Phụ nữ dân tộc Tày xã Tân Minh (Đà Bắc) duy trì nếp sinh hoạt truyền thống và mặc trang phục dân tộc trong các dịp lễ, Tết.
Gìn giữ hồn cốt dân tộc
Đồng bào Tày ở Đà Bắc bắt đầu đón Tết từ 28 tháng chạp âm lịch và Khai hạ vào ngày mồng 7 tháng giêng. Giống như người Kinh ăn rằm tháng giêng từ ngày 15/1 đến hết tháng, các gia đình người Tày lại đồ xôi, làm bánh, thịt gà ... như đầu năm mới, họ gọi đó là "ăn Tết lại”.
Theo chân chị Lò Thị Cảnh, xóm Diều Luông, xã Tân Minh (Đà Bắc), chúng tôi có dịp hiểu hơn về phong tục đón Tết của bà con dân tộc Tày nơi đây. Theo lời kể của chị, không khí Tết rộn ràng từ những ngày cuối năm, sửa sang nhà cửa, trang trí cành đào, cành mận, bàn thờ tổ tiên và mổ lợn, thịt gà, làm bánh chưng, mâm ngũ quả, vàng mã… cho đêm giao thừa. Họ quan niệm rằng, sau một năm làm lụng vất vả, Tết là lúc tạm gác lại mọi tất bật, lo toan để ăn uống, vui chơi, thăm hỏi nhau. Đối với thế hệ của những người đi trước, Tết là dịp được mong chờ nhất. Bởi lẽ thời kỳ đó, cuộc sống của người Tày ở Tân Minh còn nhiều khó khăn, cả năm mới được ăn một bữa cơm ngon, được mặc áo mới đi chơi vào dịp Tết.
Mọi thứ đã đổi thay theo năm tháng. Nhờ Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp với nhiều chính sách mới dành cho đồng bào dân tộc, cuộc sống của người Tày dần khấm khá hơn. Dù cuộc sống ngày càng phát triển, nhưng những phong tục đón Tết đầy bản sắc vẫn được người Tày gìn giữ. Theo đó, sáng 30 Tết, anh em trong các gia đình và hàng xóm tới nhà giúp nhau mổ lợn, hết nhà này đến nhà khác. Vì Tết là dịp lễ quan trọng nhất nên mỗi gia đình người Tày thường nuôi sẵn một con lợn. Bàn thờ của người Tày được bày biện, trang trí tỉ mỉ với những sản vật của một năm gia chủ làm ra...
Đồng chí Xa Văn Thao, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Tân Minh cho biết: Là xã đặc biệt khó khăn (ĐBKK) của huyện Đà Bắc với khoảng 90% dân số là người DTTS, những năm qua, dưới sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng và huyện Đà Bắc, chính quyền, người dân Tân Minh đã nỗ lực thực hiện các chủ trương, chính sách dân tộc nhằm mang lại nhiều lợi ích cho đồng bào DTTS nói chung và đồng bào Tày nói riêng. Tỷ lệ hộ nghèo toàn xã hiện có trên 43% (năm 2015 lên tới 69%), thu nhập bình quân trên 20,5 triệu đồng/người/năm (năm 2015 chỉ đạt 14 triệu đồng/người). Những con số này tuy còn rất khiêm tốn so với các địa phương khác, nhưng nó là động lực lớn để cấp ủy, chính quyền xã nỗ lực thay đổi nhận thức, cách làm, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân.
Nỗ lực vươn lên xây dựng cuộc sống mới
Sinh sống trên vùng đất còn nhiều khó khăn, xuất phát điểm thấp nhưng người Tày Đà Bắc ở các xã: Tân Minh, Trung Thành, Đồng Ruộng, hay Mường Chiềng, Nánh Nghê… vẫn một lòng giữ vững niềm tin với Đảng và Nhà nước. Dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo của chính quyền các cấp, người Tày đã và đang nỗ lực thay đổi từng ngày. Đồng chí Đinh Thị Năm, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Đà Bắc cho biết: Người Tày ở huyện Đà Bắc chiếm trên 40% dân số toàn huyện và chiếm trên 99,4% dân số người Tày của toàn tỉnh. Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của các chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước, các chương trình, dự án giảm nghèo, những năm qua, cùng với các dân tộc trong huyện, người Tày ở các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng ĐBKK luôn đồng tình ủng hộ, thực hiện nghiêm và góp phần đạt được những kết quả quan trọng. Riêng năm nay, huyện đã có 1 xã và 1 xóm được công nhận thoát khỏi vùng ĐBKK.
Cũng qua việc kết nối, lồng ghép với các chương trình, dự án, phối hợp với các ngành đơn vị, trong năm 2021, đã có hàng trăm người DTTS được trao thêm cơ hội để phát triển sinh kế, từng bước thoát nghèo. Trong đó, phải kể đến 92 hộ sinh sống tại xóm Dưng, xã Hiền Lương được vay vốn từ Ngân hàng CSXH huyện. Hay một số mô hình bước đầu cho thấy tín hiệu tích cực, hứa hẹn sẽ giúp người dân thoát nghèo như: Mô hình đánh giá sinh trưởng, phát triển của cây khôi nhung dưới tán rừng thực hiện tại xã Toàn Sơn; mô hình sử dụng thảo dược trong chăn nuôi gà theo hướng sản phẩm OCOP thực hiện tại 2 xã Cao Sơn và Tú Lý...
Có thể thấy, cuộc sống có rất nhiều thay đổi, song người Tày ở Đà Bắc vẫn luôn bền bỉ, kiên trì từng ngày để vươn lên. Với họ, phong tục tập quán, văn hóa, đặc biệt là phong tục đón Tết cổ truyền là những điều thiêng liêng, là cuộc sống, là hơi thở. Do vậy, dù đi đâu, làm gì, dù cuộc sống hiện đại hơn, những người con dân tộc Tày vẫn duy trì nếp sinh hoạt truyền thống, không để những đặc sắc của dân tộc bị mai một.
Thu Hằng
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
