(HBĐT) - Trên địa bàn huyện Tân Lạc có nhiều hang động đẹp, tiêu biểu như: động Nam Sơn, động Núi Kiến ở xã Vân Sơn, động Mường Chiềng ở thị trấn Mãn Đức. Đáng chú ý, động Hoa Tiên, động Thác Bờ thuộc xã Suối Hoa là những hang động nổi tiếng nằm trong khu du lịch hồ Hòa Bình, thu hút nhiều du khách.

Với vẻ đẹp huyền bí, hoang sơ mà hiếm có hang động nào ở  miền Bắc có thể sánh bì, động Nam Sơn ở xóm Tớn, xã Vân Sơn được người dân phát hiện cách đây 20 năm và chính thức được công nhận di tích danh thắng quốc gia từ năm 2007. Du khách không khỏi trầm trồ khi thăm quan hang động đá tuyệt đẹp, hồ nước trong vắt, mát lạnh, hòa mình vào khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ này. Đi sâu vào trong, du khách còn choáng ngợp trước những mô    đá xung quanh như dát vàng, dát bạc, thỏa sức tưởng tượng ra những hình tượng sống động từ thạch nhũ, nổi bật là hình quả phật thủ đồ sộ bám trên vách đá, hình con voi, con hổ cùng muôn loài chim muông, cỏ cây như hội tụ; những dải nhũ thanh mảnh, mềm mại buông rủ; vô vàn măng đá, nhũ đá, cột đá, rèm đá rủ xuống hang nước hấp dẫn đến mê hoặc lòng người…

Theo đồng chí Bùi Thanh Đướng, Phó Chủ tịch UBND xã Vân Sơn, trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển bước đầu của du lịch cộng đồng, động Nam Sơn đã trở thành điểm đến lý tưởng cho những chuyến nghỉ ngơi cuối tuần. Không chỉ được hoà mình vào khung cảnh thiên nhiên của núi rừng, du khách còn được tìm hiểu về phong tục tập quán của vùng Mường cổ, thưởng thức hương vị đặc biệt của rượu cần và giao lưu văn nghệ, cùng ca hát, nhảy múa bên ánh lửa bập bùng với những cô thôn nữ Mường dịu dàng, xinh xắn.

Thuộc xã Suối Hoa, động Hoa Tiên nằm ngay vịnh Ngòi Hoa. Cách hang động khoảng 1 km về phía đông còn có hồ nước rộng, trong xanh được người dân trong vùng gọi là hồ Tiên tắm. Khi vào trong động, du khách sẽ ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của rất nhiều khối nhũ đá, măng đá, cột đá với đủ hình thù kỳ thú, hấp dẫn. Trên hành trình khám phá  hang động, du khách đi trên tuyến du lịch hồ Hòa Bình và có dịp thưởng ngoạn phong cảnh núi non hùng vĩ, "sơn thuỷ hữu tình”. Nơi đây còn có động Thác Bờ trong dãy núi Chúa bên bờ hồ Hòa Bình. Động hấp dẫn du khách đến để chiêm ngưỡng dàn đàn đá, dàn cồng chiêng đá, thỏa thích ngắm cây bạc, núi vàng cùng  nhiều nhũ đá tài lộc lấp lánh như kim cương mang vẻ đẹp tuyệt mỹ và những hình nhũ đá tạo nên vẻ đẹp vừa tự nhiên, vừa linh thiêng, huyền bí. Từ đây, du khách có thể đi thuyền đến thăm đền Bà chúa Thác Bờ linh ứng và một số điểm du lịch trên hồ Hòa Bình. Động cũng có các dịch vụ tàu, thuyền đưa đón khách du lịch thăm quan lòng hồ và nhà hàng nổi ngay cửa động.

Có một đặc điểm khá trùng hợp là gần những khu vực có hang động thường có phong cảnh đẹp, thác nước, khe suối, núi đá, rừng và sự hiện diện của các bản làng dân tộc Mường bình dị. Đây cũng là nguồn tài nguyên tự nhiên để  địa phương phát triển du lịch cộng đồng. Trong đó, chương trình khám phá hang động đã được đưa vào khai thác ở một số tour, tuyến, như tour du lịch vùng cao Vân Sơn, tour du lịch hồ Hoà Bình. Cụ thể, tour du lịch vùng cao Vân Sơn gồm ăn nghỉ tại homestay bản Chiến, khám phá hang Núi Kiến, săn mây tại đỉnh Lũng Vân và  thăm khu  bảo tồn thiên nhiên Ngọc Sơn - Ngổ Luông. Tour du lịch lòng hồ Hòa Bình gồm trải nghiệm văn   hóa bản Mường, khám phá động Hoa Tiên, vịnh Ngòi Hoa.

Đồng chí Đinh Sơn Tùng, Bí thư Đảng  ủy xã Suối Hoa cho biết: Hiện nay, động  Hoa Tiên, động Thác Bờ thuộc xã Suối Hoa là một trong những điểm đến đón được nhiều khách đến thăm quan, nhất là dịp lễ hội và mùa hè. Vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ của các hang động đã và đang trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách trong nước, quốc tế đến thăm quan, khám phá thiên nhiên và góp phần tăng sức hút cho các điểm đến du lịch cộng đồng giàu bản sắc.