Quyết định số 1980 có 6 tiêu chí và 14 nội dung được Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh quy định chi tiết, tuỳ theo tình hình thực tế tại các địa phương. Mặt khác, trong 19 tiêu chí và 49 nội dung theo Quyết định số 1980 có những tiêu chí thay đổi tên gọi tiêu chí và nội dung thực hiện bổ sung mới, có nội dung tăng lên về chỉ tiêu và có nội dung hạ thấp chỉ tiêu, có tiêu chí và nội dung tuy Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh được quy định cụ thể, chi tiết nhưng phần nội dung thì Thủ tướng Chính phủ nêu rất cụ thể. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Bộ tiêu chí xã NTM tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2016 - 2020. Bộ tiêu chí của tỉnh có chỉ tiêu chung của tỉnh và chỉ tiêu riêng cho các nhóm xã khu vực I, xã khu vực II, xã khu vực III phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

Công trình Trung tâm Hành chính công xã Vũ Lâm (Lạc Sơn) được xây dựng, đáp ứng nhu cầu phục vụ nhân dân của xã đạt chuẩn NTM.

Trong giai đoạn mới của chương trình, bên cạnh việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, tỉnh đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện các tiêu chí "mềm” như: văn hóa - xã hội, môi trường, thu nhập nhằm bảo đảm công cuộc xây dựng NTM hoàn thành một cách bền vững. Để thực hiện mục tiêu, tỉnh đã quan tâm dành nguồn vốn đáng kể hỗ trợ thực hiện các dự án và hỗ trợ phát triển sản xuất cho các hộ dân tại các địa phương. Năm 2017, tỉnh đã phân bổ 146 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển và 42,4 tỷ đồng vốn sự nghiệp cho chương trình NTM. Các nguồn vốn này được các huyện, thành phố phân bổ chi tiết cho các xã đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển sản xuất, đặc biệt ưu tiên các xã phấn đấu về đích NTM năm 2017.

Đến hết tháng 9, toàn tỉnh có 41 xã đạt chuẩn NTM, bình quân đạt 12,8 tiêu chí/xã. Tuy đã đạt kết quả khả quan, bộ mặt nông thôn có nhiều thay đổi nhưng tình hình xây dựng NTM vẫn còn một số hạn chế. Nhóm các tiêu chí "mềm” chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, khoảng cách chênh lệch giữa các địa phương vẫn lớn, môi trường nông thôn chưa được bảo đảm…

Đồng chí Nguyễn Anh Quân, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, Chánh Văn phòng điều phối chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh cho rằng, trước đây, địa phương thực hiện một số tiêu chí còn mang tính máy móc, cứng nhắc, thậm chí không phù hợp với đặc thù vùng miền. Bộ tiêu chí lần này sẽ không cứng nhắc, rập khuôn về số liệu như trước đây mà phù hợp, tránh lãng phí và giảm thiểu nợ đọng; tạo điều kiện cho các xã vùng đặc thù phấn đấu đạt chuẩn NTM.

Cụ thể, tiêu chí số 2 về giao thông, với bộ tiêu chí của tỉnh ban hành quy định cụ thể cho từng xã khu vực I, II và III đã giúp nhiều địa phương tháo gỡ khó khăn trong tiêu chí giao thông. Tiêu chí số 6 (cơ sở vật chất văn hoá) có thêm 1 nội dung mới: "Xã có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em, người cao tuổi theo quy định”. Bộ tiêu chí mới có sự thay đổi "mềm hoá” theo điều kiện khó khăn về kinh phí xây dựng như hiện nay. Trước đây đòi hỏi xã đạt chuẩn phải có nhà văn hoá - khu thể thao đạt chuẩn của Bộ VH-TT&DL nay chỉ cần xã có nhà văn hoá hoặc hội trường đa năng và sân thể thao phục vụ sinh hoạt văn hoá, thể thao của toàn xã. Tiêu chí số 10 (thu nhập) quy định mới, đến năm 2020 đạt 36 triệu đồng/người/năm, mức thu nhập này phản ánh đúng thực chất sự phát triển của các xã miền núi...

Đồng chí Nguyễn Anh Quân khẳng định: Lần thay đổi này sẽ tạo diện mạo mới cho các xã chuẩn bị đạt chuẩn cũng như những xã đã đạt chuẩn. Một số tiêu chí có mềm hơn nhưng cũng có một số tiêu chí phát triển cao hơn nhưng nhìn chung phù hợp với điều kiện thực tế tại các địa phương. Trong thời gian tới, xây dựng NTM sẽ gặp không ít khó khăn, thách thức khi còn lại đa phần là những xã khó khăn, đặc biệt khó khăn trong khi nguồn lực đầu tư của Nhà nước có hạn, diễn biến thời tiết, thiên tai khó lường… sẽ tác động không nhỏ tới kết quả của chương trình. Bên cạnh đó là việc duy trì, phát huy vai trò, vị trí của các địa phương đã được công nhận NTM tiếp tục trở thành "NTM kiểu mẫu” để các địa phương khác học tập, xây dựng mô hình phù hợp. Dù NTM ở nhiều nơi, nhiều vùng có bộ mặt khác nhau thì bản chất của NTM vẫn là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cư dân vùng nông thôn.

                                                                                                   Đinh Thắng