biệt ở các trò chơi của người lớn ở các dân tộc Hòa Bình là sự rèn luyện tính kiềm chế và nhẫn nại, mềm mỏng nhưng quyết liệt. Đó là phẩm chất quý của đàn ông. Đương nhiên, đã là trò chơi thì yếu tố thư giãn, giải trí luôn được để ý đến. Mọi người đến cuộc chơi để vui chơi, giao lưu, củng cố thêm tình đoàn kết, sự hiểu biết lẫn nhau trong cộng đồng. Bên cạnh đó, một số trò chơi dân gian của các dân tộc còn mang tính nghi lễ. Rõ ràng, những trò chơi dân gian của các dân tộc anh em trên đất Hòa Bình là các sinh hoạt văn hóa quan trọng trong đời sống hàng ngày của họ. Nhìn vào những trò chơi ấy, người ta còn phần nào hiểu được triết lý sống của dân tộc, chủ nhân những trò chơi đó. Đấy là những ý nghĩa cơ bản của những trò chơi dân gian của các dân tộc ở Hòa Bình.
Cuộc thi đi cà kheo trong ngày hội đầu năm ở huyện Kỳ Sơn.
Người Mường có nhiều trò chơi như đánh cò le, đánh cù (đánh đuốn), đi cà kheo, kéo co và đẩy gậy, bắn nỏ, ném còn, đánh mảng, đánh đu, chằm chỉ chằm chăn…Trò đánh mảng thường được tổ chức ở sân đất nhẵn và bằng phẳng, rộng rãi, dưới những ngôi nhà sàn yên tĩnh trong xóm, trong mường. Đồng mảng là hạt của loại cây trong rừng, có hình dẹt tròn, đường kính khoảng 3-4 cm, màu nâu bóng, rất dẻo và rất rắn. Để chơi, người chơi phải qua 10 bước. Đánh mảng có thể chơi 2 người hoặc đông người, chia thành 2 phe. Những ngày tết, ngày cưới, sân mảng thật rộn rã, đông vui. Người chơi, người xem hòa nhập cùng nhau với thái độ hồ hởi. Người chơi say sưa biểu diễn tài nghệ của mình cho thật chuẩn xác, đẹp mắt. Người xem bình luận, hô hét khích lệ rất hào hứng. Cái vui của đánh mảng chính là ở đó.
Trò chơi ném còn thường được tổ chức trong ngày hội, lôi cuốn nhiều người chơi và rất đông người xem, nhất là trai, gái bản Mường. Không gian bừng sáng sôi động bởi nụ cười, tiếng nói cùng những sắc màu của quả còn bông, quả còn hoa tung bay trong không gian… Bên trai ném qua, bên gái ném về giao duyên cùng các câu hát đối đáp đằm thắm, ý tứ. Người Thái ở Hòa Bình có nhiều trò chơi dân gian truyền thống như: Keng loong, đánh trống chiêng, chơi quay, ném còn, tó lẻ, thi hát đối đáp, đấu vật, bắn nỏ, đánh khăng… Keng loóng được coi là một trong những trò chơi truyền thống gắn với quan niệm xưa ếch ăn trăng vào ngày nguyệt thực của người Thái. Đây là lối chơi âm nhạc của người Thái bằng cách dùng chày giã gạo vào cối hình thuyền, tạo nên những âm thanh đặc biệt. Việc chơi thể hiện sự khéo léo, uyển chuyển của người phụ nữ trong sử dụng các dụng cụ như chày, cối…
Hiện nay, khi lễ hội “Xên mường, xên bản” được khôi phục lại, huyện Mai Châu đã đưa các trò chơi một thời như đẩy gậy, bắn nỏ thành các cuộc thi thể thao truyền thống, thu hút được sự tham gia của đông đảo nhân dân. Trò chơi dân gian của người Mông ở Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu) gắn với những ngày tết Mông giàu bản sắc. Trò chơi ném pó po (tao pao). Quả pópo có hình một chiếc gối nhỏ xíu, hình vuông, 2 mặt phồng lên, mỗi cạnh rộng độ 10 phân, dày khoảng 7 phân, vỏ bằng vải màu xanh, đỏ, trắng, đen. Không có tua. Lõi quả là những mảnh vải vụn, cắt ra nhồi rồi dùng kim chỉ khâu lại. Trai gái chưa có gia đình chơi với nhau; chia làm 2 tốp nam một bên, nữ một bên. Hai tốp dàn hàng ngang quay mặt vào nhau. Trò chơi ném pópo vừa mang tính cộng đồng, tính tập thể mạnh mẽ nhưng tính cá thể, cái riêng cũng được nâng đỡ, vun đắp. Sau cuộc chơi, nhiều bạn trẻ đã tìm được tình yêu, tình bạn và không ít đôi đã nên vợ nên chồng. Ném pópo là một hình thức văn hóa, là trò chơi dân gian cổ truyền của dân tộc Mông. Người Mông còn có trò chơi độc đáo và hấp dẫn khác đó là tẩu Tulu (đánh cù)… Đây là trò chơi thiên về sức mạnh và sự khéo léo; có tính đối kháng cao, có được, có thua được nhân dân, nhất là trai bản Mông ưa thích. Trò chơi này dành riêng cho nam giới.
Trên địa bàn tỉnh ta, các dân tộc khác như dân tộc Tày (Đà Bắc), dân tộc Dao ở các huyện, thành phố cũng vẫn duy trì các trò chơi của dân tộc mình trong những ngày lễ, tết nhằm tạo nên niềm vui cho cộng đồng và mỗi gia đình sau một giai đoạn, một năm lao động vất vả. Người Tày có các trò chơi giống như các trò chơi của các dân tộc khác như Mường, Thái với các trò chơi như: ném còn, bắn nỏ, kéo co, đánh đu, đánh đuốn… Người Dao có các trò chơi như đá cầu, kéo co, nhảy dây, đánh đu, bắn nỏ… Sự gần nhau, giống nhau của các trò chơi, chứng tỏ mối quan hệ, giao lưu của các dân tộc trên địa bàn tỉnh hết sức gần gũi và có sự học hỏi, tác động lẫn nhau. Điều đó, thể hiện rõ tinh thần đoàn kết, sự hài hòa, gắn kết trong cuộc sống thường ngày. Hiện nay, nhiều trò chơi như: kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, ném còn… đã trở thành môn thi đấu thể thao tại các hội thi các cấp từ xã đến cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc. Nhiều VĐV của tỉnh xuất thân là các chàng trai, cô gái Mường, Thái, Dao, Kinh đã đạt được các thành tích cao trong khu vực và toàn quốc.
(Còn nữa)
Bài 23: Tục lệ trong việc cưới hỏi của đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh ta
Bùi Văn (TH)
(HBĐT) - Hướng tới Kỷ niệm 130 năm thành lập tỉnh, 25 năm tái lập tỉnh, UBND tỉnh xây dựng Kế hoạch số 92/KH-UBND ngày 21/9/2015 và Văn bản số 1197/UBND-NC ngày 21/9/2015 về tổ chức phong trào thi đua, phát động phong trào thi đua với chủ đề “Thi đua lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, giải pháp trong công tác, lao động sản xuất và học tập góp phần vào sự nghiệp phát triển KT -XH trên địa bàn tỉnh”. Những nội dung, giải pháp thi đua cụ thể được gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển KT -XH tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Thời gian thi đua từ ngày 1/10/2015 - 31/9/2016. Thời gian qua, phong trào đã có sức lan tỏa sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân và đạt được những hiệu quả thiết thực.
(HBĐT) - Trong 1/4 thế kỷ tái lập tỉnh, lực lượng Công an trong tỉnh đã nỗ lực đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đảm bảo ổn định chính trị và sự bình yên của nhân dân; TTATXH được giữ vững, không có điểm nóng và xảy ra đột xuất bất ngờ, kiềm chế sự gia tăng của tội phạm hình sự và tai - tệ nạn xã hội; phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc phát triển rộng khắp, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT -XH của tỉnh.
(HBĐT) - Cùng với ngôn ngữ (tiếng nói, chữ viết), kiến trúc nhà cửa, ẩm thực, nét phong tục, tập quán, lễ hội, đời sống văn hóa tinh thần… thì trang phục dân tộc đã làm nên nét bản sắc văn hóa của các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Nhìn trang phục những người phụ nữ có thể nhận ra sắc màu các dân tộc Mường, Thái, Tày, Dao, Mông… Với sự đa dạng và phong phú đó, trong các hội, lễ tết, niềm vui của mọi người dân được nhân lên rất nhiều khi nhìn thấy những sắc màu, kiểu cách, trang phục của các chị, các em…
(HBĐT) - Từ khi tái lập tỉnh đến nay, phát huy truyền thống vẻ vang, LLVT tỉnh ta không ngừng được củng cố, tăng cường và phát triển, ngày càng đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ, góp phần quan trọng thực hiện các mục tiêu chủ yếu của tỉnh trong 1/4 thế kỷ qua.
Bài 20: Các món ăn ngon, nét ẩm thực độc đáo của đồng bào các dân tộc Hòa Bình
(HBĐT) - Hòa Bình là điểm đến thú vị và hấp dẫn du khách thập phương bởi cảnh sắc thiên nhiên kỳ thú và những con người thân thiện, hiếu khách. Nơi đây còn nổi tiếng bởi nền “Văn hóa Hòa Bình” được bạn bè trong nước và quốc tế biết đến cùng sự đa dạng, phong phú của đời sống văn hóa các dân tộc Hòa Bình như Kinh, Mường, Tày, Thái, Dao, Mông…Hòa Bình được biết đến khi còn là “thủ phủ” của các món ăn lạ, độc đáo, có sức hút đối với du khách thập phương. ở một góc độ nào đó, ẩm thực các dân tộc ở Hòa Bình đã được nâng lên tầm văn hóa ẩm thực. Tại các lễ hội, ngày tết hay những ngày có ý nghĩa đối với dòng họ, thôn, bản hay gia đình, các món ăn đặc sản được dịp biện lễ tạo được dấu ấn tốt đối với du khách…
(HBĐT) - Từ khi tái lập tỉnh đến nay, ngành Nội vụ đã tích cực tham mưu cho tỉnh triển khai có hiệu quả các giải pháp xây dựng tổ chức bộ máy, CB-CC Nhà nước đáp ứng yêu cầu cách mạng qua mỗi thời kỳ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tham mưu quản lý đa ngành, đa lĩnh vực: Tổ chức bộ máy; quản lý biên chế; CCHC; xây dựng đội ngũ CB-CC-VC; xây dựng chính quyền địa phương; quản lý hội và tổ chức phi chính phủ; thi đua - khen thưởng và công tác thanh niên, tôn giáo, văn thư lưu trữ Nhà nước.
Phát triển bởi ICT GROUP.
