(HBĐT) - Tại hoạt động giao lưu các câu lạc bộ lập trình toàn quốc do Quỹ Dariu tổ chức tại Lâm Đồng, dự án "Cảnh báo lũ và sạt lở đất” của nhóm học sinh trường TH&THCS Nà Phòn (Mai Châu) vinh dự đoạt giải nhì. Điều đáng quý các em đều là người dân tộc Thái, có em thuộc diện hộ nghèo, mồ côi cha từ bé.

Tự tin trò chuyện, Hà Thị Thu Hường, học sinh lớp 9, trường TH&THCS Nà Phòn cho biết: Xã Nà Phòn là miền núi, có sông, suối, nhiều đoạn đường giao thông phải đi qua suối, ngầm tràn. Vào mùa mưa lũ, lũ suối và sạt lở đất xảy ra bất ngờ, gây tai nạn, thiệt hại về người và phương tiện. Từ thực tế đó, cùng với kiến thức học được, sự hỗ trợ của thầy cô, chúng em đã lên ý tưởng và triển khai thực hiện dự án "Cảnh báo lũ và sạt lở đất”, với mong muốn giảm thiểu thiệt hại do thiên tai ở khu vực miền núi.

Khi mưa lớn nước về, do dòng chảy hẹp nên lũ về rất nhanh, lũ suối thường có tốc độ khoảng 5 m/s, rất khó phát hiện khi nào lũ về qua ngầm tràn. Do đó, các em đã quyết định xây dựng mô hình cảnh báo lũ, đặt cảm biến dòng chảy tại thượng lưu cách ngầm tràn khoảng 2 km. Như vậy, từ đỉnh lũ chảy từ vị trí đo đến ngầm tràn mất khoảng 7 phút, đảm bảo đủ thời gian cho người và phương tiện không qua ngầm. Em Hà Mạnh Hùng cho biết: Mô hình của chúng em đặt tại vị trí đo, đặt cảm biến dòng chảy để xác định lưu lượng nước, truyền tín hiệu đến vi xử lý. Căn cứ vào tín hiệu cảnh báo, đèn sẽ bật xanh để người qua lại bình thường, bật vàng để người và phương tiện hạn chế qua lại và bật đỏ, đồng thời gác chắn sẽ được hạ xuống để người và phương tiện không qua lại được. Khi dòng chảy về mức bình thường thì gác chắn mở và đèn xanh bật sáng, người và phương tiện qua lại bình thường. Toàn bộ hệ thống sử dụng nguồn năng lượng mặt trời và ắc quy để phù hợp với địa bàn miền núi. Trên mô hình này, chúng em sử dụng quạt gió thay dòng nước tác động đến cảm biến dòng chảy để biểu diễn tính năng của mô hình. Khi thay đổi tốc độ quạt gió, mô hình sẽ đưa ra các mức cảnh báo, tín hiệu đèn khác nhau và hướng xử lý khác nhau. 

Trên cùng nguyên lý đó, các em đã nghiên cứu lắp đặt cảm biến sạt lở đất tại khu vực có nguy cơ sạt lở cao. Khi có hiện tượng sạt lở, cảm biến sạt lở truyền tín hiệu về bộ xử lý để hệ thống đèn nhấp nháy hoặc bật đỏ, loa tại khu dân cư sẽ phát báo động tùy theo mức độ để người dân biết, sơ tán người và tài sản. 

Trong quá trình triển khai dự án, các em gặp không ít khó khăn như: Cả 5/5 em tham gia dự án đều là người dân tộc thiểu số, hoàn cảnh gia đình khó khăn. Các em không có máy tính ở nhà, việc tra cứu, tìm kiếm thông tin đều phải thực hiện tại trường. Hay khó khăn trong việc tìm kiếm, mua trang thiết bị. Tuy nhiên, vượt lên những khó khăn đó, các em nhận được sự ủng hộ của phụ huynh, thầy cô giáo, Ban giám hiệu nhà trường. Kết quả giải nhì tại giao lưu các câu lạc bộ lập trình toàn quốc tại Lâm Đồng hoàn toàn xứng đáng với nỗ lực của thầy, trò nhà trường. Thành công này của các em góp phần khuyến khích phong trào sáng tạo KHKT trong học sinh dân tộc thiểu số nói riêng, học sinh tỉnh ta nói chung.