Sau 13 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (XDNTM), xã Mường Chiềng (Đà Bắc) mới đạt 12/19 tiêu chí. Những tiêu chí khó như tỷ lệ hộ nghèo, nhà ở dân cư, thu nhập... vẫn là nỗi trăn trở với chính quyền địa phương. Theo kế hoạch huyện giao, xã Mường Chiềng phấn đấu cán đích NTM vào năm 2025. Tuy nhiên để làm được điều đó, bên cạnh nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, chính quyền và người dân trong xã sẽ phải nỗ lực hơn rất nhiều để đạt đủ, hoàn thành các tiêu chí.

Mường Chiềng cách trung tâm huyện 60 km. Xã có xuất phát điểm thấp, địa hình đồi núi, canh tác không thuận lợi, đất sản xuất manh mún. Trên địa bàn hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống còn nhiều khó khăn, trình độ, nhận thức của một bộ phận người dân hạn chế. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều toàn xã chiếm 37,5%... Đây là những nguyên nhân khiến tiến trình XDNTM của xã còn chậm.

Đồng chí Bùi Văn Hường, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Chiềng cho biết: "Đẩy mạnh cuộc vận động Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh, cấp ủy, chính quyền xã tích cực vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc thù của xã nhằm phát triển kinh tế, ưu tiên nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo động lực hoàn thành các tiêu chí NTM, trong đó ưu tiên về đường giao thông và các công trình công cộng. Tuy nhiên, đời sống người dân khó khăn, việc huy động các nguồn xã hội hóa hạn chế nên hoàn thành các tiêu chí còn chậm. Thậm chí sau đợt rà soát theo bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025, một số tiêu chí trước đây đã hoàn thành nay không còn đạt như tiêu chí về nhà ở dân cư, y tế”.

Tiêu chí hộ nghèo, thu nhập đối với các xã vùng cao thường đi song song với nhau, đạt cả hai hoặc không đạt. Thời gian qua, xã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân phát triển sản xuất, chuyển đổi cây trồng phù hợp với điều kiện, thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương để phát triển kinh tế; triển khai các chương trình, dự án hỗ trợ giảm nghèo hướng đến địa bàn khó khăn. Nguồn thu nhập của người dân chủ yếu từ nông, lâm nghiệp với cây lúa, ngô, hoa màu, chăn nuôi gia súc. Toàn xã hiện có 190 ha lúa, năng suất bình quân 58 tạ/ha, các loại rau màu 14 ha, trên 1.460 con trâu, bò, 2.120 con lợn, 630 con dê, 11.540 con gia cầm. Thu nhập bình quân của người dân còn thấp. Điển hình là xóm Kế cách trung tâm xã 10km, địa hình đồi núi, giao thông khó khăn, đất sản xuất phân tán, chuyển đổi cây trồng chưa hiệu quả, thu nhập thấp, tỷ lệ hộ nghèo, nhà ở tạm rất cao. Hiện, các xóm đang chuyển đổi từ trồng keo lai sang các loại cây lâm nghiệp lâu năm như xoan, bồ đề, trẩu, dự kiến cho hiệu quả kinh tế cao hơn, từng bước cải thiện thu nhập.

Tiêu chí số 9 về nhà ở chưa đạt khi toàn xã còn 108/946 hộ là nhà tạm, dột nát, không đạt theo tiêu chí của Bộ Xây dựng. Do thu nhập thấp, nhiều hộ không làm được nhà đạt chuẩn theo quy định, diện tích hẹp, công trình vệ sinh thiếu thốn, hệ thống thoát nước không đảm bảo, còn nhiều nhà là nhà sàn tranh tre, nứa lá đã xuống cấp. Tiêu chí số 15 về y tế chưa đạt khi tỉ lệ người dân có sổ khám chữa bệnh điện tử chưa đạt trên 50%...

Những năm qua, nhờ chính sách hỗ trợ và các nguồn xã hội hóa, xã Mường Chiềng luôn quan tâm đầu tư xây dựng đường giao thông, công trình thủy lợi và các công trình công cộng phục vụ phát triển KT-XH, đẩy nhanh tiến độ XDNTM. Hiện, 100% đường trục xã được nhựa hóa, bê tông hóa, ô tô đi lại thuận tiện; trên 80% đường trục xóm được nhựa hóa, bê tông hóa; đường nội đồng không còn lầy lội khi trời mưa, tạo thuận lợi cho giao thương, đi lại của người dân. Đẩy mạnh cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết XDNTM, đô thị văn minh”, từ năm 2023 đến nay, xã huy động người dân đóng góp 670 ngày công, phát quang 29km đường xóm, nạo vét 44,5m3 cống rãnh, vá ổ gà nhiều tuyến đường. Tuy nhiên, các tiêu chí như trường học, cơ sở vật chất văn hóa, y tế, môi trường... chưa đạt và chậm tiến độ so với kế hoạch đề ra.