Người dân xóm Trung Tằm, xã Trung Thành (Đà Bắc) thu hoạch và sơ chế nguyên liệu cây gai xanh.
Đồng chí Lường Văn Thái, Phó Bí thư TT Đảng uỷ xã chia sẻ: Là địa bàn đặc biệt khó khăn, sau sáp nhập xã có 5 xóm, 510 hộ, 1.886 nhân khẩu với 3 dân tộc anh em chung sống, dân tộc Tày chiếm 98%. Đời sống của bà con chủ yếu dựa vào chăn nuôi, trồng trọt, diện tích lúa nước 316 ha. Những năm trước đây, bên cạnh cây lúa để đảm bảo an ninh lương thực, người dân tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đưa cây ngô lai lên đất dốc kết hợp phát triển chăn nuôi quy mô nhỏ.
Từ năm 2021, Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật đã phối hợp HTX nông nghiệp Hoà Bình (TP Hoà Bình), Tập đoàn dệt An Phước (Cẩm Thuỷ - Thanh Hoá) triển khai xây dựng mô hình trồng cây gai xanh theo hướng liên kết tại một số xóm như Bay, Trung Tằm, Trung Thượng… Nhận thấy đây là mô hình phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, khả năng canh tác và đảm bảo tính ổn định của đầu ra, chính quyền địa phương từ xã đến xóm đã tích cực tuyên truyền, vận động hộ dân tham gia. Một số cán bộ, đảng viên là trưởng xóm, trưởng hội, đoàn thể đã phát huy vai trò tiên phong trồng thử nghiệm. Đơn cử như hộ ông Lường Văn Dũng, xóm Trung Tằm đã chuyển đổi gần 3 ha đất trồng màu sang trồng cây gai xanh. Ông Dũng cho biết: Cũng với diện tích này trước đây trồng ngô tôi bỏ ra được khoảng 15 triệu đồng/năm sau khi trừ chi phí. Nhưng với cây gai xanh, hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn, tôi thu lãi 60 - 70 triệu đồng. Một điển hình khác là ông Lường Văn Sơn ở xóm Bay chuyển đổi đất vườn tạp sang trồng cây nguyên liệu gai xanh, cho thu nhập cao hơn gấp 5 lần so với các cây trồng truyền thống khác.
Việc chăm sóc khá nhàn, chu kỳ khai thác dài, lưu gốc 10 năm mới phải trồng lại, không dùng thuốc bảo vệ thực vật nên góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, thu nhập ít nhất cũng cao gấp 3 - 4 lần cây ngô… là những lý do thuyết phục người dân các xóm tham gia phát triển diện tích cây gai xanh theo chuỗi liên kết. Hiện nay, diện tích cây gai xanh ngày càng nhân rộng với tổng số 43 hộ tham gia, diện tích hơn 32 ha.
Trước đó, vùng nguyên liệu chè Shan tuyết cũng được mở mang thêm về quy mô, diện tích, góp phần đem lại nguồn thu ổn định cho hộ dân trên địa bàn. Hiện có 1 xưởng chế biến được xây dựng của HTX Nam Phương, diện tích chè đang khai thác đạt trên 60 ha. Mới đây, sản phẩm chè Shan tuyết của HTX Nam Phương đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao...
Cũng theo đồng chí Phó Bí thư TT Đảng uỷ xã, xã mới đạt 12/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới và xét trình công nhận khu dân cư kiểu mẫu xóm Trung Thượng. Trong năm, có 2 tiêu chí phấn đấu đạt gồm tiêu chí số 17 về môi trường và tiêu chí số 5 về trường học. Tiêu chí khó khăn nhất hiện nay vẫn là tiêu chí số 10 về thu nhập. Do đó, cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương còn nhiều trăn trở và tiếp tục nỗ lực hơn nữa. Với cây chè và cây gai xanh đang được lựa chọn là mô hình, hướng đi phù hợp để từng bước giảm hộ nghèo, cận nghèo, mang lại những khởi sắc nơi vùng cao chiến khu cách mạng Mường Diềm.
Bùi Minh