Cán bộ Trạm Y tế xã Mông Hóa (Kỳ Sơn) tiêm vắc xin phòng bệnh sởi cho trẻ tại trường mầm non.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC), từ đầu năm đến ngày 20/2/2019, toàn tỉnh ghi nhận 6 ca mắc và nghi mắc sởi (3 trẻ em, 1 người lớn). Cụ thể, 3 trường hợp cư trú tại TP Hòa Bình, 3 trường hợp cư trú tại các huyện: Lạc Sơn, Kim Bôi, Tân Lạc. Trong đó, 1 trường hợp mới 8 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm phòng bệnh sởi) ở TP Hòa Bình đến Bệnh viện Nhi T.Ư điều trị và đã được xét nghiệm, kết luận dương tính với bệnh sởi. Hai trường hợp là cháu T. (11 tuổi) ở phường Hữu Nghị; cháu K. (14 tháng tuổi) ở xã Yên Mông, TP Hòa Bình có các dấu hiệu của bệnh sởi đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh điều trị. Qua thử test nhanh, hai cháu dương tính với bệnh sởi. Ba trường hợp còn lại sốt phát ban nghi sởi và Trung tâm Y tế các huyện đã điều tra, lấy mẫu, đang chờ kết quả. Đáng chú ý là trường hợp 34 tuổi ở xã Phú Cường (Tân Lạc) cũng bị sốt phát ban nghi sởi. Bệnh nhân này bị sốt cao ngày 11/2 và ngày 12/2 bắt đầu xuất hiện các nốt ban. Trong vòng 3 tuần trước khi phát ban, chị đi du xuân tại tỉnh Hà Nam.
Theo điều tra của hệ thống y tế, các trường hợp dương tính với bệnh sởi chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh hoặc chưa tiêm đủ 2 mũi. Trường hợp 34 tuổi sốt phát ban nghi mắc sởi cũng không nhớ rõ tình trạng tiêm phòng. Các bác sĩ lý giải, với trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc bệnh chủ yếu do không miễn dịch từ mẹ sang con, với phụ nữ mang thai do chưa từng được tiêm vắcxin sởi hoặc chưa từng mắc bệnh sởi.
Theo nhận định của Trung tâm CDC, diễn biến bệnh sởi tại tỉnh ta hiện không "nóng” nhưng nguy cơ bùng phát trong năm 2019 cao. Bệnh sởi tiêm phòng 2 mũi, mũi 1 tiêm lúc 9 tháng tuổi, mũi 2 tiêm sởi - rubella lúc 18 tháng tuổi. Một số trường hợp thường quên tiêm mũi 2. Đơn cử như tiêm vắc xin phòng bệnh sởi năm 2017, mũi 1 đạt 97,7%, mũi 2 đạt 90,8%; năm 2018, mũi 1 đạt 97,5%, mũi 2 đạt 94,4%. Cộng dồn những trường hợp chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh trong 4 - 5 năm sẽ có một cộng đồng người không có miễn dịch với bệnh. Đây là lý do khiến bệnh sởi có thể bùng phát theo chu kỳ 4 - 5 năm. Trong khi đó, từ tháng 8 - 10/2014, tỉnh ta đã xảy ra ổ dịch sởi tại 2 xã Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu) với 263 ca. Trước đó, bệnh sởi từng bùng phát vào năm 2009, 2010 với 1.535 ca mắc, 2 ca tử vong.
Hai tháng đầu năm 2019, số ca mắc sởi có dấu hiệu tăng so với năm 2018. Trong 3 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh mới ghi nhận 4 ca nghi mắc sởi, trong khi chưa hết 2 tháng năm 2019 đã ghi nhận 6 ca mắc và nghi mắc. Bộ Y tế cảnh báo, tại một số nơi vùng sâu, xa và nơi có số trẻ di biến động lớn, nhiều trẻ chưa được tiêm vắc xin sởi đầy đủ dẫn đến nguy cơ cao ghi nhận các trường hợp mắc và xảy ra ổ dịch tại cộng đồng.
Phó khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm CDC Phan Văn Vũ cho biết: Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút sởi gây nên. Bệnh lây từ người sang người theo đường hô hấp với tốc độ rất mạnh. Triệu chứng lâm sàng là sốt cao trên 390C, đau họng, ho, chảy nước mũi, viêm kết mạc mắt, phát ban. Ban mọc theo thứ tự đầu, mặt, cổ, ngực lưng, cánh tay, mông, đùi, chân. Đa số trường hợp khỏi trong vòng 2-7 ngày. Một số trường hợp bội nhiễm, biến chứng nguy hiểm như viêm não, màng não, viêm phổi, viêm loét giác mạc, viêm cơ tim, viêm loét miệng... có thể tử vong. Phụ nữ mang thai mắc sởi có thể bị sảy thai, thai chết lưu, đẻ non hoặc thai nhiễm sởi tiên phát. Trong tháng 2/2019, tại Hà Nội đã có ca nhiễm sởi bị biến chứng viêm não.
Để phòng, chống bệnh, theo ông Phan Văn Vũ, tốt nhất nên đưa trẻ đi tiêm đầy đủ, đúng lịch; trước khi có ý định mang thai nên đi tiêm phòng. Đưa trẻ đi tiêm bổ sung vắc xin phòng bệnh sởi tại các vùng nguy cơ theo các đợt tiêm chiến dịch. Trẻ trên 5 tuổi và người lớn chưa được tiêm vắc xin sởi cần được tiêm vắc xin bổ sung. Vệ sinh sạch sẽ đường mũi, họng, mắt. Không cho trẻ dùng chung vật dụng dễ bị ô nhiễm chất tiết mũi, họng. Làm sạch đồ chơi, đồ vật, sàn nhà, tay nắm cửa nghi ngờ ô nhiễm dịch tiết mũi, họng của bệnh nhân bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường với nước sạch; thường xuyên mở cửa để ánh nắng chiếu vào. Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh, khi phải tiếp xúc cần đeo khẩu trang y tế, các trang bị phòng hộ cá nhân. Khi có các dấu hiệu của bệnh sởi, cần sớm cách ly và đến cơ sở y tế gần nhất để được khám, tư vấn, điều trị kịp thời. Không nên đưa trẻ điều trị vượt tuyến khi không cần thiết để tránh quá tải, lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Trường hợp nhẹ có thể điều trị tại nhà, vệ sinh sạch sẽ, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng; tránh quan niệm kiêng tắm, kiêng gió.
Nhằm ngăn ngừa dịch sởi bùng phát, tháng 2 - 3, tỉnh tổ chức tiêm chiến dịch vắc xin sởi cho trẻ từ 1 - 5 tuổi với 3.000 liều tại 7 huyện, thành phố có nguy cơ (TP Hòa Bình, các huyện: Kỳ Sơn, Cao Phong, Tân Lạc, Lạc Sơn, Lương Sơn, Đà Bắc). Huyện Kỳ Sơn tiêm đầu tiên vào ngày 20 - 21/2, các huyện còn lại tiêm trong tháng 3. Các gia đình hãy đưa con em mình đi tiêm đầy đủ.
C.L