Trong khi nhiều nước trên thế giới hiện vẫn đang đau đầu để tìm ra cách xử lý chất thải hạt nhân, thì Thụy Điển đang lên kế hoạch đối phó đầy triển vọng của mình nhờ sự hợp tác tích cực từ phía người dân.
 |
| Nhà máy xử lý rác thải hạt nhân ở Osthammar. |
Kế hoạch nhắm tới việc “nhét” 12 nghìn tấn chất thải hạt nhân vào các bình chứa làm bằng đồng chống gỉ, chôn sâu 500 mét phía dưới lớp đá kết tinh. Như vậy, nó sẽ được cách ly khỏi tầm với của con người trong ít nhất 100 nghìn năm. Đây là ý tưởng mà Công ty quản lý chất thải và năng lượng hạt nhân Thụy Điển (KSB) khởi xướng.
Sau sự kiện Nhà máy điện hạt nhân Three Mile Island tại Mỹ bị rò rỉ phóng xạ vào năm 1979, Thụy Điển từng tuyên bố sẽ đóng cửa mọi lò phản ứng hạt nhân vào năm 2010. Tuy nhiên, chính phủ mới lại hủy bỏ quyết định này và chỉ loại bỏ 2 lò phản ứng.
Tới nay, Thụy Điển có 10 lò phản ứng hạt nhân, cung cấp gần 50% lượng điện cho toàn quốc gia. Như vậy, Thụy Điển hiện có tới hơn 5 nghìn tấn chất thải hạt nhân đã qua sử dụng. Chúng đang được lưu trữ trong một bể chứa màu xanh lơ, chôn sâu dưới lòng đất 40m tại thành phố Oskarshamn và bố trí “một tấm chắn” là 8m nước để ngăn phóng xạ rò rỉ. Dù vậy, hệ thống chống phóng xạ rò rỉ tại khu lưu trữ này vẫn phải hoạt động 24h/ngày và mọi ngày trong năm. “Chắc chắn chúng tôi không thể làm như vậy trong 100 nghìn năm tới” - Brita Freudenthal - nhân viên hướng dẫn tại khu lưu trữ của SKB khẳng định. Vì vậy, KSB đã đề ra kế hoạch lưu trữ mới trên.
Sau 3 thập kỷ nghiên cứu, KSB tin rằng thị trấn Osthammar ở trung tâm Thụy Điển là nơi thích hợp nhất để lưu trữ rác thải hạt nhân của Thụy Điển. Vùng này ở ngay gần Nhà máy điện hạt nhân Forsmark. Có đến 80% dân số ở Osthammar tỏ ra rất ủng hộ kế hoạch trên của chính phủ Thụy Điển. Nhiều người trong số đó cho biết từng sống ngay gần Nhà máy điện hạt nhân Forsmark và nhiều thế hệ gia đình họ đều làm ở nhà máy. Đây là vùng có lịch sử lâu đời về khai thác mỏ và làm các đồ vật bằng sắt, vì vậy có thêm ngành công nghiệp hạt nhân ở nơi đây cũng chẳng phải điều gì lạ lẫm đối với dân địa phương.
Hai người dân địa phương là Erik và Catharina Waernulf - sống ở Forsmark cùng với con cháu nhiều đời nay - cho biết, SKB rất minh bạch về việc cung cấp thông tin cho người dân. “Tôi nghĩ là bạn càng sống gần khu phóng xạ bao nhiêu thì bạn lại càng bớt lo lắng bấy nhiều. Rác thải hạt nhân phải được lưu trữ tại một nơi nào đó, vậy tại sao không thể là nơi đây?” - ông Erik nhận định.
Ông Jacob Spangenberg - Thị trưởng Osthammar - cho hay, việc ông và người dân nơi đây chấp nhận kế hoạch lưu trữ chất thải hạt nhân không phải vì sẽ được nhận đầu tư hay có thêm cơ hội việc làm, mà vì cảm thấy “giúp được cho quốc gia và xã hội Thụy Điển giải quyết được một vấn đề hết sức khó khăn”. Ông Spangenberg là người có quyền bỏ phiếu phản đối kế hoạch này.
KSB còn cho hay, một thị trấn khác là Oskarshamn cũng sẵn sàng cho phép lưu trữ rác thải hạt nhân, song KSB quyết định chọn Osthammar vì theo các khảo sát địa lý, đây là vị trí lưu trữ rác thải hạt nhân an toàn hơn cả.
Hiện các nhà chức trách Thụy Điển vẫn đang xem xét kỹ càng kế hoạch lưu trữ rác thải hạt nhân trên và chưa đưa ra đồng ý cuối cùng. Một câu hỏi lại được đặt ra là trong trường hợp kế hoạch này không được thông qua, hoặc giả sử người dân Osthammar không muốn lưu trữ rác thải hạt nhân tại đây, Thụy Điển sẽ phải giải quyết vấn đề này như thế nào? Đây là câu hỏi khó không chỉ dành riêng cho đất nước Bắc Âu này.
Theo Bao LĐ
Phát triển bởi ICT GROUP.
