(HBĐT) - Theo Quyết định số 1569/QĐ-TTg, ngày 7/12/2012 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2012-2020, thị trấn Mai Châu thuộc danh mục các đô thị loại V, được nâng cấp lên đô thị loại IV trong giai đoạn 2016-2020. Huyện Mai Châu đã có nhiều cố gắng thực hiện lộ trình phát triển đô thị, nhưng đến nay, đô thị Mai Châu chưa đáp ứng các tiêu chí phân loại đô thị loại IV.

Năm 2016, thị trấn Mai Châu được lập quy hoạch mở rộng sang xã Tòng Đậu về phía Bắc và xã Chiềng Châu về phía Nam, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 774/QĐ-UBND, ngày 30/3/2016. Theo đó, diện tích lập quy hoạch 4.640,93 ha, tổng dân số hiện trạng 11.390 người. Đến cuối năm 2019, dân số thị trấn Mai Châu mở rộng là 12.588 người. Đối chiếu với tiêu chí, tiêu chuẩn về phân loại đô thị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thị trấn Mai Châu không đạt yêu cầu đô thị loại IV. Theo tiêu chuẩn, quy mô dân số của đô thị loại IV phải đạt từ 50.000 - 100.000 người. Thị trấn Mai Châu là đô thị thuộc vùng núi Tây Bắc, được áp dụng hệ số vùng bằng 50% tiêu chuẩn quy định (tương đương với 25.000 người), tuy nhiên, hiện số dân thị trấn mới đạt khoảng 50% so với tiêu chuẩn quy định đô thị loại IV.

Theo UBND huyện Mai Châu, từ hiện trạng của thị trấn Mai Châu mở rộng đến tháng 4/2020 và quy mô, phạm vi ranh giới của Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thị trấn Mai Châu đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 đã được phê duyệt cho thấy: Đô thị Mai Châu chưa đáp ứng các tiêu chí phân loại đô thị loại IV. Năm 2019, quy mô dân số không đạt, dẫn đến các tiêu chí khác cũng không đạt. Theo khoản 3, Điều 10, Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 về phân loại đô thị, đô thị được công nhận loại đô thị khi các tiêu chí khác đạt mức tối thiểu và tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 75 điểm trở lên. Chính vì vậy, thời điểm hiện tại chưa lập đề án phân loại đô thị Mai Châu là đô thị loại IV trong phạm vi ranh giới, quy mô dân số đô thị theo Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thị trấn Mai Châu đã được phê duyệt. Và cần phải có phương án điều chỉnh quy hoạch chung đã được phê duyệt tại Quyết định số 774/QĐ-UBND, ngày 30/3/2016 của UBND tỉnh như sáp nhập thêm một số đơn vị hành chính xã lân cận, hoặc khu vực có tốc độ đô thị hóa cao gần với thị trấn hiện hữu thêm vào diện tích thị trấn Mai Châu mở rộng hiện nay, để bảo đảm dân số hiện trạng của thị trấn đạt yêu cầu đối với đô thị loại IV miền núi là 25.000 người. Do đó, UBND huyện Mai Châu đã đề nghị UBND tỉnh, Sở Xây dựng cho phép chưa lập đề án đề nghị công nhận đô thị Mai Châu đạt chuẩn đô thị loại IV.

UBND huyện Mai Châu dự kiến tiến độ thực hiện phát triển đô thị cụ thể như sau: Trên cơ sở quy hoạch chung thị trấn Mai Châu đã được phê duyệt, rà soát và tiếp tục thực hiện các dự án đầu tư theo các tiêu chí đối với đô thị loại IV, tạo thành khu vực lõi đô thị đầy đủ các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội phục vụ cho đô thị. Lộ trình cụ thể: Thời gian lập điều chỉnh quy hoạch chung thị trấn Mai Châu từ quý III/2020 - quý I/2021. Lập đề án phân loại đô thị Mai Châu là đô thị loại IV từ quý II/2021 - quý II/2022. Từ Quý II/2020 đến năm 2030 tiếp tục đầu tư xây dựng đô thị Mai Châu theo các tiêu chí đô thị loại IV, với hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, hướng tới hình thành thị xã.