Tính đến tháng 12/2024, toàn tỉnh có 5.487 DNNKVNN, hợp tác xã (HTX) đăng ký hoạt động trên địa bàn với số vốn đăng ký ước đạt 100.615 tỷ đồng, so với năm 2014, số DN tăng 135%, số vốn đăng ký tăng 369%. 

Các DNNKVNN trên địa bàn tỉnh giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế; doanh thu của DN đóng góp quan trọng vào tăng trưởng và ổn định kinh tế - xã hội, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp trên 50% vào GRDP của tỉnh; hàng năm, các DN, HTX đóng góp trên 70% tổng thu ngân sách của tỉnh. Hoạt động của các DN có chuyển biến tích cực. Năm 2014, các DNNKVNN nộp ngân sách 401 tỷ đồng,  giải quyết việc làm cho hơn 46 nghìn lao động, đến năm 2024 nộp ngân sách đạt trên 2.050 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho hơn 91 nghìn lao động. 

Trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền, giáo dục, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên, chủ DN và người lao động về vai trò, vị trí cũng như yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, phát triển tổ chức đảng (TCĐ) trong đơn vị kinh tế tư nhân. Đồng thời tích cực tổ chức các cuộc khảo sát, nắm tình hình thực trạng của DN; gặp mặt, tiếp xúc với lãnh đạo DN, nhất là DN có triển vọng thành lập TCĐ, đoàn thể; qua đó nắm bắt tình hình, tìm hiểu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Nhờ vậy công tác xây dựng Đảng trong DNNKVNN có những khởi sắc rõ nét. Tính đến tháng 12/2024, toàn tỉnh có 69 TCĐ trong DNNKVNN (trong đó có 6 đảng bộ cơ sở, 35 chi bộ cơ sở, 28 chi bộ trực thuộc đảng ủy xã, phường, thị trấn); tập trung chủ yếu ở Đảng bộ TP Hòa Bình với 34/69 TCĐ, còn lại ở 10 đảng bộ huyện và Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh. Toàn tỉnh có 1.261 đảng viên đang trong DNNKVNN, trong đó, 922 đảng viên sinh hoạt trong DN có TCĐ, 339 đảng viên sinh hoạt tại nơi cư trú.

Trên cơ sở quy định chức năng, nhiệm vụ của loại hình TCĐ, hướng dẫn của cấp ủy cấp trên, các cấp ủy, TCĐ trong DNNKVNN kịp thời triển khai xây dựng, ban hành quy chế làm việc, mối quan hệ công tác; nguyên tắc và chế độ làm việc. Từ đó, các cấp ủy, TCĐ trong DNNKVNN làm tốt công tác lãnh đạo đảng viên, các tổ chức đoàn thể trong DN và tuyên truyền, vận động người lao động thực hiện tốt nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh; tham gia xây dựng và thực hiện điều lệ, hợp đồng lao động, các quy định, quy chế, nội quy lao động của DN. Tuyên truyền, vận động chủ DN và người lao động thực hiện tốt nhiệm vụ giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, vệ sinh môi trường và trách nhiệm xã hội của DN. 

Cấp ủy DNNKVNN đã tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện cơ bản nghiêm túc các văn bản của Trung ương, của tỉnh về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Nền nếp sinh hoạt được các chi bộ duy trì ổn định, cơ bản đảm bảo thường kỳ mỗi tháng 1 lần, sinh hoạt chuyên đề mỗi quý 1 lần; nội dung sinh hoạt sát với nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng và phù hợp với tình hình của DN. 

Cấp ủy các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy thường xuyên chỉ đạo các cấp ủy, chi bộ, đảng bộ trong các DN hàng năm xây dựng kế hoạch phân công nhiệm vụ cho đảng viên ngay từ đầu năm, tiêu chí phân công đảng viên sát thực tế tình hình sản xuất, kinh doanh và từng loại hình DN, cơ bản đảng viên đều được phân công nhiệm vụ. Chi bộ, đảng bộ căn cứ điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng đảng viên để phân công; đồng thời, phân công các đồng chí là chi ủy viên hướng dẫn, giúp đỡ đảng viên thực hiện nhiệm vụ. Cấp ủy, TCĐ thường xuyên theo dõi, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên, làm cơ sở cho việc đánh giá kết quả thực hiện và đánh giá xếp loại đảng viên hàng năm đảm bảo chất lượng, sát với thực tế. Trong 10 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TU, toàn tỉnh không có TCĐ bị thi hành kỷ luật; có 3 trường hợp đảng viên bị thi hành kỷ luật hình thức khiển trách (1 đảng viên sinh con thứ 3); không có đảng viên bị xóa tên và xin ra khỏi Đảng. 

Kết quả xếp loại chất lượng đối với TCĐ từ năm 2014 đến nay, hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên đạt trên 95% (đảng bộ cơ sở đạt 100%, chi bộ cơ sở đạt 96,38%, chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở 91,48%), không có TCĐ yếu kém hoặc không hoàn thành nhiệm vụ. Kết quả xếp loại chất lượng đảng viên, hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên đạt 95,92%, trong 10 năm chỉ có 14 đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ.

Bên cạnh những thuận lợi trong công tác chỉ đạo, điều hành thì công tác xây dựng Đảng tại các DNNKVNN trên địa bàn tỉnh hiện phải đối mặt với khá nhiều khó khăn. Tỷ lệ TCĐ trong DN còn thấp so với quy mô tổng số DNNKVNN đang hoạt động trong tỉnh. Hiện toàn tỉnh mới có 69/5.487 DNNKVNN có TCĐ, tức mới chỉ chiếm 1,26%. 

Thực tế cho thấy một số cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức đoàn thể cấp huyện chưa có nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả trong tuyên truyền, vận động, nắm sát tình hình cụ thể của các DN. Chưa có những giải pháp, biện pháp cụ thể để thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TU. Việc thành lập Ban Chỉ đạo ở một số đảng bộ sau khi ban hành Chỉ thị số 38-CT/TU còn chậm, chưa đồng bộ với việc ban hành kế hoạch thực hiện, như các huyện: Tân Lạc, Lạc Thủy, Cao Phong, Lạc Sơn thành lập Ban Chỉ đạo năm 2016; huyện Đà Bắc thành lập Ban Chỉ đạo năm 2017.

 Công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên, thành lập TCĐ trong DN còn hạn chế. Số lượng DN thành lập các TCĐ còn khiêm tốn, chưa tương xứng với số lượng DN hiện có. Tỷ lệ TCĐ, đoàn thể trong DN thấp. Đặc biệt, đối với các DN có vốn đầu tư nước ngoài gặp rất nhiều khó khăn trong việc xây dựng và phát triển TCĐ. Một số DN hoạt động không hiệu quả phải giải thể, do vậy TCĐ, đoàn thể đồng thời cũng bị giải thể, như Chi bộ công ty cổ phần dược phẩm Lương Sơn, Chi bộ nhà máy gạch Tuynel Lương Sơn thuộc Huyện ủy Lương Sơn...

 Một số đảng bộ thành lập được ít hoặc chưa thành lập thêm TCĐ, kết nạp thêm đảng viên. Đảng bộ huyện Cao Phong tại thời điểm ban hành Chỉ thị số 38-CT/TU năm 2014 đến nay chưa phát triển thêm TCĐ; Đảng bộ huyện Kim Bôi đến năm 2022 mới phát triển được 3 đảng viên mới.

 Bên cạnh đó, một số DN đã có TCĐ nhưng vai trò lãnh đạo, chất lượng hoạt động của cấp ủy, chi bộ còn hạn chế. Các TCĐ trong DN tư nhân thường có ít đảng viên, nền nếp sinh hoạt chi bộ không đều, chất lượng chưa cao. Mối quan hệ giữa cấp ủy với chủ DN (không phải là đảng viên) có nội dung chưa được đồng thuận, do vậy hoạt động của TCĐ gặp nhiều khó khăn. Một số TCĐ ở DN còn lúng túng về nội dung và phương thức hoạt động; chất lượng hoạt động hạn chế, chưa thực sự là vai trò hạt nhân chính trị ở DN, chưa có tác động tích cực đến hiệu quả sản xuất, kinh doanh và sự phát triển bền vững của DN, nên chưa được chủ DN và người lao động tín nhiệm. 

Hàng năm, công tác biểu dương, khen thưởng DN, tập thể, cá nhân có thành tích về công tác xây dựng Đảng, đoàn thể trong DNNKVNN ở cấp huyện còn ít, chưa kịp thời, chưa đề xuất được đối tượng tập thể, cá nhân đủ điều kiện tiêu chuẩn trình khen thưởng cấp tỉnh.