Thực hiện chỉ đạo của Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã lãnh đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh nghiêm túc triển khai thực hiện việc rà soát, xử lý dứt điểm tồn tại kéo dài đối với dự án trọng điểm, dự án hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí; khẩn trương xây dựng kế hoạch, biện pháp xử lý các dự án, công trình tồn đọng, dừng thi công, thi công chậm tiến độ. Thực hiện công tác kiểm tra, rà soát các dự án đầu tư đã chấm dứt hoạt động do chậm, không triển khai thực hiện. Trong năm 2024 đã tổ chức kiểm tra khoảng 100 dự án đầu tư, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư 30 dự án do chậm triển khai thực hiện, nộp ngân sách nhà nước khoảng 1,635 tỷ đồng, chấm dứt hoạt động 16 dự án, trong đó có 2 dự án sử dụng vốn đầu tư công chậm tiến độ gồm: Dự án mô hình thí điểm khu xử lý chất thải rắn quy mô liên xã tại huyện Yên Thủy và dự án tuyến đường xóm Sộp đi xóm Đoi, xã Sơn Thủy, huyện Mai Châu. Qua rà soát, trên địa bàn có 63 dự án đầu tư tư nhân (đầu tư ngoài ngân sách) không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, gây lãng phí.

Nguyên nhân do các nhà đầu tư gặp khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Trung bình các dự án được phê duyệt tiến độ thực hiện giải phóng mặt bằng trong 12 - 18 tháng, nhưng hầu như không bảo đảm, đặc biệt đối với các dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất hoặc có diện tích đất đăng ký sử dụng lớn. Một số dự án đã được UBND tỉnh giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án, nhưng có một phần diện tích đất bị trùng lấn với diện tích đất được UBND các cấp giao các Ban quản lý, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân chưa được giải quyết triệt để. Nhà đầu tư chưa phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để cung cấp thông tin, hồ sơ thuê đất để rà soát phần diện tích bị trùng lấn, dẫn đến việc ngừng hoạt động dự án trong thời gian dài. Một số dự án gần như không triển khai thực hiện gây bức xúc trong nhân dân. Nhiều dự án nằm trong các khu vực yêu cầu phải lập quy hoạch phân khu xây dựng làm cơ sở lập, trình thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, chấp thuận tổng mặt bằng, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện thủ tục xây dựng. Một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc huy động vốn ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án; một số chủ đầu tư thiếu năng lực triển khai, chưa có phương án kinh doanh rõ ràng.

Nhằm giải quyết tình trạng này, bám sát chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh tập trung lãnh đạo cấp ủy, tổ chức đảng khẩn trương kiểm tra, rà soát để giải quyết dứt điểm, tháo gỡ cho các dự án đầu tư công, dự án ngoài ngân sách theo quy định của pháp luật. Đối với nhóm dự án ngừng hoạt động, trường hợp qua kiểm tra, rà soát, nhà đầu tư gặp khó khăn do các nguyên nhân khách quan thì kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc cho nhà đầu tư để triển khai thực hiện dự án. Trường hợp dự án không bảo đảm các điều kiện để được xem xét tiếp tục triển khai, thực hiện chấm dứt hoạt động theo quy định hiện hành của pháp luật về đầu tư. Đối với nhóm dự án chậm tiến độ, tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả triển khai thực hiện, xác định nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ, xử phạt vi phạm hành chính (nếu có) và hướng dẫn, yêu cầu nhà đầu tư thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư trong thời gian xác định, hoặc chấm dứt hoạt động dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư. Đối với các dự án đã bị chấm dứt hoạt động, rà soát, hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện thanh lý tài sản trên đất và thực hiện thủ tục thu hồi đất theo quy định khi đủ điều kiện.

Bên cạnh đó tăng cường theo dõi, giám sát đối với các dự án đã được điều chỉnh chủ trương đầu tư, kịp thời hỗ trợ nhà đầu tư hoàn thiện các thủ tục pháp lý, đầu tư xây dựng, sớm đưa dự án vào hoạt động, đóng góp cho ngân sách nhà nước. Tiếp tục rà soát các công trình, dự án, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc (nếu có), đôn đốc triển khai thực hiện dự án theo đúng quy định; kiên quyết thu hồi, loại bỏ các dự án, công trình không cần thiết, nhất là lĩnh vực đất đai, môi trường, tài nguyên khoáng sản để tập trung cho những dự án cấp bách. Xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân để các dự án, công trình chậm tiến độ, kéo dài; kiên quyết thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, không đáp ứng yêu cầu công việc được giao trong giải quyết các vấn đề liên quan đến các dự án, công trình chậm tiến độ, kéo dài, lãng phí nguồn lực...

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, nhà đầu tư và cộng đồng, việc khắc phục tình trạng các dự án chậm triển khai, lãng phí sẽ đạt được hiệu quả tích cực, góp phần phát triển bền vững. 

Lê Chung