PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS.
Vừa qua, thông tin 42 người dân xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ lo lắng bị nhiễm HIV nghi do sử dụng dịch vụ y tế của một thầy thuốc tư nhân gây chấn động dư luận. Sự việc được đặc biệt quan tâm bởi trong đó có cả trẻ 18 tháng tuổi và người già 80 tuổi nhiễm HIV. Để có nhìn nhận khách quan về vụ việc, chiều 15-8, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế đã có những thông tin cụ thể về vấn đề này.
Tỷ lệ nhiễm HIV tại Kim Thượng cao hơn khoảng 2,5 lần so với mức trung bình toàn quốc
PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Phú Thọ và qua làm việc với địa phương cho thấy trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện tại xã Kim Thượng là năm 2012. Trong những năm gần đây, số người nhiễm HIV mới được phát hiện và số người tử vong do AIDS tại địa bàn xã Kim Thượng ngày càng gia tăng. Trước tình hình đó, ngành y tế tỉnh Phú Thọ đã triển khai nghiên cứu, làm xét nghiệm HIV và phát hiện được 42 người bị nhiễm HIV tại xã này. Trong số người nhiễm HIV được phát hiện, có những người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Từ năm 2015 đến nay đã có 5 người tử vong vì AIDS.
"Những thông tin này cho thấy tình hình nhiễm HIV tại xã Kim Thượng đã xảy ra từ lâu. Có thể đây là một điểm dịch HIV tích lũy đã lâu, nay qua triển khai xét nghiệm HIV rộng rãi mới phát hiện được. Như vậy, tình hình dịch HIV ở đây được coi là khá nghiêm trọng, tỷ lệ nhiễm HIV cao hơn khoảng 2,5 lần so với mức trung bình toàn quốc, và cần có biện pháp kiểm soát dịch ngay”, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long nói.
Lãnh đạo Cục Phòng, chống HIV/AIDS và Ngành Y tế thăm hỏi, tặng quà người dân bị nhiễm HIV tại xã Kim Thượng.
Trước nghi ngờ việc lây nhiễm HIV lan rộng tại địa bàn do dùng chung kim tiêm tại một cơ sở y tế tư nhân, Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS khẳng định, với những thông tin hiện có, chưa thể có cơ sở để kết luận về nguồn lây nhiễm HIV tại xã Kim Thượng. "Nhiễm HIV là nhiễm một bệnh mãn tính. Một người từ khi nhiễm HIV đến khi chuyển sang giai đoạn AIDS thường trung bình sau 5-7 năm. Do vậy, với những người đã bị AIDS và tử vong tại xã Kim Thượng chứng tỏ dịch HIV ở đây cũng đã có từ rất lâu chứ không phải là mới xảy ra nhiễm HIV gần đây, và tích lũy qua nhiều năm. Có người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS, nhưng mới đi khám bệnh lần đầu tại y sỹ tư nhân trên địa bàn 6 tháng trước đây. Như vậy, không thể kết luận việc lây nhiễm HIV là do y sỹ trong vùng dùng chung bơm kim tiêm”, ông Long nói.
Ngay sau khi sự việc được báo chí thông tin, Bộ Y tế đã giao cho Viện Vệ sinh – Dịch tễ Trung ương làm đầu mối, phối hợp với Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các cơ quan có liên quan của tỉnh Phú Thọ khẩn trương triển khai nghiên cứu khoa học, khách quan để tìm hiểu nguyên nhân. Các chuyên gia sẽ xem xét toàn diện các đường lây và các yếu tố liên quan như tình trạng người dân trong xã đi làm ăn xa khi nông nhàn, tình hình tệ nạn mại dâm, nghiện chích ma túy, cũng như nhiều yếu tố nguy cơ khác..
Ổn định tâm lý cho người dân tại địa bàn
PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, Cục đã làm việc với tỉnh Phú Thọ và chỉ đạo ngành y tế tỉnh Phú Thọ thông báo kết quả xét nghiệm HIV cho những người không may bị nhiễm HIV; tư vấn, giải thích, hỗ trợ để điều trị ngay bằng thuốc ARV miễn phí cho những người nhiễm HIV trong xã. Bên cạnh đó, Cục Phòng chống HIV/AIDS đã chỉ đạo ngành y tế tỉnh Phú Thọ tổ chức mở rộng xét nghiệm HIV miễn phí cho người dân trong vùng và các khu vực khác của tỉnh Phú Thọ nếu có nhu cầu.
"Nếu một người nhiễm HIV mà được điều trị bằng thuốc ARV sớm và tuân thủ điều trị thì vẫn có thể sống khỏe mạnh và có tuổi thọ tương đương người không nhiễm HIV. Hơn nữa điều trị ARV sẽ giúp giảm tải lượng virus HIV trong máu và có thể giảm đến 95% khả năng lây nhiễm HIV cho vợ hay bạn tình qua quan hệ tình dục. Hiện nay, việc điều trị bằng thuốc ARV rất đơn giản. Thuốc ARV được cấp miễn phí tại bệnh viện huyện hoặc trạm y tế xã. Người nhiễm HIV có thể lĩnh thuốc hàng tháng về uống tại nhà. Khi ổn định, có thể ba tháng đến cơ sở y tế lĩnh thuốc một lần”, ông Long nói.