Hợp tác xã Mạnh Khoa, thị trấn Cao Phong (Cao Phong) trồng cam theo tiêu chuẩn VietGAP đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Trong đó, HTX nông, lâm nghiệp, thủy sản phát triển nhanh, đóng vai trò quan trọng trong thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng NTM. Toàn tỉnh hiện có 280 HTX hoạt động lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản.
Tổng số thành viên khoảng 5.516 và 19.444 lao động thường xuyên. Sản phẩm của HTX tập trung phát triển các loại nông sản chủ lực của tỉnh như: rau an toàn, cây có múi, cá sông Đà, gà đồi. 80% HTX cung ứng các dịch vụ cho thành viên sản xuất trồng trọt. HTX đảm nhiệm nhiều khâu trong chuỗi giá trị như: tổ chức sản xuất (sản xuất cây, con giống, thức ăn, vật tư nông nghiệp); tổ chức chế biến, bảo quản, phân phối, xây dựng nhãn mác, thương hiệu sản phẩm riêng.
Đồng chí Trịnh Ngọc Thủy, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh cho biết: Giai đoạn 2015 - 2020, HTX trên địa bàn tỉnh phát triển nhanh, bền vững. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của các HTX đa dạng ở các ngành, lĩnh vực. Năm 2020, số HTX thành lập mới tăng gấp 2 lần, doanh thu bình quân của 1 HTX tăng 53,45%, thu nhập bình quân của 1 HTX tăng 27,5%, số thành viên tham gia tăng 42,74%, thu nhập bình quân của lao động tăng 60% so với năm 2015. Các HTX hoạt động đúng bản chất, tập trung vào việc hỗ trợ kinh tế hộ thành viên. Cán bộ quản lý HTX tâm huyết, có kinh nghiệm, trình độ quản lý được nâng cao. Sự phát triển của các HTX giúp hộ thành viên có điều kiện tham gia nhiều chương trình, dự án phát triển KT-XH của địa phương. Từ đó, đời sống thành viên, hộ thành viên được cải thiện.
Ông Nguyễn Trung Huân, Giám đốc HTX Nông nghiệp và thương mại Mường Động, xã Tú Sơn (Kim Bôi) chia sẻ: HTX Mường động được thành lập tháng 9/2016 với 26 thành viên. HTX đăng ký 16 ngành nghề sản xuất, kinh doanh, mũi nhọn là trồng cây ăn quả có múi. Ban đầu HTX có 125 ha trồng cây có múi, đến nay phát triển được 147 ha. Diện tích kinh doanh chiếm 50%. Hiện, HTX có 77,6 ha cây có múi được cấp chứng nhận VietGAP, 3,2 ha được cấp chứng nhận hữu cơ. HTX phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm để tăng tính cạnh tranh. Từ đó, nâng cao giá trị sản phẩm đáp ứng nhu cầu thực phẩm an toàn của người tiêu dùng. Niên vụ 2016-2017, doanh thu của HTX đạt trên 12 tỷ đồng. Niên vụ 2017 - 2018, doanh thu đạt 18,6 tỷ đồng. Dự kiến niên vụ 2019-2020 đạt trên 24,5 tỷ đồng.
Bên cạnh lĩnh vực nông nghiệp, trên địa bàn tỉnh có 91 HTX phi nông nghiệp hoạt động, gồm: 27 HTX CN - TTCN, 38 HTX thương mại dịch vụ, 13 HTX giao thông vận tải, 13 HTX điện năng. Uớc tới cuối năm 2020 có 100 HTX phi nông nghiệp. Tuy vốn còn hạn chế, số lượng thành viên chỉ từ 7 - 20 người/HTX, nhưng các HTX phi nông nghiệp luôn năng động, quản lý khoa học, sản phẩm, dịch vụ ngày càng khẳng định uy tín.
Thời gian qua, các HTX CN - TTCN đa dạng về ngành nghề như: cơ khí, gia công cơ khí, chế biến gỗ gia dụng, mỹ nghệ, mây tre đan, dệt thổ cẩm… Nhiều HTX năng động, sáng tạo, mạnh dạn đầu tư máy móc, thiết bị công nghệ cao, mở rộng quy mô hoạt động để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, tiêu biểu như: HTX Dệt thổ cẩm và dịch vụ Chiềng Châu (Mai Châu), HTX may tre đan xóm Bui, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn)… Cùng với sự phát triển của HTX CN - TTCN, các HTX thương mại dịch vụ có sự chuyển biến tích cực về số lượng cũng như chất lượng, thể hiện được vai trò cung ứng vật tư nông nghiệp, công cụ sản xuất và hàng tiêu dùng thiết yếu cho khu vực nông thôn, giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm. HTX vệ sinh môi trường không ngừng góp sức bảo vệ môi trường sống xanh - sạch - đẹp. Các HTX giao thông vận tải, HTX điện năng luôn đổi mới, sáng tạo nâng cao hiệu quả hoạt động.
Bên cạnh những kết quả đạt được, giai đoạn 2015 - 2020, một số HTX năng lực nội tại và quản trị còn yếu, đầu ra sản phẩm không ổn định, cơ sở vật chất hạn chế. Chưa có nhiều HTX tổ chức được dịch vụ bảo quản, chế biến sản phẩm cho thành viên. Số mô hình HTX liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị còn ít. Đội ngũ cán bộ quản lý của một số HTX trình độ quản lý hạn chế. Sự liên kết, hợp tác giữa HTX với thành viên, giữa các HTX với nhau và với các doanh nghiệp thiếu chặt chẽ, hiệu quả chưa cao...
Giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh phấn đấu nâng cao số lượng, hiệu quả hoạt động của HTX. Các HTX đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại, mô hình tổ chức quản lý sản xuất hiệu quả, có sức cạnh tranh và phát triển bền vững. HTX cần tích cực tham gia vào chuỗi giá trị hàng hóa chủ lực trong nền kinh tế của tỉnh và cả nước. Tiếp tục phát triển HTX sâu rộng trong các ngành, lĩnh vực. Phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 520 HTX trở lên; doanh thu bình quân 1 HTX đạt trên 4,4 tỷ đồng/năm…
Thu Thủy