Để cụ thể hoá đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, vụ xuân năm 2018, Phòng NN&PTNT huyện Lạc Thuỷ phối hợp với Công ty cổ phần giống nông nghiệp quốc tế đưa vào gieo cấy thử 3 ha giống lúa thơm chất lượng cao Bắc Hương 9 ở xã Phú Thành, Liên Hoà và Khoan Dụ với 42 hộ nông dân tham gia. Tham gia mô hình, nông dân được hỗ trợ tập huấn quy trình kỹ thuật gieo trồng, vật tư thiết yếu với mức tính cho 1 sào Bắc Bộ là 2 kg giống, 9 kg đạm, 25 kg super lân, 7 kg kaliclorua. HTX và tổ hợp tác tham gia liên kết gồm HTX Dịch vụ nông nghiệp Liên Sơn, xã Khoan Dụ; tổ hợp tác trồng lúa thôn Liên Hồng, xã Liên Hoà; tổ hợp tác trồng lúa thôn Rị, xã Phú Thành. Qua quá trình gieo trồng thử, giống lúa Bắc Hương 9 đã thể hiện những ưu điểm vượt trội, bước đầu khẳng định thích ứng trong sản xuất vụ xuân. Thời gian sinh trưởng trong vụ xuân khoảng 125-130 ngày, năng suất thực thu đạt 69 tạ/ha, hiệu quả kinh tế đạt 38.805.000 đồng/vụ/ha, tính cả năm đạt 77.610.000 đồng/ha/năm. Với hiệu quả thiết thực của mô hình, vụ mùa này toàn huyện có 9/15 xã, thị trấn đã đưa vào gieo cấy giống lúa Bắc Hương 9 trên diện tích 121,7 ha gồm Thanh Nông 37 ha, Liên Hoà 30 ha, Phú Thành 8,5 ha, Lạc Long 8 ha, Yên Bồng 7 ha; Đồng Tâm 6,15 ha; Đồng Môn 5,7 ha; Hưng Thi 5,5 ha; Khoan Dụ 13,9 ha.

Mô hình thử nghiệm giống lúa Bắc Hương 9 ở xã Phú Thành, Lạc Thuỷ vụ xuân 2018 cho năng suất 69 tạ/ha mở ra hướng đi mới cho sản xuất lúa hàng hoá chất lượng cao.

Phó phòng NN&PTNT huyện Lạc Thuỷ Hoàng Đình Chính cho biết: Để triển khai mô hình cánh đồng mẫu lớn, huyện đã tiến hành làm thí điểm trước ở 3 xã với diện tích 3 ha giống lúa Bắc Hương 9. Đây là giống lúa thuần có chất lượng gạo khá ngon được người tiêu dùng ưa chuộng. Doanh nghiệp cung ứng giống cam kết đảm bảo năng suất cao hơn và cam kết thu mua nếu các hộ có nhu cầu bán cho doanh nghiệp. Theo đó huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, mở nhiều cuộc họp để giải đáp những thắc mắc cho bà con trong việc dồn điền, đổi thửa. Từ chỗ mỗi hộ gia đình phải canh tác trên nhiều thửa ruộng, đến nay bình quân mỗi hộ chỉ còn một, hai thửa. Bên cạnh đó, các hộ tham gia mô hình được tập huấn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, hướng dẫn chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trong suốt quá trình phát triển của lúa; hỗ trợ 56 kg giống và hơn 1 tấn phân bón với kinh phí 60 triệu đồng cho các hộ. Cách thức canh tác thay đổi hoàn toàn so với tập quán sản xuất cũ, nhưng với sự trợ giúp từ chính quyền và ngành chức năng, người dân đã tự tin thực hiện, qua đó kết quả đạt được rất khả quan. Sau gieo cấy thí điểm vụ xuân, UBND huyện Lạc Thuỷ có văn bản đề nghị Chi cục Trồng trọt & BVTV, Sở NN&PTNT cho chủ trương thí điểm nhân rộng giống lúa này trên địa bàn huyện trong các vụ tiếp theo để làm cơ sở đánh giá đầy đủ hơn trong việc đưa giống lúa Bắc Hương 9 vào cơ cấu giống lúa chất lượng trong những năm tới trên địa bàn. Mục tiêu của huyện đến năm 2020 sẽ phát triển diện tích lúa chất lượng cao 15-20%.

ông Lê Ngọc ánh, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần giống nông nghiệp quốc tế cho biết: Với chức năng sản xuất và cung ứng giống lúa, là đơn vị sở hữu bản quyền giống lúa Bắc Hương 9, chúng tôi kết hợp với một số đơn vị làm nông sản sản xuất gạo. Vụ xuân năm nay chúng tôi ký hợp đồng cung ứng giống, bảo lãnh năng suất và bao tiêu toàn bộ sản phẩm đầu ra trên các mô hình mà phòng NN&PTNT huyện Lạc Thuỷ đã triển khai. Vụ mùa diện tích đăng ký gần 100 ha chúng tôi tiếp tục triển khai bao tiêu sản phẩm cho nông dân với tỉ lệ 1-1,2 tức là giá nông sản tại địa bàn là bao nhiêu thì nhân với hệ số 1,2. Khi tham gia mô hình cánh đồng mẫu lớn, DN và nông dân đều có lợi. Tuy nhiên, việc phá cam kết giữa hai bên vẫn thường xảy ra do nông dân chưa nhận thức rõ lợi ích sản xuất theo hợp đồng mà chạy theo giá cả. Bởi vậy để thu hút được DN tham gia rất cần chính quyền địa phương tăng tính hỗ trợ giải quyết nếu có tranh chấp xảy ra giữa DN và nông dân trong vấn đề liên kết sản xuất cánh đồng mẫu lớn để giảm bớt mối lo ngại của DN.

So với miền xuôi, việc sản xuất lúa hàng hóa theo mô hình cánh đồng mẫu lớn ở Lạc Thuỷ có những khó khăn nhất định, trong đó có việc thay đổi trình độ canh tác, tập quán sản xuất của người dân. Việc triển khai xây dựng cánh đồng mẫu lớn vụ mùa ở 9 xã với diện tích trên 121 ha chủ yếu là giống lúa Bắc Hương 9 thành công sẽ từng bước nhân rộng đem lại lợi ích thiết thực cho nông dân huyện Lạc Thủy.

Box: Theo Quyết định số 29/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh về việc ban hành tiêu chí quy mô diện tích tối thiểu về cánh đồng mẫu lớn trong sản xuất trồng trọt tỉnh Hoà Bình thì cánh đồng lớn có thể ở trên cùng một địa bàn thôn, xóm hay nhiều địa bàn thôn, xóm có cánh đồng liền kề. Diện tích tối thiểu của cánh đồng lớn đối với cây lúa là 20 ha.

Hải Linh