Nước ta hiện có hàng trăm doanh nghiệp phân phối và 36 doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu nhưng trên thị trường vẫn có tình trạng khan hiếm xăng dầu. Bàn về giải pháp bảo đảm nguồn cung, ổn định giá xăng dầu, từ phía Bộ Tài chính, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, điều quan trọng nhất là cần phải xây dựng bộ máy một cách linh hoạt, hiệu quả và giảm được các chi phí trung gian, cung cấp nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đến các cửa hàng bán lẻ một cách thuận lợi nhất.
Ảnh minh họa. (Ảnh: Thiên Vương/Báo Nhân Dân)
Trả lời báo chí về tình trạng khan hiếm xăng dầu đang diễn ra, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo nghị định của Chính phủ giao, cơ quan quản lý nhà nước về xăng dầu là Bộ Công thương. Bộ Tài chính có trách nhiệm trong việc ban hành chi phí định mức đối với hoạt động kinh doanh xăng dầu và tham mưu cho Chính phủ để trình Quốc hội các khoản thuế phí đối với xăng dầu.
"Công tác quản lý doanh nghiệp đầu mối, doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ thuộc về trách nhiệm của Bộ Công thương, do đó việc bảo đảm nguồn cung xăng dầu, bảo đảm các chi phí trung gian, tiết giảm chi phí quản trị doanh nghiệp xăng dầu thuộc trách nhiệm của Bộ Công thương và các doanh nghiệp”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.
Liên quan trách nhiệm của Bộ Tài chính, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết:
Thứ nhất, về thuế, Bộ Tài chính đã tham mưu cho Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu 3.000 đồng/lít, về mức sàn tối thiểu.
"Chúng tôi đã tham mưu Chính phủ giảm thuế nhập khẩu từ 20% xuống còn 10%, trình Chính phủ trình Quốc hội trong điều kiện giá xăng dầu tăng cao thì tiếp tục giảm 50% thuế tiêu thụ đặc biệt và giảm 50% thuế giá trị gia tăng", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.
Thứ hai, về chi phí định mức đối với kinh doanh xăng dầu, hiện nay quy định đối với xăng A92 là 975 đồng/lít, sau khi có đề nghị của Bộ Công thương, Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành, doanh nghiệp và đã thống nhất tăng lên 350 đồng. Như vậy hiện nay, xăng A92 chi phí định mức là 1.320 đồng/lít.
Như vậy, về phía Bộ Tài chính luôn ủng hộ làm sao để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp phân phối và doanh nghiệp bán lẻ để bảo đảm nguồn xăng dầu phục vụ cho người dân và bảo đảm giá xăng, dầu hạ để thúc đẩy sản xuất kinh doanh và cải thiện đời sống cho người dân.
"Chúng tôi đã tham mưu rất kịp thời, chính xác đối với các chính sách để phản ứng trước vấn đề tăng giá xăng dầu", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói thêm.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, hiện nay, vấn đề làm sao để bảo đảm nguồn cung xăng dầu, quản lý tốt các doanh nghiệp đầu mối là rất quan trọng.
Hiện nay, nước ta có đến 36 doanh nghiệp đầu mối, trong khi các quốc gia lớn như Nhật Bản, cũng chỉ có 5 doanh nghiệp đầu mối; hay như doanh nghiệp phân phối nước ta cũng có đến hàng trăm doanh nghiệp.
Vậy làm sao để xây dựng bộ máy linh hoạt, hiệu quả và giảm được các chi phí trung gian, cung cấp nguồn xăng dầu từ doanh nghiệp đầu mối xuống đến các cửa hàng bán lẻ một cách thuận lợi nhất? Đây là một vấn đề đặt ra và Bộ Tài chính cũng đã trao đổi, phối hợp Bộ Công thương để Bộ Công thương tăng cường công tác quản lý.
Cần làm rõ nguyên nhân khó khăn về nguồn hàng
Trước đó, ngày 7/10/2022, Bộ Tài chính đã có văn bản trả lời Bộ Công thương về chi phí định mức trong giá cơ sở xăng dầu. Trong đó, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, Nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu vì yếu tố này chủ yếu phụ thuộc vào cung cầu thị trường, diễn biến giá xăng dầu thế giới, sản lượng tồn kho xăng dầu của các thương nhân đầu mối và phương thức bán hàng của hai bên.
Trường hợp giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm có thể tác động làm giảm giá xăng dầu trong nước, nếu các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu có sản lượng tồn kho lớn thì các thương nhân đầu mối có thể tăng chiết khấu để bán hàng và ngược lại.
Ngoài ra, chiết khấu xăng dầu có thể phụ thuộc vào chính sách bán hàng và năng lực kinh doanh của thương nhân đầu mối mà đại lý, tổng đại lý ký hợp đồng trực tiếp.
Nhận định của Bộ Công thương cho rằng, việc chưa điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không có chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí và duy trì hoạt động kinh doanh, bảo đảm cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường là chưa đủ cơ sở và chưa đúng với diễn biến thực tế thị trường hiện nay.
Vì vậy, tại văn bản này, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ Công thương đánh giá, làm rõ nguyên nhân khó khăn về nguồn hàng, đồng thời rà soát, đánh giá hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu, hệ thống trung gian để có giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí; chỉ đạo các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước trong mọi tình huống.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Công thương nghiên cứu phương án giảm mức trích lập và kết hợp sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (nếu cần thiết) theo quy định để việc điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng không tác động đến giá cơ sở xăng dầu kỳ điều hành.
