Anh Bùi Văn Ân ở xã Văn Sơn lên xóm Rậm, xã Thượng Cốc gặt lúa lép giúp người nhà.
Liên tiếp 2 vụ lúa, nhiều hộ dân xã Thượng Cốc "thu rơm”. Chúng tôi đến xóm Rậm, xã Thượng Cốc vào những ngày đầu tháng 10 - khi nông dân đang thu hoạch lúa mùa. Bà Bùi Thị Ly thẫn thờ bên ruộng chia sẻ: Lúa năm nay kém lắm. Gia đình bà cấy 1.000 m2 nhưng bông lúa có hạt mà chẳng có nhân. Tiền giống, phân bón, công sức đầu tư đã bỏ ra giờ thành mây, thành khói. Biết tính làm sao. Nhiều nhà trắng tay sau vụ lúa.
Anh Bùi Văn ân quê ở xã Văn Sơn lên gặt lúa giúp mẹ vợ ở xóm Rậm mặt buồn rười rượi cho biết: Vụ này, nông dân xã Văn Sơn cũng bị mất mùa, nhiều gia đình không có thóc ăn. Gia đình tôi trồng 4.000 m2 nhưng lúa cứ thẳng lên trời, cây xám, hạt lép, chẳng có năng suất. Nhà mẹ vợ cấy 1.000 m2, vụ này cũng thất thu.
Đây là vụ thứ 2 liên tiếp, nhiều hộ dân xã Thượng Cốc mất mùa, lâm vào cảnh khó khăn. Hiện giờ, ông Bùi Văn Lăng tiếp tục làm thuê, vay tiền mua gạo để sống. Hơn 3 tháng chăm bẵm, vun trồng, trông đợi mà lúa cứ thẳng đứng, bông khô, hạt lép, cây xác xơ. ông Lăng cho biết: Với 6 sào lúa, những vụ trước, gia đình thu được cả tấn thóc, không phải đong thêm gạo. Vụ xuân năm 2017, gia đình cũng cấy 6 sào chỉ thu được mấy chục cân thóc nên phải vay giật mọi nơi để mua gạo ăn. Vụ này tiếp tục mất mùa. Tôi không dám về quê, phải đi làm thuê ngoài thành phố Hòa Bình mua gạo gửi về, đói dài rồi.
Không chỉ ở xóm Rậm mà nhiều gia đình ở các xóm: Cọ, Tre 1, 2, xóm Mè, Anh 2… cũng đã 2 vụ lúa cận kề năng suất giảm hoặc mất mùa, lâm vào cảnh khó khăn.
Nhiều hộ dân dọc QL 12 B trên địa bàn huyện Lạc Sơn cho biết: Nếu những vụ trước đạt 10 phần thì nay chỉ được 3 phần. Giống lúa năng suất kém chủ yếu là giống BC15, TBR 225…, các giống lúa lai khác năng suất cũng giảm nhưng vẫn còn được thu. Trưởng phòng NN&PTNT huyện Lạc Sơn Bùi Văn Khánh cho biết: Hiện nay, nông dân trong huyện đang thu hoạch lúa mùa, giải phóng đất làm vụ đông. Qua rà soát ban đầu, so với các năm, vụ này huyện Lạc Sơn mất mùa. Nếu như những vụ trước, năng suất bình quân của huyện đạt từ 50 - 54 tạ/ha, có vụ đạt tới gần 60 tạ/ha thì vụ này, tại nhiều xóm, xã trên địa bàn huyện ước tính chỉ đạt 40 tạ/ha, có nơi 30 tạ/ha, thậm chí 20 tạ/ha. Cá biệt, nhiều khu ruộng không cho thu hoạch. Các xã có năng suất khá thấp là: Thượng Cốc, Xuất Hóa, Phúc Tuy, Văn Sơn… ước tính năng suất vụ mùa của toàn huyện chỉ đạt khoảng 40 tạ/ha.
UBND huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn và UBND các xã thống kê thiệt hại vụ mùa. Bước đầu nhận định: Nguyên nhân làm năng suất lúa sụt giảm nghiêm trọng là do bệnh hại trên lúa. Thời tiết năm nay diễn biến thất thường, nắng nóng dài ngày, nhiệt độ cao kèm theo mưa đan xen là điều kiện thuận lợi để các loại bệnh trên lúa như lùn sọc đen, rầy lưng trắng, bệnh đạo ôn phát sinh vào đúng thời kỳ lúa trỗ bông, đơm đòng, phát sinh nhiều yếu tố bất lợi làm lúa không có hoặc năng suất kém. Các giống lúa như Bao thai, CR 203, Nhị ưu ít bị ảnh hưởng tới năng suất. Qua thực tế vụ mùa này cho thấy, công tác phòng - chống sâu bệnh trên lúa cũng phải được thực hiện tập trung và đồng bộ hơn. Đặc biệt, nông dân cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng trừ sâu bệnh đúng, kịp thời của cơ quan chuyên môn. Đồng thời tổ chức làm sạch ruộng đồng để chuẩn bị cho những vụ sản xuất tiếp theo có kết quả khả quan hơn.
L.C