(HBĐT) - Cuối tháng 8, chúng tôi đến thăm nhà vườn Hậu Nhất ở khu phố Thống Nhất, thị trấn Hàng Trạm (Yên Thuỷ). Hơn 3.000 cây bưởi phát triển xanh tốt, quả sai trĩu cành, dưới tán lá là hàng nghìn con gà kiếm mồi.

Trò chuyện với chúng tôi, anh Tạ Hữu Hậu, chủ vườn cho biết: "Mùa mưa, cỏ lên nhanh nên khoảng 1 tháng tôi phải thuê người phát cỏ. Chi phí thuê nhân công tốn kém hơn nhiều so với phun thuốc diệt cỏ nhưng xác định hướng đi bền vững cho nông nghiệp trước tiên phải là nông nghiệp sạch, chỉ có vậy mới làm nên thương hiệu cho nông sản. Do đó, tôi quyết định canh tác theo phương pháp hữu cơ, chủ yếu sử dụng phân chuồng; tích cực sử dụng kỹ thuật, kinh nghiệm để hạn chế sâu bệnh, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ xây dựng được thương hiệu "sạch” cho nông sản, các sản phẩm của gia đình như lợn bản địa, bưởi, mít, sim… được thị trường ưa chuộng, đầu ra ổn định. 

Những năm gần đây, ngành nông nghiệp Yên Thủy phát triển ổn định, từng bước tạo nên bứt phá. Cơ cấu ngành chuyển dịch theo hướng phát huy lợi thế, phù hợp nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Giá trị ngành nông, lâm nghiệp, thuỷ sản ước đạt gần 1.800 tỷ đồng, chiếm 27,2% trong cơ cấu kinh tế. 

Theo phòng NN&PTNT huyện, tổng diện tích gieo trồng cây hàng năm của Yên Thủy đạt gần 13.000 ha. Sản lượng lương thực có hạt đạt gần 3 vạn tấn. Phát huy thế mạnh của địa phương, diện tích cây gia vị, dược liệu tăng nhanh, toàn huyện hiện có 339 ha sả, xạ đen, cà gai leo… Tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng bước đầu đã có những chuyển biến tích cực. Cơ giới hoá trong nông nghiệp được ứng dụng với tỷ lệ trên 85% trong các khâu chăm sóc, thu hoạch, bảo quản. Cơ cấu mùa vụ, giống cây trồng mới được đưa vào phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng.

Cùng với trồng trọt, ngành chăn nuôi có bước phát triển khá, giá trị sản xuất năm 2022 đạt gần 640 tỷ đồng, chiếm khoảng 37% trong ngành nông nghiệp. Chăn nuôi tiếp tục chuyển dịch tích cực từ quy mô nhỏ lẻ, hộ gia đình sang chăn nuôi trang trại, gia trại theo hướng công nghiệp và bán công nghiệp có kiểm soát an toàn dịch bệnh, môi trường. Huyện cũng duy trì công tác tiêm phòng, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ và phun khử trùng, tiêu độc, không để dịch bệnh lớn xảy ra. 

Với mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, huyện Yên Thủy quan tâm xây dựng nhãn hiệu chứng nhận cho các sản phẩm trồng trọt và OCOP. Hiện nay, huyện đã có một số sản phẩm được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu: "Bưởi Yên Thuỷ”, "Hành tăm Yên Thủy”, "Khoai sọ Yên Thủy”, "Bí xanh Yên Thủy”, "Cà gai leo Yên Thủy”. Đồng thời có 17 sản phẩm OCOP được chuẩn hoá nâng hạng. Chất lượng, giá trị nông sản được nâng lên. Một số cây trồng thế mạnh của huyện được áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, VietGAP... Huyện cũng đã quan tâm xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm, tăng cường hỗ trợ liên kết tiêu thụ hàng hoá.

Huyện khuyến khích hình thành các hợp tác xã (HTX) kiểu mới gắn với chuỗi giá trị, sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, liên kết tiêu thụ sản phẩm… Đến nay, toàn huyện có trên 39 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, 37 tổ hợp tác với 537 thành viên, tạo việc làm cho hơn 800 lao động. Các HTX, tổ hợp tác hoạt động khá tích cực, hiệu quả như: HTX nông, lâm nghiệp Bảo Hiệu; HTX Đại Đồng; HTX nông, lâm nghiệp số 1 Yên Thủy; HTX nông nghiệp Ngọc Lương… Việc liên kết sản xuất đã góp phần quan trọng trong hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung như: vùng trồng bưởi tại Yên Thủy; vùng trồng bí xanh an toàn tại các xã Bảo Hiệu, Phú Lai; vùng sản xuất dược liệu tại các xã: Bảo Hiệu, Đa Phúc, Lạc Lương; vùng trồng khoai sọ tại các xã Yên Trị, Ngọc Lương; vùng trồng mía tại các xã Đa Phúc, Lạc Lương… Toàn huyện có 223 ha cây trồng được cấp chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ (129 ha bưởi, 74 ha bí xanh, 20 ha cây trồng khác).

Hiện, huyện Yên Thủy duy trì liên kết sản xuất - tiêu thụ trên 400 ha mía nguyên liệu với Công ty mía đường Việt Đài; liên kết sản xuất, tiêu thụ 25 ha cây cà gai leo với HTX nông, lâm nghiệp Bảo Hiệu; liên kết sản xuất trên 20 ha bưởi giữa HTX nông nghiệp Ngọc Lương và HTX nông nghiệp Đại Đồng; liên kết trồng 3,5 ha dưa chuột tại xã Đa Phúc; liên kết giữa HTX nông nghiệp Đại Đồng, xã Ngọc Lương với Công ty cổ phần RYB xuất khẩu trên 11 tấn bưởi Diễn sang thị trường Anh quốc. Huyện cũng có các cơ chế, chính sách quan tâm thu hút, xây dựng các cơ sở sơ chế, chế biến sản phẩm nông nghiệp tại địa phương, tạo thuận lợi cho người dân yên tâm sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm ngành nông nghiệp.