(HBĐT) - Cá ngần hay còn gọi là cá tuyết trên lòng hồ sông Đà là loại đặc sản. Cá rất hiếm, chỉ xuất hiện một lần vào khoảng tháng 5 - 6 dương lịch. Vì vậy, loại cá này không nhiều và chỉ có dân sành ăn mới săn tìm.


Cá ngần sông Đà được bày bán tại chợ Nghĩa Phương (thành phố Hòa Bình). 

Theo các ngư phủ trên hồ Hòa Bình, cá ngần là loại cá sạch. Mùa này, cá bơi thành từng đàn như cá mương, đánh bắt rất khó vì thấy động là chúng rẽ nước, tản ra mất tăm, khi yên ả mới tụ thành đàn bơi lội. Phải là người có kinh nghiệm sông nước mới có thể đánh bắt. Mỗi lần đơm lưới cũng được dăm ba cân. Loài cá này có cơ thể rất lạ, toàn thân trong suốt hay trắng muốt, mắt cá như hạt vừng đen nhánh, chỉ có 1 hàng vẩy trước vây hậu môn. Đầu của chúng nhọn và có nhiều răng. Thời gian đầu hè - thời điểm nước hồ chuyển màu hoa mơ, chúng thường bơi ngược dòng nước để đẻ trứng. Cá ngần hay họ cá ngân (danh pháp khoa học: Salangidae) là một họ cá trong bộ Osmeriformes, có quan hệ họ hàng gần với cá ốt me, được tìm thấy chủ yếu trong môi trường nước ngọt và nước lợ tại Đông á (Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Xibia) và Việt Nam. Cá trưởng thành được coi là duy trì tình trạng ấu nhi (neoteny), giữ lại một số đặc trưng của cá non. Xương cá chủ yếu là chất sụn. Cá ngần được sử dụng làm thực phẩm ở dạng cá khô hay chả cá. Loại cá này không nuôi được, chỉ sống trên sông nên giá khá đắt khoảng 100.000 - 120.000 đồng /kg nhưng vẫn được các bà nội trợ "săn lùng”.

Cá ngần có thể chế biến nhiều món như: rang (tẩm ướp vừa đủ, có lá lốt, lá sung, lá nhội hay lá gừng gói) chấm tương ướt hoặc nước mắm, ăn có vị dai ngọt (như cá mực) thơm ngon; có thể chao qua mỡ, dầu, khi đã tẩm ướp, cá ròn, có độ dai, thơm ngậy, quấn lá bưởi, lá lốt, trở thành món nhậu khoái khẩu không thể bỏ qua. Những ngày hè ỏi ả, cá ngần nấu canh chua cũng thật tuyệt. Cá không tanh, vị ngọt, mát có tác dụng giải nhiệt rất tốt… Người dân vẫn kháo nhau, cá sông Đà là an toàn, nhưng cá ngần an toàn hơn cả vì chúng tụ nơi nước chảy thượng nguồn, ăn rong rêu, phù du, cây cỏ, thế nên thịt trắng trong, ăn thơm ngon lạ kỳ. Món ăn chế biến từ cá ngần có thể chữa được nhiều bệnh như giảm mỡ máu, tốt cho tim mạch, điều hòa huyết áp, đầu óc minh mẫn, sảng khoái. Cá nấu canh chua với lá cây rừng, thanh nhiệt, giải độc, xua tan mệt nhọc… Cá ngần bán rất chạy ở các chợ tại thành phố Hòa Bình và Hà Nội. Loại cá này muốn mua nhiều cũng chẳng có, may mắn đặt hàng cũng chỉ được vài chục cân và chỉ những người sành ăn mới mong có điều kiện thưởng thức.

Xác định cá ngần là loại cá hiếm trên hồ Hòa Bình, hiện, người dân đang tổ chức khai thác quá mức cho phép. Nhằm bảo vệ loài cá quý hiếm này, mới đây, Sở NN &PTNT đã khuyến cáo các địa phương, tổ chức, cá nhân không áp dụng các biện pháp khai thác tận thu, tận diện loài cá này nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản một cách bền vững.

                                                                                  L.C


Các tin khác


Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục