(HBĐT) - Ngày 30/1/2004, Hội nạn nhân CĐDC /dioxin Việt Nam và một số nguyên đơn gửi đơn tại Toà án sơ thẩm quận Brooklyn, bang New York (Hoa Kỳ) kiện 37 công ty hoá chất Mỹ đã sản xuất và cung cấp hóa chất độc cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam.
Đây là lần đầu tiên người Việt Nam nộp đơn ra Toà án Mỹ để kiện các công ty Mỹ. Vụ kiện của các nạn nhân Việt Nam là vụ kiện có rất đông nguyên đơn là người nước ngoài tiến hành tại Mỹ, theo luật pháp Mỹ và do quan tòa Mỹ xét xử. Đây là vụ kiện chưa có tiền lệ trong lịch sử ngành tư pháp Mỹ.
Vụ kiện kéo dài hơn 5 năm, qua các cấp sơ thẩm, phúc thẩm và ngày 2/3/2009, Toà án tối cao liên bang Mỹ tuyên bố không thụ lý đơn kiện của các nguyên đơn.
Việc từ chối thụ lý đơn kiện của Tòa án Mỹ là bất công, là sự bất chấp thực tế khách quan. Dư luận Mỹ và dư luận thế giới rất bất bình về thái độ thiên vị và thiếu tôn trọng công lý của Tòa án Mỹ - những điều mà Mỹ thường đem đi rao giảng khắp nơi.
Mặc dù Tòa án Mỹ từ chối thụ lý đơn kiện của các nạn nhân CĐDC Việt Nam, nhưng vụ kiện đã giành được thắng lợi quan trọng về nhiều mặt.
Trước hết, Hội nạn nhân CĐDC /dioxin Việt Nam đã vượt qua các rào cản đó là sự phản đối của các công ty hoá chất và Chính phủ Hoa Kỳ về nội dung kiện và tư cách của Hội để đưa vụ kiện ra Tòa án Mỹ.
Hai là, vụ kiện đã vạch trần trước dư luận thế giới âm mưu che đậy tội ác của Mỹ trong tiến hành chiến tranh hoá học bằng luận điệu “chỉ dùng chất diệt cỏ để khai quang”.
Ba là, làm cho nhân dân trong nước và thế giới hiểu rõ hơn về thảm họa da cam ở Việt Nam; thu hút sự quan tâm của dư luận trong nước, dư luận quốc tế và dư luận Mỹ; hình thành các phong trào mang tính quốc tế đấu tranh chống chiến tranh hoá học, đòi Mỹ bồi thường thiệt hại cho nhân dân Việt Nam.
Bốn là, làm cho chính giới lập pháp, hành pháp Mỹ có chuyển biến bước đầu, thừa nhận trên thực tế trách nhiệm của họ thể hiện qua việc chấp nhận phối hợp thanh khiết các điểm nóng...