Nhân dịp Festival Huế 2022, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức triển lãm "Chế độ Y quan triều Nguyễn” tại Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng, Bảo tàng Mỹ thuật Huế.
Một phần trưng bày Trang phục Hoàng gia. (Ảnh: Ban tổ chức)
Triển lãm mở cửa rộng rãi cho công chúng từ ngày 27/6, giới thiệu hơn 100 phiên bản tài liệu, hình ảnh, hiện vật đặc sắc về chế độ y quan (áo mũ, nghĩa rộng là trang phục) của các tầng lớp trong xã hội triều Nguyễn, nét tinh tế của nghệ thuật thẩm mỹ nhưng cũng rất chặt chẽ trong sự phân cấp phẩm hàm.
Triển lãm gồm 3 nội dung: Trang phục hoàng gia, Trang phục quan lại, binh lính và Trang phục tân khoa.
Đối với các triều đại quân chủ, trang phục là một yếu tố quan trọng tạo nên tính quy củ về hình thức, thậm chí còn được coi là một trong những chuẩn mực để đánh giá trình độ văn minh của các triều đại. Các triều đại quân chủ Việt Nam cũng đặc biệt chú ý đến điều này. Vì vậy, thường sau khi thành lập triều đại sẽ đều nghiên cứu, xây dựng và thiết lập ngay chế độ Y quan và Lễ nhạc phù hợp.
Ở phần Trang phục hoàng gia, người xem có thể thấy những quy định, luật lệ riêng và chặt chẽ theo đẳng cấp trong cung đình. Chế độ y quan hoàng cung triều Nguyễn phân theo thứ bậc đế, hậu, hoàng tử, công chúa, tôn thất và chi tiết đến từng yếu tố như: chất liệu vải, màu sắc, kiểu dáng, họa tiết trang trí, số lượng y phuc, vật liệu trang sức đi kèm.
Trang phục hoàng cung có nhiều loại, mỗi loại có tên gọi, màu sắc, công năng riêng và được mặc vào những dịp cụ thể: trang phục đại triều, trang phục thường triều, trang phục nghi lễ, thường phục, trang phục theo mùa. Trang phục hoàng cung không chỉ thể hiện sự thống nhất, tập trung của triều đình mà còn là sự kế thừa văn hóa đặc trưng của các triều đại trước đó.
Một phần trưng bày Trang phục quan lại, binh lính.
Ở phần trưng bày Trang phục quan lại, binh lính, người xem được tìm hiểu về sự phân cấp trong quy chế triều phục của quan lại triều Nguyễn. Tùy theo phẩm hàm mà quan viên văn võ được nhà vua ban triều phục đại triều và thường triều. Triều phục đại triều được cấp cho quan võ tam phẩm, quan văn lục phẩm trở lên, các bậc quan còn lại chỉ được cấp thường triều. Quan văn đội mũ phốc đầu dáng tròn, quan võ đội mũ phốc đầu dáng vuông. Các cấp bậc của quan lại triều Nguyễn được phân biệt qua màu sắc áo, các chi tiết hoa văn trên áo, đai, bổ tử và mũ (mão).
Hầu hết binh lính nhà Nguyễn đều đội nón, đi đất. Sự phân biệt các hạng lính chủ yếu ở các hạng mũ, áo. Theo đó áo mặc là áo song khai, cài khuy, xẻ vạt trước sau, vai áo có viền mây bao quanh. Việc phân cấp phẩm phục thể hiện tính tôn ti, thứ bậc của quan lại, cũng chính là tôn ti trật tự của xã hội.
Ở phần Trang phục tân khoa, có thể thấy sự coi trọng của triều đình nhà Nguyễn đối với việc chiêu hiền đãi sĩ. Những người đỗ đạt ở các kỳ thi, ngoài việc được dựng bia lưu danh, còn được thiết yến, ban thưởng lụa là, vàng bạc, vinh quy bái tổ, bổ nhiệm chức quan. Bên cạnh đó, triều đình cũng có chế độ ban thưởng phẩm phục và trâm hoa cho đệ nhất giáp tiến sĩ đệ nhất danh (trạng nguyên); đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ nhị danh, đệ tam danh (bảng nhãn, thám hoa). Tài liệu được chọn trưng bày tại triển lãm thể hiện tư tưởng đề cao việc học, tôn trọng nhân tài của đất nước và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
100 hiện vật được trưng bày tại đây là phiên bản của các tài liệu, tư liệu, hình ảnh đặc sắc đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Bảo tàng Lịch sử thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Mỹ thuật thành phố Huế… Trong đó có khoảng 50 văn bản tài liệu Hán Nôm thuộc khối Châu bản triều Nguyễn - Di sản tư liệu thế giới lần đầu tiên được công bố và nhiều hiện vật hấp dẫn về chủ đề quan phục triều Nguyễn.
Theo Báo Nhân Dân
Chiều 15/4, tại TP Việt Trì, Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì, phối hợp với Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Quân khu 2 và Tỉnh ủy Phú Thọ tổ chức gặp mặt các cơ quan báo chí, xuất bản, văn học nghệ thuật khu vực Trung du, miền núi Bắc Bộ. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư T.Ư Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì cuộc gặp mặt.
Ngày 15/4, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Hoà Bình và Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Hoà Bình (TP Hoà Bình) phối hợp tổ chức Tết cổ truyền Bunpimay năm 2024 cho các lưu học sinh, sinh viên (HS, SV) Lào đang học tập tại 2 trường.
Huyện Lạc Thuỷ vừa tổ chức Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang và thanh niên, học sinh, sinh viên năm 2024 với chủ đề "Hát mãi khúc quân hành”. Hội diễn thu hút trên 260 diễn viên, nghệ nhân từ 10 xã, thị trấn.
Ngày 15/4 (tức mùng 7/3 âm lịch), tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, thành phố Việt Trì (Phú Thọ), Ban Tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2024 tổ chức rước kiệu về Đền Hùng tri ân công đức các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước.
Đình Băng ở xóm Băng, xã Ngọc Lâu, huyện Lạc Sơn là ngôi đình lớn, thờ thành hoàng chính là Quốc mẫu Hoàng Bà (mẹ đức thánh Tản Viên Sơn), Tản Viên Sơn thánh, ngoài ra còn thờ một số thành hoàng khác: Vua Cả, Vua Hai (thần ở mái đá làng Vành, xã Yên Phú, huyện Lạc Sơn), vua Út, Vua Ả là con gái Quốc mẫu Hoàng Bà. Đình đã được các đời vua thời phong kiến sắc phong nhưng nay thất lạc không còn.
Do tác động của công nghệ thông tin, mạng internet, các thiết bị điện tử nên đã ảnh hưởng đến việc đọc của thế hệ trẻ, lấn át văn hóa đọc truyền thống. Sau khi có Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, các bộ, ngành, các cấp từ Trung ương đến địa phương đã chung tay đẩy mạnh phong trào đọc sách và phát triển văn hóa đọc trở thành hoạt động lớn trong tháng Tư hằng năm nhằm tôn vinh giá trị của sách trong cộng đồng.
