Giáo sư Nguyễn Ngọc Trân, "Không thể “mị dân” là học phí không thể cao vì sức dân có hạn".
Tăng học phí, xã hội hóa, vì lợi nhuận hay không vì lợi nhuận trong giáo dục đại học… cần phải được “soi” trong bối cảnh cụ thể.
Đó là ý kiến của các nhà khoa học, lãnh đạo các Trường ĐH tại TP.HCM trong buổi làm việc với đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 30/1.
Trường công sống “lay lắt” với học phí hiện tại
Dẫn chứng từ mức học phí đi kèm chất lượng của 2 trường ĐH Bách Khoa và ĐH Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM), GS – TS Nguyễn Ngọc Trân, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban đối ngoại Quốc hội, cho biết qua các đợt giám sát, các ĐB nhận thấy nhiều trường công lập đang phải sống “lây lắt” với mức học phí hiện tại - mức học phí mà mọi người đều kêu là "quá cao".
"Thà chúng ta nói rõ ràng với cử tri và ĐB Quốc hội tính toán lại để có một nền giáo dục có chất lượng. Không thể “mị dân” là học phí không thể cao vì sức của dân có hạn”, GS Trân bức xúc.
GS Phạm Phụ cũng cho rằng, trong bối cảnh mới, yêu cầu mới, không thể vận dụng những nguyên lý cũ và chính sách cũ. Với mức đầu tư cho giáo dục như hiện nay và giả sử Quốc hội chấp nhận toàn bộ đề án mới của Bộ GD - ĐT thì giáo dục ĐH của VN vẫn tiếp tục suy thoái, không đường nào có thể cạnh tranh với nước ngoài được.
“Khi xem xét mức học phí, đa số ĐB Quốc hội đều đặt vấn đề phải căn cứ trên mặt bằng thu nhập của người dân. Nhưng trên thế giới, các nuớc người ta lại có cách đặt vấn đề hoàn toàn khác: phải tăng học phí hay tăng thuế", GS Phạm Phụ nói.
Tán thành ý kiến này, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa – Giáo dục – Thanh niên – Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội Đào Trọng Thi cho rằng đã đến lúc phải phân loại các trường để có cơ chế quản lý và tài chính thích hợp.
"Khi đó, những trường thu học phí cao mà chất lượng cũng cao tương ứng sẽ có đủ hành lang pháp lý, đủ độ thoáng để cạnh tranh với các trường của nước ngoài. Không làm được điều này thì chính chúng ta sẽ tự trói tay mình”, ông Thi nói.
Làm rõ lợi nhuận và phi lợi nhuận
Theo GS Nguyễn Ngọc Trân, Điều 20 của Luật Giáo dục nêu rõ: “Cấm lợi dụng hoạt động giáo dục vì hình thức lợi nhuận”, nhưng lại không được chi tiết hóa bằng Nghị định của Chính phủ và bằng các văn bản của Bộ GD - ĐT. Đây có thể sẽ là nơi khởi nguồn cho tham nhũng và tiêu cực.
“Hoạt động lợi nhuận và phi lợi nhuận trong giáp dục phải được làm rõ. Không làm rõ vấn đề này thì ngành giáo dục của chúng ta sẽ trượt dài, quản lý giáo dục của chúng ta sẽ rơi tự do”, GS Trân kiến nghị.
Còn theo GS Phạm Phụ, trong thời gian tới cần làm rõ khái niệm xã hội hóa và nhấn mạnh vào việc có sự tham gia của cộng đồng trong việc quản lý các trường.
Phát biểu kết thúc buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, Trưởng đoàn giám sát, đề nghị đoàn lưu ý ý kiến của các nhà khoa học cũng như những vấn đề đặt ra từ kết quả giám sát như mức đầu tư, quy hoạch đào tạo, quy hoạch gắn với nhu cầu học của nhân dân, phân cấp của Chính phủ với ngành giáo dục, phân cấp của Bộ GD-ĐT cho các trường đại học, các địa phương…
“Còn về xã hội hóa, cần cụ thể hóa về phạm vi và quy mô, tính chất… Tuy nhiên, tính chất này phải đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa trong giáo dục. Định hướng này chính là yêu cầu tối ưu, là nguyên tắc để chúng ta đào tạo được sản phẩm của Việt Nam, mang bản sắc, văn hóa Việt Nam”, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.
Theo Vietnamnet
Phát triển bởi ICT GROUP.
