Người dân phun thuốc diệt cỏ ngay phía sau nhà và không trang bị bất cứ bảo hộ lao động nào. Ảnh chụp tại xã Thanh Nông (Lạc Thủy) tháng 6/2013.
(HBĐT) - Liên tiếp những cái chết đau lòng do uống thuốc diệt cỏ tại các xã vùng cao, sâu của huyện Đà Bắc, Mai Châu, Yên Thủy… đang gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng sử dụng loại độc chất dùng cho cỏ dại này để tự tử.
Theo thống kê của Bệnh viện Đa khoa huyện Đà Bắc, từ đầu năm đến trung tuần tháng 7 đã có 13 người uống thuốc diệt cỏ phải nhập viện. Đa số bệnh nhân trong tình trạng kích thích, vật vã. Sau 4 – 5 giờ uống, bệnh nhân bắt đầu có biểu hiện như đau rát ngực, bỏng niêm mạc miệng, thực quản... sau đó dẫn đến suy đa phủ tạng. Tỷ lệ tử vong lên đến gần 90%, nếu được cứu sống, nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe về lâu dài như bệnh xơ gan, viêm gan, vô sinh… Điều đáng nói là số người tự tử bằng thuốc diệt cỏ đều còn trẻ từ 18 – 40 tuổi và xuất phát từ mâu thuẫn gia đình. Đơn cử như trường hợp của Lò Văn T. ở xóm Cò Phày, xã Tân Minh. T. là con út, hơn 30 tuổi nhưng chưa muốn lấy vợ. Bị bố mẹ thúc ép nhiều lần, T. đã uống thuốc diệt cỏ để tự tử. Tiếp đó, cũng tại xã Tân Minh xảy ra trường lợp tự tử của Lò Văn Q., sinh năm 1968 ở xóm Táp. Q. đã có vợ và 1 con. Vợ Q. thường đi làm ăn xa, Q. can ngăn không được. Giận vợ, Q. tìm đến thuốc diệt cỏ. Cuối tháng 4, tại xã Cao Sơn, có trường hợp hai vợ chồng đi phun thuốc diệt cỏ trên nương cãi nhau, người vợ đã uống luôn loại độc chất này. Lại có những cái chết chỉ vì lý do rất ngớ ngẩn như trường hợp chị Triệu Thị M., 30 tuổi ở xã Yên Hòa. Chỉ vì tức chồng không cho đi chiếc xe máy mới mua đã lấy chai thuốc diệt cỏ ra uống. Nào ngờ ý định dọa chồng đã đưa đến cái chết đau lòng. Có trường hợp tự tử ngay trong ngày mùng 4 tết Nguyên đán. Có cả những cái chết oan uổng do người lớn bảo quản thuốc diệt cỏ không đến nơi đến chốn. Thuốc được sang ra chai nước khoáng, chai bia, trẻ con không biết và cứ khát là lấy uống.
Ở huyện Mai Châu, số người uống thuốc diệt cỏ để tự tử cũng không ít. Giám đốc Bệnh viện Đa khoa khu vực Mai Châu Phạm Văn Cường cho biết: Năm 2012 có đến hơn 10 bệnh nhân uống thuốc diệt cỏ vào viện cấp cứu. Từ đầu năm đến nay cũng đã tiếp nhận một số ca. Mới đây, ngày 8/6, bệnh nhân Giàng Y Rô, sinh năm 1979 ở bản Pà Háng Lớn, xã Pà Cò nhập viện trong tình trạng co giật, da tím tái, thở gấp. Sau một tuần điều trị tích cực, các bác sĩ cũng không thể giữ mạng sống của do chị uống quá nhiều thuốc diệt cỏ và nhập viện muộn. Được biết, chị Rô và chồng cãi vã nhau, chị bị chồng đánh bằng dây xích. Uất ức, chị đã uống thuốc diệt cỏ để tự kết liễu đời mình. Đáng chú ý là những người tự tử bằng thuốc diệt cỏ đều trong độ tuổi lao động và tập trung ở người dân tộc Mông, Mường, tỷ lệ nữ nhiều hơn nam. Đau đớn của việc uống thuốc diệt cỏ rất đáng sợ. Người bệnh tỉnh táo đến lúc chết vì thuốc không tác động đến hệ thần kinh trung ương mà phá hỏng các cơ quan nội tạng. Có trường hợp, bệnh nhân sắp về thế giới bên kia mới hối hận và kêu gào thảm thiết nhờ bác sĩ cứu giúp. Nhưng mọi nỗ lực lúc này đều vô nghĩa! Chỉ khoảng 10% bệnh nhân được cứu sống nếu đưa đến bệnh viện nhanh và uống ít. Theo Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Thủy Bùi Thanh Xuân, trên địa bàn huyện, mỗi năm có khoảng 8 – 10 ca uống thuốc diệt cỏ nhập viện, đa số đều tử vong. Trong đó, tập trung chủ yếu ở các xã vùng sâu, xa.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết thuốc diệt cỏ người dân sử dụng để tự tử có tên Paraquat với nhiều tên thương phẩm khác nhau. Đồng bào vùng cao, sâu thường tích trữ loại thuốc này để phục vụ trồng trọt. Do nhận thức còn hạn chế, tức giận nhất thời hay chỉ vì những lý do rất ngớ ngẩn mà nhiều người tìm đến thuốc diệt cỏ để tự tử. Ngoài ra có không ít trường hợp không tuân thủ quy tắc khi sử dụng cũng gây hại cho chính sức khỏe của mình như pha đặc hơn so với hướng dẫn, không trang bị bảo hộ lao động khi phun… Bệnh viện Đa khoa các huyện đã từng tiếp nhận một số ca sau khi phun thuốc diệt cỏ đã bị phồng rộp da, niêm mạc, choáng, khó thở. Nguy hiểm hơn là tình trạng sau khi phun, nông dân vứt luôn chai, lọ thuốc ngay trên nương, bờ suối, bờ mương mà không thu gom để xử lý. Điều này về lâu dài gây ô nhiễm cho môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người, sinh vật nếu sử dụng nước bị nhiễm độc.
Ông Phạm Văn Cận, Chi cục trưởng Chi cục BVTV (Sở NN&PTNT) cho biết: Paraquat là một trong 217 hoạt chất với 664 tên thương phẩm dùng để diệt cỏ trong danh mục được phép lưu hành. Đây là hoạt chất trừ cỏ cháy nhanh, cực độc, tác động luôn lên bề mặt cỏ. Thường trong khoảng 12 – 48 giờ, cỏ sẽ cháy khô. Nếu con người uống trực tiếp vào và không được cấp cứu kịp thời sẽ tử vong. Paraquat là 1 trong 2 loại hoạt chất diệt cỏ được nông dân trong tỉnh sử dụng nhiều nhất. Toàn tỉnh hiện có 150 cửa hàng buôn bán thuốc BVTV. Mặt hàng này thuộc nhóm đặc biệt, người bán phải có chứng chỉ hành nghề. Mỗi năm, Chi cục BVTV mở trên 10 lớp tập huấn sử dụng thuốc BVTV cho người dân, mỗi lớp khoảng 60 người. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều nông dân vẫn chưa tuân thủ nguyên tắc 4 đúng, đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng cách, đúng lúc. Nếu không sử dụng đúng, thuốc BVTV gây ra tác hại cho người, cây trồng, sinh vật có ích, môi trường sống. Người dân không nên tích trữ nhiều thuốc BVTV trong nhà và thuốc phải được bảo quản nơi khô ráo, an toàn, ngoài tầm với trẻ em. Khi phun, ngoài yêu cầu 4 đúng, bà con cần trang bị bảo hộ: áo mưa, kính, khẩu trang, mũ kín đầu, găng tay, quay lưng đi lùi lại với chiều gió không để thuốc tạt vào người. Không phun khi bụng đói, đang yếu hay mới khỏi bệnh. Nghỉ ngơi xen kẽ trong lúc phun, không phun xịt liên tục quá hai giờ. Tuyệt đối không vứt vỏ chai, lọ lung tung. Mỗi người cũng nên quý trọng mạng sống của mình và những người khác, không sử dụng thuốc diệt cỏ vào mục đích phi nông nghiệp.
Cẩm Lệ
Phát triển bởi ICT GROUP.
