Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, y tế cơ sở (YTCS) là nền tảng của hệ thống y tế. Mạng lưới YTCS cả nước phát triển rộng khắp với 11.161 trạm y tế xã, phường, thị trấn và 684 bệnh viện huyện, 296 phòng khám đa khoa khu vực; 91,8% thôn, bản có nhân viên y tế. Hệ thống YTCS đã thực hiện công tác dự phòng, nâng cao sức khỏe cho nhân dân. Công tác quản lý bệnh mãn tính, không lây nhiễm bước đầu có kết quả với 13,6% người bệnh tăng huyết áp, 28,9% người bệnh đái tháo đường. Bộ đã ban hành mẫu hồ sơ sức khỏe người dân để quản lý tại trạm. Về công tác KCB, gần 80% người có thẻ BHYT đăng ký KCB ban đầu tại tuyến huyện, xã. 50% số lượt KCB tại tuyến huyện, 20% tại tuyến xã.

Tuy nhiên, người dân chưa tin tưởng trạm y tế tuyến xã nên vượt tuyến; chưa quan tâm đến dự phòng, có bệnh mới chữa. Trạm y tế chưa thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu. Số lượng, chất lượng dịch vụ còn hạn chế, danh mục thuốc ít. Nhân lực thiếu và yếu. Cơ chế tài chính chưa phù hợp. Đầu tư thấp, chưa tương xứng.

Các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Hòa Bình.

Để YTCS là "người gác cổng" của hệ thống y tế, việc thực hiện trạm y tế theo nguyên lý y học gia đình là cần thiết. Y tế phải đi cả "hai chân” phòng bệnh và chữa bệnh; cần tập trung chăm sóc sức khỏe ban đầu và dự phòng.

Nguyên lý y học gia đình thực hiện theo 6 nguyên tắc: Liên tục - Toàn diện - Phối hợp - Dự phòng - Gia đình - Cộng đồng. Bộ Y tế đã triển khai điểm mô hình tại 26 trạm y tế xã tại 6 tỉnh, thành phố. Mô hình thực hiện 7 nhiệm vụ chuyên môn: truyền thông giáo dục, nâng cao sức khỏe; lập và quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân; theo dõi, quản lý, cấp thuốc điều trị bệnh không lây nhiễm, mạn tính, chăm sóc giảm nhẹ ung thư; chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, DS-KHHGĐ; phát hiện sớm bệnh tật, KCB ban đầu; dược và y dược học cổ truyền; phòng bệnh, dinh dưỡng, tiêm chủng mở rộng... Về nhân lực, đào tạo để các trạm y tế có kiến thức, triển khai được các hoạt động. Cơ sở hạ tầng khang trang, sạch sẽ. Trang thiết bị đủ để thực hiện chức năng nhiệm vụ theo 3 nhóm trạm, triển khai các dịch vụ theo gói dịch vụ y tế cơ bản. Thuốc đảm bảo tối thiểu theo gói dịch vụ y tế cơ bản, năng lực trạm y tế, nhu cầu. Tài chính đảm bảo lương, các hoạt động. Về ứng dụng CNTT, quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, kết nối thanh toán BHYT, quản lý trạm, báo cáo, thống kê.

Theo lộ trình, năm 2018 hoàn thành mô hình 26 trạm y tế xã điểm. Mỗi tỉnh chọn 1, 2 huyện và một số trạm để chỉ đạo điểm, trên cơ sở đó rút kinh nghiệm trong triển khai; xây dựng lộ trình, phấn đấu hoàn thành trong 5 năm, từ 2019 - 2023.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định quyết tâm thực hiện mô hình. Đây chính là việc hiện thực hóa 2 nghị quyết quan trọng (Nghị quyết số 20, 21, Hội nghị lần thứ 6 BCH T.Ư Đảng khóa XII). Các tỉnh phải xây dựng đề án, lộ trình thực hiện. Huy động sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể. Sở Y tế chịu trách nhiệm tham mưu về tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất cho trạm y tế xã. Đầu tư theo lộ trình cuốn chiếu, nhu cầu thực tiễn, không chắp vá. Tất cả hãy cùng hành động, bứt phá để phát triển ngành Y tế công bằng, trách nhiệm, hiệu quả.

Cẩm Lệ