Nền kinh tế Nhật Bản ghi nhận mức suy giảm mạnh nhất trong 40 năm qua, nhất là các ngành xuất khẩu, bán lẻ và công nghiệp ô-tô. Trong bối cảnh đó, Chính phủ Nhật Bản tiếp tục nỗ lực đẩy lùi dịch Covid-19 và hỗ trợ nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn.
Theo báo cáo sơ bộ Văn phòng Chính phủ Nhật Bản vừa công bố, trong quý II-2020, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nhật Bản đã giảm tới 28,1% so quý I, đánh dấu mức giảm mạnh nhất kể từ khi số liệu GDP được thống kê vào năm 1980. Từ cuối năm 2018, kinh tế Nhật Bản bắt đầu bị chao đảo do tác động tiêu cực của những căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc, hai đối tác thương mại hàng đầu của Tô-ki-ô. Đến quý IV-2019, GDP của Nhật Bản giảm 7% so cùng kỳ năm 2018. Giai đoạn sóng gió nhất bắt đầu xảy ra sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020. Hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, trao đổi thương mại quốc tế bị hạn chế…, và nền kinh tế chính thức rơi vào suy thoái kỹ thuật vào quý I-2020.
Giới phân tích nhận định, bức tranh kinh tế Nhật Bản trong quý II-2020 mang nhiều màu xám là điều có thể dự đoán. Tuy nhiên, mức sụt giảm nghiêm trọng, lên đến 28,1%, lại nằm ngoài dự báo. Bộ trưởng Tái thiết kinh tế Nhật Bản Y-a-xư-tô-si Ni-si-mư-ra cho rằng, một trong những nguyên nhân chủ yếu là do Nhật Bản đã thực hiện các biện pháp phòng, chống đại dịch Covid-19. Tháng 4 và tháng 5 vừa qua, Nhật Bản tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc do dịch bệnh. Hầu như tất cả hoạt động kinh tế đều bị đóng băng. Theo Văn phòng Chính phủ Nhật Bản, trong quý II, tiêu dùng cá nhân, vốn chiếm hơn 50% GDP Nhật Bản, giảm tới 8,2% so quý I, do hầu hết người tiêu dùng ở nhà để phòng dịch và các doanh nghiệp đóng cửa. Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu, nhất là ngành sản xuất ô-tô và phụ tùng ô-tô, bị ảnh hưởng do hoạt động kinh tế toàn cầu đình trệ. Ngành thương mại dịch vụ, gồm vận tải biển và vận tải hành khách, cũng tương tự.
Để tháo gỡ khó khăn, Nhật Bản đang tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ để bảo đảm việc làm và đời sống cho những người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đồng thời nỗ lực đưa nền kinh tế trở lại quỹ đạo tăng trưởng thông qua các biện pháp kích cầu trong nước. Mới đây, chính phủ thông qua kế hoạch chi 1.130 tỷ yên từ quỹ dự phòng của tài khóa 2020 để triển khai các biện pháp giảm tác động của dịch bệnh đối với nền kinh tế. Trong khuôn khổ kế hoạch này, 915 tỷ yên sẽ được chi để trợ cấp các doanh nghiệp vừa và nhỏ có doanh thu giảm mạnh do tác động của các biện pháp chính phủ đã triển khai để chống dịch. Bên cạnh đó, 177,7 tỷ yên cũng được phân bổ để cung cấp các khoản tín dụng khẩn cấp không lãi suất cho các gia đình có thu nhập giảm vì dịch... Trước đó, Nhật Bản triển khai nhiều biện pháp quyết liệt để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, như hoãn nộp thuế cho doanh nghiệp, khuyến khích ngân hàng tư nhân cung cấp khoản tín dụng không lãi suất hoặc khoản vay có thế chấp cho doanh nghiệp.
Giới phân tích cho rằng, trong quý III-2020, GDP của Nhật Bản có thể phục hồi, song nền kinh tế sẽ tiếp tục đối mặt nhiều rủi ro, do dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp.
