Người “giữ hồn” chiêng Mường trong phố

Thứ bảy, 5/5/2018 | 11:51:58 Sáng

(HBĐT) - Từ bao đời nay, chiêng trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần người dân tộc Mường. Là một trong số ít người sống tại TP Hòa Bình sở hữu đầy đủ bộ chiêng Mường, ông Đinh Văn Niên (xóm Mời Mít - xã Yên Mông) luôn trân trọng giữ gìn bộ chiêng vô giá của gia đình.

Bộ chiêng Mường - niềm tự hào của ông Đinh Văn Niên luôn được ông đặt ở vị trí trang trọng và dễ nhìn thấy nhất trong nhà.

Được tiếp xúc với tiếng chiêng từ nhỏ nên tình yêu với chiêng trong ông cứ lớn dần theo năm tháng. Có lẽ vậy nên bộ chiêng Mường của ông luôn được đặt ở vị trí trang trọng nhất và dễ nhìn thấy nhất trong phòng khách. ông nhớ lại, trước đây, ngày lễ hay Tết, mọi người thường đem chiêng tập trung ở một khoảng đất trống rồi cùng nhau đánh, ca hát. Có những người mải mê đánh chiêng, hát thường rang, ví đúm quên cả về ăn cơm.

Mặc dù đam mê chiêng từ nhỏ nhưng đến năm 1994, khi đã trở thành cán bộ văn hóa xã Yên Mông, ông Niên mới có điều kiện sưu tầm và mua chiêng Mường. Những ngày tháng đi làm ở xã, ông bắt đầu tích góp một phần tiền lương để mua chiêng. Tích tiểu thành đại, ròng rã suốt 15 năm, đến năm 2009, bộ chiêng của ông đã đầy đủ 12 cái.

ông Niên chia sẻ: "Nớ lại những năm tháng phải đi tản cư vào đồi, gia đình làm một cái lều thấp, chị gái của ông do sơ suất nên làm cháy lều, cháy luôn cả 3 chiếc chiêng cổ. Giờ nghĩ lại vẫn còn tiếc lắm”. Trước đây, ông rất thích đánh và xem đánh chiêng. Nhà không có nên phải đi mượn của các bà, các chị trong xóm. Mỗi lần có việc cần dùng là phải đi khắp xóm mượn được một vài cái về đánh. Đi mượn suốt cũng ngại, ông mạnh dạn mua những chiếc chiêng cho riêng mình. Lúc đó, lương cán bộ xã của ông chỉ khoảng 500.000 đồng/tháng. Vừa phải nuôi gia đình, vừa lo ăn học cho các con, phải chắt chiu từng đồng mới đủ mua từng chiếc chiêng. Phần lớn số chiêng này được ông mua lại từ Thanh Hóa, Hà Nam và một số nơi khác nhau. Một bộ chiêng có thể có 7 hoặc 9 chiếc nhưng bộ chiêng chuẩn của người Mường phải là 12 chiếc tượng trưng cho 12 tháng trong năm. Mỗi chiêng mang 1 âm thanh khác nhau. Dù có khó khăn, ông vẫn cố sắm đủ bộ 12 chiếc vì "12 tháng mới làm nên một năm, 12 âm, thanh khác nhau mới tạo nên được một bản nhạc chiêng Mường”.

Từ khi gia đình ông sắm được bộ chiêng, vào các dịp lễ hội hay giao lưu văn nghệ, ông đều cho các bà, các chị mượn. ông Niên tâm sự: "Năm 2015, xã Yên Mông đón nhận danh hiệu xã đạt chuẩn nông thôn mới. Bộ chiêng của gia đình cộng thêm số chiêng của các hộ gia đình trong xã là 50 chiếc, được đội văn nghệ biểu diễn trong buổi lễ. Đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm 55 năm ngày Bác Hồ về thăm trường Thanh niên lao động XHCN Hòa Bình, đội chiêng của xã vinh dự được đóng góp những tiết mục đặc sắc, góp phần tạo cho lễ khánh thành Khu di tích thêm sôi động, đậm đà bản sắc dân tộc. Bộ chiêng này đã được ông trưng bày ở trong nhà nhiều năm. ông coi nó như thành viên trong gia đình, là một phần không thể thiếu trong cuộc sống”.

Cuộc sống gia đình ông Niên hiện tại không mấy khá giả, có nhiều người hỏi mua bộ chiêng với giá cao nhưng ông cương quyết không bán. ông bảo: "Không chỉ đơn thuần là nhạc cụ mà đã trở thành giá trị tinh thần không thể thiếu trong cộng đồng dân tộc Mường. Do đó, việc giữ gìn bộ chiêng là trách nhiệm của ông cũng như con cháu sau này. Nhất định không được để văn hóa chiêng của dân tộc Mường bị mai một”.

Linh Nhật

(Sinh viên Học viện Báo chí và tuyên truyền)

Nhiều hoạt động thu hút du khách tại các địa phương trong dịp nghỉ lễ

Dịp lễ 30-4, 1-5, tại các địa phương đã diễn ra nhiều hoạt động, sự kiện để phục vụ người dân và thu hút du khách.

“Làng chiến đấu” ở huyện Kỳ Sơn những ngày đánh Mỹ

(HBĐT) - Những ngày tháng tư lịch sử, chúng tôi về huyện Kỳ Sơn gặp lại những dân quân xã - lực lượng nòng cốt trong phong trào xây dựng "làng chiến đấu” thời kỳ chiến tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược. Khi ấy còn là những thanh niên độ tuổi mười tám, đôi mươi, nay đã bước vào tuổi "xưa nay hiếm” nhưng những ký ức về một thời kháng chiến hào hùng của dân tộc vẫn vẹn nguyên.

Đình Lập - nơi ghi dấu lịch sử cách mạng

(HBĐT) - Trong không khí ngày 30/4 lịch sử, chúng tôi về thăm Đình Lập (xóm Lập, xã Lập Chiệng, Kim Bôi) nơi diễn ra Đại hội đại biểu tỉnh Đảng bộ Hòa Bình lần thứ nhất.

Đánh thức tiềm năng du lịch Hòa Bình

(HBĐT) - So với cách đây không lâu, hình ảnh du lịch Hòa Bình đã được cải thiện rất nhiều trong lòng du khách. Các loại hình du lịch trên địa bàn tỉnh phát triển khá mạnh mẽ với nhiều điểm, khu du lịch, tour, tuyến du lịch có chất lượng dịch vụ tốt hơn đang mang lại sự trải nghiệm thú vị cho du khách trong và ngoài nước. Nền văn hóa Hòa Bình nổi tiếng, phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ, bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo, đậm đà những làn điệu dân ca, tiếng chiêng âm vang núi rừng, men rượu cần say đắm lòng người, những món ẩm thực độc đáo… níu giữ chân du khách.

Những người thầm lặng “giữ lửa” văn hóa Mường

(HBĐT) - Trong những chuyến công tác vùng cao, chúng tôi có dịp gặp gỡ các cao niên có niềm say mê, tình yêu mãnh liệt với giá trị của văn hóa Mường. Đó là thầy Mo, dù đã ở tuổi "thất thập cổ lai hy” nhưng vẫn đi khắp các bản để khấn năm mới; là một người trung niên say mê nghề làm nỏ. Hay một gia đình quyết giữ 4 chiếc chiêng cổ, dù trả giá bằng cả đàn trâu cũng không bán. Chúng tôi gọi họ là những người thầm lặng "giữ lửa” văn hóa Mường…

34 thi sinh tham gia hội thi Giọng hát hay Đà Bắc lần thứ III năm 2018

(HBĐT) - Ngày 26-27/4, huyện Đà Bắc đã tổ chức thành công Hội thi Giọng hát hay lần thứ III năm 2018. Tham gia hội thi có 34 thí sinh của 17 đơn vị đến từ các xã, thị trấn và khối cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện.