(HBĐT) - "Chỉ cần đẩy xe rùa chất đầy bí xanh lên mặt đường 12B là có ngay tư thương thu mua với giá hơn 1 triệu đồng”… Đó là chia sẻ của các hộ dân trồng bí xanh tại xã Nam Thượng (Kim Bôi) khi giá cao nhất đạt mức 12.000 - 15.000 đồng/kg vào cuối năm 2020. Vậy mà sau khoảng 3 - 4 tháng, những người nông dân đang lâm vào tình cảnh "dở khóc, dở cười” vì giá bí xanh chạm đáy, nhiều diện tích vườn chưa có người đến thu mua.
Người dân xã Vĩnh Đồng (Kim Bôi) tập kết bí xanh chờ tư thương đến thu mua.
Dọc tuyến đường nội đồng tại thôn Bôi Cả, xã Nam Thượng bí xanh chất đống, chờ tư thương đến thu mua. Những ngày cuối tháng 4, giá bí xanh sụt giảm nghiêm trọng, loại đẹp chỉ bán được giá 2.000 - 3.000 đồng/kg, 1.000 - 1.500 đồng/kg đối với bí xanh chất lượng kém hơn. Theo thống kê, xã Nam Thượng có trên 30 ha trồng bí xanh tại các xóm Đội 3, Bôi Cả… Hiện, nhiều diện tích đã đến kỳ thu hoạch, tuy nhiên giá thành sụt giảm, tư thương đến thu mua cũng ít hơn so với trước đây. Trên địa bàn xã có HTX nông nghiệp Bôi Cả và HTX sản xuất rau an toàn Bãi Xe, nhưng không liên kết tiêu thụ mặt hàng nông sản bí xanh.
Anh Bùi Văn Hùng, thôn Bôi Cả cho biết: "Mọi năm, tư thương thu mua bí xanh với giá dao động từ 12.000 - 15.000 đồng/kg, nếu giảm xuống 7.000 - 8.000 đồng/kg nông dân vẫn có lãi. Tuy nhiên, giá như hiện nay thì không đủ để bù vào vốn đã bỏ ra. Như diện tích 2.000 m2 của gia đình tôi vốn đầu tư ban đầu trên 20 triệu đồng. Hiện đã bán ra thị trường được 3 tấn, giá bình quân 3.000 đồng/kg. Nếu trong những ngày tới thời tiết không thuận lợi, giá thành tiếp tục chạm đáy thì vụ xuân năm nay của gia đình coi như bỏ".
Trên tuyến đường 12B, tại các xã: Kim Lập, Sào Báy, Vĩnh Đồng… bí xanh chất đống ven đường. Bà Bùi Thị Niện, xóm Dảnh, xã Vĩnh Đồng cho biết: "Mấy năm vừa qua, bí xanh bán được giá, gia đình tôi vay vốn ngân hàng để chuyển đổi diện tích 2.000 m2 sang trồng bí xanh. Bắt đầu thu hoạch từ ngày 19/4, tuy nhiên hiện chỉ bán được nhỏ lẻ. Cách đây vài ngày, có người trả 1.800 đồng/kg để mua cả vườn, giá thấp quá nên không bán. Hiện, gia đình bày bán bí xanh trên mặt đường 12B hoặc vận chuyển đến các chợ trung tâm gần đó tiêu thụ”.
Theo thống kê, toàn huyện có trên 400 ha bí xanh, trồng nhiều tại các xã: Đú Sáng, Mỵ Hòa, Nam Thượng… Mỗi năm, bí xanh trồng 2 vụ, trong đó, vụ xuân được đánh giá dễ trồng hơn, cây phát triển tốt, không bị bệnh, năng suất thu về cao hơn, dao động từ 200 - 220 tấn/ha, giá bí xanh trái vụ sẽ cao hơn. Nếu giá thành ổn định, 1 ha có thể thu về trên dưới 200 triệu đồng. Từ trước đến nay, việc tiêu thụ bí xanh chủ yếu do người dân và tư thương tự thỏa thuận, không có hợp đồng, liên kết tiêu thụ sản phẩm. Do đó, giá thành bí xanh lên xuống thất thường, không ổn định.
Theo Phòng NN&PTNT huyện Kim Bôi, nguyên nhân dẫn đến tình trạng giá bí xanh sụt giảm nghiêm trọng do nguồn cung vượt cầu, nông sản gặp khó trong việc tiêu thụ, giá thành bấp bênh. Dịch Covid-19 ít nhiều tác động đến nền kinh tế, đặc biệt là ngành du lịch, tư thương thu mua bí xanh cũng gặp khó khăn do các chuỗi cung ứng cho nhà hàng, khu du lịch bị đứt gãy…
Đồng chí Vũ Thị Ngọc, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện cho biết: Bí xanh là một trong những giống cây được trồng phổ biến tại các xã trên địa bàn huyện cho hiệu quả kinh tế cao. Để phát triển mô hình trồng bí xanh hiệu quả và bền vững, thời gian tới, Phòng NN&PTNT huyện sẽ tạo mối liên kết với các doanh nghiệp, tổ chức để có thị trường đầu ra ổn định, tránh tình trạng giá thành sụt giảm, bị tư thương chi phối. Đồng thời, phối hợp với các xã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân trồng, chăm sóc bí xanh tuân thủ các quy trình, đảm bảo chất lượng, năng suất cao, góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH địa phương.
Đức Anh