.jpg)
Hang Chùa - chùa Hang xã Yên Trị (Yên Thủy) là một quần thể di tích có nhiều hang động đẹp, không chỉ độc đáo với các bài ký, bài thơ của người xưa ghi trên vách đá, có nhiều di chỉ của nền văn hóa Hòa Bình, mà còn được biết đến với nét độc đáo của ngôi chùa cổ nằm trong hang đá.
Với những giá trị lịch sử văn hoá, kiến trúc nghệ thuật, tôn giáo, danh lam thắng cảnh, năm 1994, Hang Chùa - chùa Hang được Bộ VH-TT&DL công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
Hang Chùa còn có tên là Văn Quan động, chùa Hang là tên thường gọi của ngôi chùa được xây dựng trong động Văn Quang, xưa kia chùa có tên chữ là Tham Lam tự. Gọi là Hang Chùa vì tại 4 động ở núi này, thì có tới 2 động có chùa ở trong đó. Vẻ đẹp của hang động không những chỉ được chùa tô điểm, mà tự thân những hang động này cũng có những vẻ đẹp, các bài ký, bài thơ của người xưa ghi lại trên vách đá đến nay còn nguyên giá trị.
Chùa Hang với 2 ngôi chùa được xây dựng trong 2 hang, kiến trúc hoàn toàn bằng gỗ, trong chùa có hệ thống tượng phật được tạc từ thế kỷ XVIII là một di sản độc đáo, một hiện tượng Phật giáo thể hiện bằng nhân bản hiếm hoi của dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình.
Chùa Hang 1 nằm ở hang động thứ 2. Men theo đường lát đá phiến, gồm 53 bậc để đặt chân lên sân chùa ở bên tay trái, chùa nằm trong một ngách của hang. Trước cửa chùa là một khoảng sân rộng 6 m, dài 16 m, hai bên được bó nền bằng hai lớp đá phiến xanh, có thể trải chiếu để ngồi. Ở đây có một bàn cờ được khắc ngay trên đá hình vuông, phía trên cửa chùa còn có dòng chữ Hán khắc trên vách đá là "Lăng tiêu tiếu bích”, nghĩa là: Ngọn núi biếc cao vút, sương phủ mờ ảo. Chùa được xây dựng theo kiểu hình chữ nhất, có cấu trúc bằng gỗ, với hệ thống cột cái, cột quân, một cửa chính, hai cửa phụ hai bên và ván bưng xung quanh.
Chùa được xây dựng từ lâu đời, được tôn tạo lại vào thời nhà Nguyễn, trên thượng lương chùa có ghi dòng chữ: "Hoàng triều Khải Định Nhâm tuất niên” (Năm Khải Định Nhâm Tuất 1892).
Từ cửa chùa Hang 1 rẽ phải khoảng 5 m là đến hang động thứ 3. Trong hang cũng có một ngôi chùa, đây chính là chùa Hang 2. Nhìn tổng thể chùa Hang 2 cũng được xây dựng có kết cấu như chùa Hang 1, với kiến trúc hình chữ nhất và hoàn toàn bằng gỗ. Ngôi chùa đã được xây dựng từ lâu, được trùng tu, tôn tạo lại vào thời nhà Nguyễn. Hiện, trên thượng lương chùa có ghi dòng chữ năm trùng tu: "Đại Nam Bảo Đại thập nhị niên tuế thứ Đinh Sửu thập nhị nguyệt, thập nhị nhật, lương thời thụ trụ thượng lương đại cát lượng”. Nghĩa là chùa được tu bổ vào năm Bảo Đại thứ 12, tháng 12, ngày 12 năm Đinh Sửu (năm 1937).
Hang Chùa là một thắng cảnh nổi tiếng từ xưa đến nay ở tỉnh Hòa Bình, trong hang có dấu tích văn hóa từ thời đại "Văn hóa Hòa Bình" thời trung cổ, thời cận đại cho đến ngày nay, như trầm tích hoá thạch thức ăn của người xưa: vỏ ốc, vỏ sò, mảnh công cụ, quả chuông đồng được đúc vào thời trung đại năm Cảnh Hưng thứ 44 (năm 1783). Ngoài ra, các bài thơ, bài ký do người xưa ghi trên vách đá, là những văn tự thành văn rất hiếm hoi ở các di tích hang động của tỉnh Hoà Bình hiện nay.
Ngoài những vết tích của nền "Văn hóa Hòa Bình”, núi Hang Chùa còn được biết đến là nơi lưu giữ vết tích thời chiến. Nơi đây trước kia là vùng núi hẻo lánh, nên Hang Chùa được bộ đội đào hầm rộng thênh thang xuyên núi làm kho vũ khí. Điều kỳ lạ nhất là trong núi Hang Chùa có một dòng sông ngầm chảy không bao giờ cạn, cũng chẳng ai biết con sông ngầm này có từ lúc nào, chỉ biết rằng chưa bao giờ người dân địa phương thấy cạn nước, nguồn nước chảy ra trong vắt, mùa hè thì mát lạnh, mùa đông thì rất ấm.
Hang Chùa - chùa Hang là một quần thể di tích có nhiều hang động, trải qua hàng trăm năm, với biến động của thiên nhiên và của cả con người, nhưng những vết tích lịch sử nơi đây vẫn còn giữ nguyên giá trị. Được Bộ VH-TT&DL công nhận là di tích lịch sử - văn hoá cấp quốc gia, vào ngày 15 tháng giêng hàng năm, xã Yên Trị lại tưng bừng mở hội chùa Hang với mục đích cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Đó là nét đẹp kết hợp giữa văn hóa Phật giáo và văn hóa truyền thống. Đến với lễ hội, Nhân dân, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh chùa độc đáo trong hang đá, giao lưu văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian.
Hồng Ngọc
Lúc sinh thời, dù bộn bề công việc của Đảng, Nhà nước nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian quý báu của mình cho khúc hát dân ca ví, giặm của quê nhà, vốn được Người trân trọng từ thuở còn trẻ và thường đi nghe hát phường vải. Và câu hò xứ Nghệ ấy vẫn day dứt theo Bác trước lúc đi xa.
(HBĐT) - Theo Kế hoạch số 53-KH/BHB, ngày 19/8/2019 của Báo Hòa Bình, Cuộc thi viết Phóng sự - Ký sự trên Báo Hòa Bình năm 2019 - 2020 sẽ nhận bài dự thi đến hết ngày 31/5/2020.
Nhiều bộ phim truyền hình gây "bão” trong thời gian qua như được vinh danh tại Lễ công bố và trao giải Cánh diều.
Nhằm phát huy giá trị các tài liệu, hiện vật gắn liền cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời đáp ứng tốt nhất nhu cầu khách tham quan, Bảo tàng Hồ Chí Minh vừa thiết lập gian lưu niệm về Bác Hồ rộng khoảng 200 m2 ngay tại tầng một của bảo tàng. Đây là công trình đặc biệt kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 50 năm thành lập Bảo tàng.
(HBĐT) - Những ngày tháng 5 lịch sử, chúng tôi trở lại thăm Khu di tích lịch sử Nhà máy in tiền đầu tiên của Chính quyền cách mạng Việt Nam - nơi đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm, được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia; thăm xã Cố Nghĩa - Phú Lão (nay là xã Phú Nghĩa, huyện Lạc Thủy) để thấy được diện mạo tươi mới, ấm no của quê hương.
"Tháng Năm nhớ Bác" là chủ đề chương trình diễn ra từ ngày 4 đến 31-5 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Ðồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) nhân dịp kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Một điểm nhấn của chương trình là những câu chuyện về Bác Hồ do chính đồng bào các dân tộc thiểu số kể với khách tham quan.
