Lễ hội đình Khênh, xã Văn Sơn (Lạc Sơn) được phục dựng, trở thành sự kiện văn hóa truyền thống của nhân dân xã Văn Sơn.
Đình Khênh nằm dưới chân Khụ Khênh xã Văn Sơn, là nơi thờ các vị tiền nhân có công với dân mường, phù trợ cho dân mường Khênh được yên lành, mùa màng tươi tốt, con người khoẻ mạnh, vật nuôi luôn sinh sôi, nảy nở. Truyền thuyết ở Mường Khênh (Văn Sơn) kể rằng: "Ngày xưa giặc Ngô đến xâm lược xứ Mường, ông Chưởng Tín - bà Triệu ân lấy núi Khụ Khênh làm căn cứ chiêu binh mường, huấn luyện quân sĩ, đem quân đi đánh giặc Ngô, đánh tan quân giặc, giết chết tướng giặc. Hai vị chặt đầu tướng giặc đem về Khụ Khênh tế trời, đất. Về sau, các vị hoá ở Khụ Khênh. Người dân Mường tưởng nhớ công ơn các vị nên đã lập đình để khói hương thờ phụng.
Đình Khênh còn là nơi thờ các vị đã hoá thần thánh phù trợ cho dân mường. Các cụ xưa kể rằng: "ông Hiển, ông Hiệu là hai anh em ruột. ông Hiển là chức sắc chuyên đi thu thuế trong dân. Một hôm, ông mang tiền thuế xuống Tổng nộp, ông Hiệu ở nhà lên đồi Mòi để chọi gà rừng, không may bị hổ vồ, tha đi mất. ông Hiển vì quá thương em nên đã rút dao tự đâm vào cổ chết theo em luôn tại ruộng Nà Khồi trên đồng cỏ lội, trước làng Đồi. Dân mường Khênh cảm kích trước tình anh em yêu thương nhau hết mực của ông Hiển - ông Hiệu và cũng sợ trước cái chết khác thường của hai vị, họ cho rằng hai vị sống khôn, chết thành ma thiêng phù hộ cho dân mường nên đã tôn làm thành hoàng và cho thờ trong đình Khênh. Vào ngày 14 tháng 2 âm lịch (theo lịch Mường) một ngày trước khi vào hội chính, dân mường Khênh cho kiệu ra tận ruộng Nà Khồi cúng rước 2 anh em ông Hiển - ông Hiệu về dự hội đình.
Lễ hội đình Khênh trước đây thường được tổ chức vào ngày 12, 13 tháng giêng theo lịch người Mường (tức ngày 13, 14 tháng giêng âm lịch) tại đình Khênh. Đây là lễ hội truyền thống tín ngưỡng dân gian của dân tộc Mường xã Văn Sơn, huyện Lạc Sơn gắn liền với đình Khênh. Các nhân vật thờ tự trong đình là ông Trưởng Tín, bà Triệu ân; ông Tức Cổ, mu Quan Dà; ông Phù, bà Phù: người giữ cờ hiệu, ấn tín, phù hiệu…; tướng Cai Đỏ, Cai Đào; anh chàng Bông Hương, bà nàng Thờm; ông Hiển, ông Hiệu. Vì những lý do khách quan và chủ quan, do hoàn cảnh của đất nước trong thời kỳ chiến tranh và đời sống KT-XH gặp nhiều khó khăn, từ những năm 1950 - 2017, lễ hội đình Khênh không được tổ chức và có nguy cơ mai một.
Nhằm bảo tồn, phát huy những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Mường, UBND huyện Lạc Sơn đã phối hợp với Sở VH-TT&DL từng bước hoàn thiện hồ sơ khoa học, đề nghị phục dựng nhà đình và lễ hội đình Khênh, xã Văn Sơn. Ngày 4/1/2018, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 06/UBND-KGVX về việc đồng ý chủ trương phục dựng và tổ chức lễ hội đình Khênh. Trong lễ hội tái hiện nghi lễ tưởng nhớ những người có công kết hợp với việc tái hiện lại các tích phả; cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi, mọi người đều có sức khỏe. Lễ hội đã trở thành sự kiện văn hóa truyền thống của cộng đồng dân tộc Mường xã Văn Sơn và những vùng lân cận.
Việc khôi phục tổ chức lễ hội đình Khênh là nguồn cổ vũ, động viên Đảng bộ, chính quyền, nhân dân xã Văn Sơn nói riêng, huyện Lạc Sơn nói chung, trong việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, góp phần bảo vệ, phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hoá và danh lam thắng cảnh trên địa bàn huyện.
Hồng Ngọc
Phát triển bởi ICT GROUP.
