Ngoài căn nhà sàn kể trên, một số gia đình sinh sống trên địa bàn xã Tử Nê đã tự bỏ tiền túi đầu tư xây dựng nhà sàn để khai thác du lịch. Hiện nay, cả xã có 4 ngôi nhà sàn phục vụ du khách theo hình thức homestay. Tham gia tour của HG travel, trong ngày đầu, du khách dùng bữa trưa với gia đình người dân bản địa, thưởng thức ẩm thực dân tộc Mường truyền thống; vào buổi chiều, dạo chơi, khám phá cuộc sống của người Mường thông qua hoạt động thăm quan, giao lưu cùng các gia đình làm nghề đan lát, dệt vải, nuôi ong; về nhà dân, khách du lịch có thể trải nghiệm ngâm chân bằng nước ấm với các loại thảo mộc; sau bữa tối, xem biểu diễn ca nhạc truyền thống của người Mường và cùng tham gia nhảy sạp. Sang ngày thứ hai, du khách đi bộ đến xã Thanh Hối thăm một trong những cây đa lớn nhất Việt Nam.

Nằm cách Hà Nội chỉ 100 km, giao thông đi lại thuận tiện với nhiều nét văn hóa đặc sắc, giàu truyền thống của người Mường… cùng với sự đầu tư, hỗ trợ từ CECAD và HG travel là những điều kiện thuận lợi để xã Tử Nê phát triển du lịch cộng đồng. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, du lịch sinh thái cộng đồng tại Tử Nê đang phát triển không tương xứng với tiềm năng.

Chúng tôi ghé xóm Cú, thăm ngôi nhà sàn do CECAD và HG travel tài trợ. Từ năm 2012, căn nhà được giao cho gia đình bác Bùi Văn ành quản lý. Bác cho biết: Vợ chồng tôi nhận nhiệm vụ trông nom kết hợp khai thác căn nhà này để làm du lịch cộng đồng cùng bà con trong xã, không hề phải mất bất cứ chi phí nào, đón được bao nhiêu khách thì phục vụ và hưởng bấy nhiêu.

Tuy nhiên cũng theo bác ành, trung bình mỗi năm, gia đình chỉ đón được khoảng 20- 25 đoàn khách, chủ yếu là khách nước ngoài. Đoàn ít thì 2-3 người, đông nhất 25 người. Do vậy, thu nhập vẫn còn khá khiêm tốn, trung bình khoảng 500.000 đồng/ người/tháng.

Vừa kết thúc chuyến du lịch tại Tử Nê, Hà Thị Thu Huyền (nhân viên Công ty TNHH FIL Việt Nam) cảm nhận: Nhược điểm lớn nhất trong du lịch homestay ở đây là vấn đề vệ sinh. Từ chăn, gối, đồ dùng cho tới nhà vệ sinh chưa thực sự sạch sẽ, vườn tược rợp cỏ mọc hoang. Dường như làm du lịch cộng đồng tại đây hoàn toàn mang tính tự phát, chưa có kế hoạch bài bản, chỉ khai thác chứ chưa đầu tư.

Trao đổi cùng đồng chí Bùi Văn Lương, Bí thư Đảng ủy xã Tử Nê, chúng tôi được biết, hiện nay, xã vẫn chưa có cơ chế cụ thể để giám sát, đào tạo nhằm phát triển mô hình du lịch cộng đồng; việc trích quỹ để sử dụng vào tái đầu tư cho các công trình phục vụ du lịch cộng đồng còn bị các hộ dân bỏ ngỏ. Cùng chung quan điểm với lãnh đạo xã Tử Nê, đại diện CECAD cho hay, đây cũng là điều trung tâm trăn trở. Trong thời gian tới, 2 bên sẽ cùng nỗ lực nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống, bảo vệ cảnh quan thiên nhiên cho người dân; tham vấn ý kiến của cơ quan chuyên môn nhằm định hướng cách làm du lịch để du khách cảm nhận được nét đặc sắc, nét đẹp trong văn hóa cộng đồng bản địa.

H.Y