Các đơn vị bộ binh, xe tăng, cơ giới tiến vào giải phóng Buôn Ma Thuột (tháng 3/1975).

Sau khi quân ta giải phóng hoàn toàn thị xã Buôn Ma Thuột, địch vội vã điều động Sư đoàn 23 ngụy quay trở lại tổ chức phản kích hòng chiếm lại. Chúng dùng máy bay lên thẳng đổ Trung đoàn 45 ngụy và đơn vị pháo 232 xuống khu vực điểm cao 581, nằm trên Đường 21, ở phía Đông thị xã, nơi đang có tàn binh của Liên đoàn bảo an 21.

Dưới sự chỉ huy của Bộ Tư lệnh Chiến dịch, ngay trong đêm 13/3/1975, Trung đoàn 24 của Sư đoàn 10, được phối thuộc 1 Đại đội xe tăng, đã triển khai lực lượng áp sát địch.

7 giờ ngày 14/3/1975, được sự chi viện của pháo binh, Trung đoàn 24, Sư đoàn 10, tiến công Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 45 ngụy ở chân điểm cao 581. Tiểu đoàn 2 địch bị thiệt hại nặng, Trung đoàn 45 cùng Liên đoàn bảo an 21 của địch buộc phải co cụm tại đồn điền cà phê ở ngã ba Nông Trại, phía Đông điểm cao 581.

Địch rơi vào thế bị động lúng túng khi Sư đoàn 23 ngụy phản kích hòng chiếm lại Buôn Ma Thuột bị bộ đội ta tiến công dữ dội; Đường 19 bị cắt; Pleiku, Kon Tum bị bao vây uy hiếp; hướng Nha Trang-Cam Ranh bị bỏ ngỏ. Trước tình hình nguy cấp đó, trưa ngày 14/3/1975, Nguyễn Văn Thiệu - Tổng thống Việt Nam cộng hòa bay gấp ra Cam Ranh thị sát và tổ chức cuộc họp với Thiếu tướng Phạm Văn Phú và chỉ huy Quân khu 2 ngụy bàn giải pháp. Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu quyết định: "Rút khỏi Kon Tum, Pleiku để bảo toàn lực lượng, lấy quân đưa về giữ đồng bằng ven biển”. Và ngay trong đêm 14 rạng ngày 15/3/1975, Thiếu tướng Phạm Văn Phú đã bí mật triển khai kế hoạch rút quân. Đi đầu là các lực lượng sửa đường và bảo vệ đường, đi sau là toàn bộ lực lượng còn lại của Quân khu 2 ngụy ở Tây Nguyên.

Cùng ngày, Martin - Đại sứ Mỹ ở Sài Gòn đã gửi cho Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu một bức điện khẩn yêu cầu: "phải mở ngay một trận đánh với "quân Bắc Việt Nam” để lấy lại sự ủng hộ của Quốc hội Mỹ trong việc chi thêm viện trợ, trận đánh đó có thể ở vùng Tây Ninh” và khuyên Thiệu là "không nên nướng nhiều quân quá để chiếm lại Buôn Ma Thuột”.

* Hòa chung khí thế tiến công với Tây Nguyên, ở Trị-Thiên-Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương ra lệnh nhanh chóng tranh thủ thời cơ, táo bạo đưa cuộc tiến công và nổi dậy tiến lên giành những thắng lợi to lớn có ý nghĩa chiến lược.

Tại Trị-Thiên, bộ đội ta tiến công phá hủy kho xăng Tam Hòa, bức rút nhiều đồn bốt và chi khu ở vùng giáp ranh.

Ở miền Đông Nam Bộ, quân ta diệt địch ở suối Ông Hùng.

Tại miền Tây Nam Bộ, quân ta tiến công mạnh ở Mỹ Tho, Kiến Tường, Vĩnh Long, Trà Vinh, Cần Thơ.

[Nguồn: TTXVN; Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Tổng hành dinh trong mùa Xuân toàn thắng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000; Những chiến dịch có ý nghĩa quyết định thắng lợi trong Đại thắng mùa Xuân 1975, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2010; Thời khắc lịch sử: Chiến dịch Hồ Chí Minh 1975, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005; Sự kiện và những con số lịch sử, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2015; Quyết định lịch sử, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2015; Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam: Lịch sử Quân sự Việt Nam, tập 11, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2019; Thượng tướng Trần Văn Trà: Kết thúc cuộc chiến tranh 30 năm, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2024; Đại tướng Văn Tiến Dũng: Đại thắng mùa Xuân, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2024]